Tojad - Wersja do druku
+- Forum Ezoteryczne Dobry Tarot (https://dobrytarot.pl)
+-- Dział: Dary Ziemi (https://dobrytarot.pl/forumdisplay.php?fid=299)
+--- Dział: Zioła, kwiaty i inne rośliny zielne (https://dobrytarot.pl/forumdisplay.php?fid=64)
+--- Wątek: Tojad (/showthread.php?tid=3244)
+- Forum Ezoteryczne Dobry Tarot (https://dobrytarot.pl)
+-- Dział: Dary Ziemi (https://dobrytarot.pl/forumdisplay.php?fid=299)
+--- Dział: Zioła, kwiaty i inne rośliny zielne (https://dobrytarot.pl/forumdisplay.php?fid=64)
+--- Wątek: Tojad (/showthread.php?tid=3244)
Strony:
1
2
Tojad - Krystyna - 22-05-2013
Tojad-Aconitum
Rodzaj roślin z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae Juss.).
Zwyczajowo bywa nazywany Mordownikiem (z racji trujących własności).
Liczy 100-300 gatunków (według różnych źródeł), zamieszkujących półkulę północną.
Gatunkiem typowym jest Aconitum Napellus
Liście dłoniasto dzielne.
Kwiaty grzbieciste o barwie fioletowej, lub rzadziej żółtej.
Środkowe działki kielicha jajowate, najniższe eliptyczne, górny hełmiasty.
Osiem płatków, z których dwa przekształcone w miodniki z pastorałowato skręconą ostrogą.
Pozostałe płatki niepozorne, łuskowate lub ich brak.
Owoc: wielonasienny mieszek.
Nasiona listewkowato zmarszczone, brązowo czarne.
Korzeń wrzecionowato lub bulwiasto zgrubiały
Rośliny bardzo silnie trujące: Zawierają alkaloidy dwuterpenowe: akonitynę, akoninę, napelinę, mezakoninę.
Gatunki flory Polski
Aconitum ×Berdaui
Aconitum ×Czarnohorense
Aconitum Variegatum
Aconitum Carmichaelii Debeaux
Aconitum ×Gayeri Starmũhl
Aconitum ×Nanum
Aconitum ×Hebegynum
Aconitum Lycoctonum
Aconitum Firmum
Aconitum Moldavicum
Aconitum Bucovinense
Aconitum ×Cammarum
Aconitum ×Pawlowskii
Aconitum Plicatum
Aconitum Degenii
Aconitum Lasiocarpum
Aconitum ×Exaltatum
Zastosowanie
Rośliny ozdobne: Wiele gatunków uprawianych jest dla efektownych, barwnych kwiatów.
Rośliny lecznicze: Zawierają akonitynę – substancję o działaniu przeciwbólowym, stosowaną także w małych dawkach w leczeniu podagry (dny moczanowej)
źródło
źródło
gatunki
Re: Tojad - Krystyna - 22-05-2013
[attachment=60343
Aconitum Angustifolium
Jest akceptowaną nazwą
Ta nazwa jest przyjętą nazwą gatunku z rodzaju Aconitum (rodzina Ranunculaceae ).
Rekord pochodzi z WCSP (w trakcie przeglądu) , który podaje go jako zaakceptowaną nazwę z oryginalnymi szczegółami publikacji: Monogr. Akon. 29 1820 .
Pełne dane dotyczące publikacji tej nazwy można znaleźć w IPNI : urn:lsid:ipni.org:names:707155-1.
Synonimy:
Dla tej nazwy nie zapisano żadnych synonimów.
Aconitum Angustifolium ( nazwa naukowa Aconitum Angustifolium ) to endemiczna roślina Alp Julijskich z rodziny nagietkowatych .
Roślina o wysokości do jednego metra rośnie na ogólnie bardziej wilgotnej glebie pastwisk górskich.
Liście są wąskie i podzielone, niebieskie ciemne kwiaty wyrosły w kwiatostany.
Kwitnie w lipcu i sierpniu. Jest bardzo trujący.
https://sl.wikipedia.org/wiki/Ozkolistna_preobjeda
https://sloveniahiking.rocks/flowers/aconitumangustifolium/
Re: Tojad - Krystyna - 22-05-2013
Aconitum Anthora-Tojad Południowy
Gatunek byliny należący do rodziny jaskrowatych.
Występuje w południowej, środkowej i wschodniej Europie i w Azji (Kaukaz, Kazachstan, Syberia)
Nie występuje we florze Polski.
Występowanie:
Gatunek euroazjatycki, który występuje na wyspach od północnej Hiszpanii przez Europę Środkową i Wschodnią po wschodnią Syberię.
Na tym dużym obszarze wyróżnia się wiele podgatunków, odmian i form.
W naszym kraju występuje tylko na południowo-zachodnich Morawach, na Słowacji rośnie głównie w rejonie Karpat.
Ekologia:
Rośnie na wydatnych zboczach, przeważnie kamienistych, na skrajach lasów i zaroślach, częściej na wapieniach, w zasięgu od terenów pagórkowatych po góry. Kwitnie od sierpnia do września.
Opis:
Bylina zielna, 25-100 cm wysokości, łodyga prosta, zmielone liście ogonkowate, martwe po kwitnieniu, blaszka w zarysie okrągła, dłoniasto 5-7-klapowa, liście łodygi krótko ogonkowe do siedzących, kwiatostan to grono, kwiaty bladożółte, hełm półkulisty.
Owocem jest pęcherz.
Gatunek jest dość zmienny.
Zagrożenie i ochrona: Jacowiec pospolity zaliczany jest do roślin zagrożonych naszej flory (C3) , prawo chroni go w kategorii silnie zagrożonych (§2) .
Na Słowacji należy do gatunku potencjalnie wrażliwego (NT) , jest również prawnie chroniony tutaj , podobnie jak w Serbii .
Uwaga: W przeszłości ta trująca roślina była wykorzystywana w farmacji, nadal sporadycznie uprawiana jest w ogrodach jako bylina ozdobna.
https://botany.cz/cs/aconitum-anthora/
https://temperate.theferns.info/plant/Aconitum+anthora
https://pl.wikipedia.org/wiki/Tojad_po%C5%82udniowy
Re: Tojad - Krystyna - 22-05-2013
Aconitum Bucovinense-Tojad Niski, Tojad Bukowiński, Tojad Tauryjski
Gatunek (w niektórych ujęciach systematycznych podgatunek) rośliny z rodziny jaskrowatych
Takson rodzimy, w Polsce uznany za wymierający
Występuje tylko w Karpatach Południowych i Wschodnich.
W Karpatach Południowych występuje w Górach Fogaraskich, górach Bucegi, Górach Sybińskich, Piatra Craiului, Retezat oraz w Bihorze.
W Karpatach Wschodnich występuje w Bieszczadach, w Czarnohorze, w Karpatach Marmaroskich, Gorganach, na Świdowcu, na Połoninach Hryniawskich, w Górach Bystrzyckich, Górach Czywczyńskich, Górach Rodniańskich i na Bukowinie.
W Polsce występuje tylko w Bieszczadach Zachodnich.
Znane są tutaj tylko cztery jego stanowiska: na Haliczu 1260 m n.p.m.), Hnatowym Berdzie (1150 m), na Połoninie Caryńskiej (1220 m) i na Połoninie Wetlińskiej
źródło
źródło
Re: Tojad - Krystyna - 22-05-2013
Aconitum Carmichaelii
Aconitum Carmichaelii to gatunek rośliny kwitnącej z rodzaju Aconitum , rodziny Ranunculaceae.
Pochodzi z Azji Wschodniej i wschodniej Rosji.
Powszechnie znany jako Chinese aconite, Carmichael's monkshood or Chinese wolfsbane.
W języku chińskim mandaryńskim jest znany jako fùzǐ (附子; co oznacza korzeń potomny lub korzeń boczny i jako wūtóu (烏 頭; [1] dosł. „Czarna głowa”, odnosząc się do bulwiastego korzenia macierzystego lub bulwy korzeniowej, a po japońsku jako torikabuto (鳥兜; czyli korona imitująca feniksa, noszona podczas tańca Kagura
Występowanie:
Gatunek z Azji Wschodniej, którego zasięg rozciąga się od północnych chińskich prowincji Hebei i Liaoning do południowych chińskich prowincji Guangdong i Yunnan, rozciągając się również na północny Wietnam.
Ze względu na kolor i kształt liści wyróżnia się pięć odmian.
Ekologia:
Rośnie na skrajach lasów, w zaroślach górskich i na trawiastych zboczach, na wysokości od około 100 do 2200 m.
Kwitnie od września do października.
Opis:
Wieloletnia roślina zielna o prostej łodydze, długości 60–150(–200) cm, rozgałęziona, słabo owłosiona, liściasta.
Dolne liście łodygi są już suche w czasie kwitnienia, liście środkowe są petiolate, prawie okrągłe w zarysie, palmate do palmate, 6-11 cm długości i 9-15 cm szerokości, skórzaste, płytko sercowate u podstawy, 3- rozdzielone, środkowy segment jajowaty, bocznie asymetryczny dwuczęściowy, segmenty końcowe spiczaste, słabo owłosione na twarzy, słabo owłosione na odwrocie lub gęsto owłosione na żyłach. Kwiatostan jest końcowy, racemose, o długości 6–25 cm, wielokwiatowy; przylistki są lancetowate do jajowatych; kwiaty zwykle niebieskie, górny płatek hełmowaty, wys. 20–26 mm i szer. u nasady 17–22 mm, z krótkim dziobem, warżka ok. 6 mm dł., ostroga tylko 1–2,5 mm dł.; pręciki nagie lub słabo owłosione, słupki 3–5. Owocem są strąki o długości do 18 mm.
Zastosowanie:
Sadzona jest również w ogrodach Europy Środkowej, występując tu w kilku odmianach, z których chyba najbardziej znaną jest biało-niebieska odmiana ʻCloudy' (również na naszych zdjęciach) lub niebieskokwiatowa ʻArendsii'. Z pewnością interesujący jest bardzo późny okres kwitnienia tego gatunku.
Uwaga: Dugald Carmichael (1772–1827), do którego odnosi się nazwa gatunku, był brytyjskim botanikiem.
https://botany.cz/cs/aconitum-carmichaelii/
https://en.wikipedia.org/wiki/Aconitum_carmichaelii
https://temperate.theferns.info/plant/Aconitum+carmichaelii
Re: Tojad - Krystyna - 22-05-2013
Aconitum Columbianum
Aconitum Columbianum to gatunek rośliny kwitnącej z rodziny jaskier, znany pod wspólną nazwą Columbian monkshood or western monkshood
Ten dziki kwiat pochodzi z zachodniej części Ameryki Północnej, gdzie rośnie na obszarach nadbrzeżnych i innych wilgotnych, na łąkach i lasach iglastych.
Występuje na wysokości 600–2900 metrów (2000–9500 stóp).
Występowanie:
Gatunek Aconitum columbianum występuje w zachodniej części Ameryki Północnej, na północy sięga aż do południowej części Kolumbii Brytyjskiej w Kanadzie, na południu zasięg rozciąga się do Kalifornii i Arizony, na wschodzie do Wyoming i Nowy Meksyk, wydaje się również odizolowany w Wisconsin, Ohio i stanie Nowy Jork.
Na tym obszarze wyróżnia się dwa podgatunki, oprócz nominalnego jest to również podgatunek
Aconitum Columbianum subsp. Viviparum , który występuje tylko w Oregonie i północnej Kalifornii – jego bardzo charakterystyczną cechą jest obecność na roślinie plamek rozrodczych.
Ekologia:
Rośnie na siedliskach wilgotnych, wzdłuż cieków wodnych, na mokradłach, rowach i podmokłych łąkach, na wysokości od około 900 do 2500 m. Kwitnie od lipca do września.
Opis:
Wieloletnia roślina zielna o bulwiastych korzeniach i wznoszącej się do prostej łodydze o długości 20–300 cm, czasem nawet podtrzymującej.
Liście łodygowe są naprzemienne, petiolate, palmate, podzielone na 3–5 (–7) segmentów o szerokości 5–15 cm, w zagłębieniach liści z widocznymi płatami. Kwiatostan racemous do paniculate, często również z pęczkami, kwiaty przeważnie niebieskie, czasem białe, 11-34 mm długości i 6-26 mm szerokości, górny płatek hełmowaty, boczne jajowate lub podłużne, mniejsze .
Rozmnaża się głównie wegetatywnie przez cebulki.
https://botany.cz/cs/aconitum-viviparum/
https://en.wikipedia.org/wiki/Aconitum_columbianum
https://temperate.theferns.info/plant/Aconitum+columbianum
Re: Tojad - Krystyna - 22-05-2013
Aconitum Degenii-Tojad Wiechowaty
W Polsce występuje tylko jego podgatunek Aconitum Degenii subsp. Degenii, w Polsce uznany za rzadki
Jest endemitem wschodniokarpackim i południowokarpackim.
Występuje w Bieszczadach, Gorganach, Czarnohorze, Czywczynie, Górach Hryniewskich, Rodniańskich, Marmaroskich, Bystrzyckich, Bukowińskich i na Zakarpaciu, w Polsce osiągając północno-zachodnią granicę zasięgu
W Polsce występuje wyłącznie w Bieszczadach Zachodnich na kilkunastu stanowiskach: miejscowość Moczarne i nad potokiem Solinka, dolina Terenowca, Włosatki, Sanu od Smolnika po Dwernik, na Małej Rawce, w źródliskach potoku Zdegowa i w Wetlinie
https://pl.wikipedia.org/wiki/Tojad_wiechowaty
https://atlas-roslin.pl/gatunki/Aconitum_degenii_ssp._degenii.htm
RE: Tojad - Krystyna - 15-01-2018
Aconitum Delphinifolium
Aconitum Delphinifolium to wieloletnia roślina zielna o wyprostowanej, smukłej łodydze, która może dorastać od 10 do 1000 cm wysokości.
Łodyga wyrasta z dwuletniego bulwiastego korzenia, który co roku wytwarza nową bulwę, a stara bulwa obumiera po kwitnieniu rośliny
Chociaż roślina jest trująca, jest zbierana ze środowiska naturalnego do lokalnego użytku jako lek.
Czasami jest uprawiana jako roślina ozdobna.
Znane zagrożenia
Cała roślina jest wysoce toksyczna - zwykły kontakt ze skórą u niektórych osób powoduje drętwienie
Akonity były przedmiotem zainteresowania od czasów starożytnych, ponieważ zawierają alkaloidy diterpenowe, które wahają się od stosunkowo nietoksycznych do śmiertelnie trujących.
W różnych częściach świata były używane w medycynie i jako źródło trucizn na przestrzeni dziejów.
Stosowanie alkaloidów Aconitum we współczesnej zachodniej medycynie zostało w dużej mierze przerwane pod koniec lat trzydziestych i na początku lat czterdziestych XX wieku, chociaż korzenie są nadal szeroko stosowane w medycynie tradycyjnej, zwłaszcza w Azji.
Zakres
Północno-zachodnia Ameryka Północna - Kolumbia Brytyjska po Alaskę i zachód przez północną Azję po wschodnią Syberię, Kamczatkę
Siedlisko
Łąki wzdłuż potoków, zarośla, lasy, skaliste zbocza i alpejska tundra od poziomu morza do wysokości 1700 metrów
https://temperate.theferns.info/plant/Aconitu
RE: Tojad - Krystyna - 15-01-2018
Aconitum Firmum-Tojad Mocny
Synonim-Aconitum Napellus
Występuje w strefie klimatu umiarkowanego Europy i Azji.
W Polsce występuje w Sudetach i Karpatach: w Tatrach, na Gubałówce, na Babiej Górze i w Paśmie Policy, na Pilsku, i na Baraniej Górze Zdziczały z uprawy występuje (ergazjofigofit) również na niżu
Kwiatostan znajdujący się na górnej części łodygi składa się z grona lub kilku gron o fioletowo-granatowej barwie
Bylina, hemikryptofit.
Kwitnie od czerwca do sierpnia
Roślina lecznicza:
Tojad stosowany był dawniej w lecznictwie, obecnie w Polsce nie jest używany do celów leczniczych.
Surowcem zielarskim był bulwiasty korzeń (Tuber Aconiti).
Zawiera m.in. alkaloidy – akonityna, benzoakonityna, neopelina, akonina, napelina, hypoakonityna, skrobia, cukry.
Roślina ozdobna
uprawiana w ogrodach na rabatach, dobrze nadaje się też do obsadzania obrzeży zbiorników wodnych.
Najlepiej rośnie na żyznej glebie i na częściowo zacienionym stanowisku
Jest bardzo żywotny, lubi wilgotną glebę, rośnie równie dobrze w pełnym słońcu, jak i w półcieniu.
Rozmnaża się go przez podział jesienią (po obeschnięciu liści), lub przez wysiew nasion
W uprawie znajdują się także mieszańce z innymi gatunkami Tojadów oraz gatunki azjatyckie
W starożytności wykorzystywany był jako zabójcza trucizna, w Europie w okresie renesansu był najczęściej stosowaną trucizną.
W średniowieczu używano go do zatruwania strzał i mieczy.
Ludowa nazwa Tojadu nawiązująca do jego trujących właściwości to "Mordownik", zaś Pliniusz Starszy, również nawiązując do jego trujących własności nazywa go "arszenikiem roślinnym"
Inna nazwa ludowa Tojadu to Pantofelki Matki Boskiej.
Według porzekadła roślina ta użyczyła swoich intensywnie szafirowych płatków na pantofle dla Maryi, gdy zdarła trzewiki uciekając z Dzieciątkiem Jezus i ze św. Józefem do Egiptu.
Tojadem otruto podobno Arystotelesa, zaś według Dioskurydesa jad Tojadu jest tak silny, że zabija skorpiony
Według mitologii greckiej Tojad powstał ze śliny strażnika Hadesu – psa Cerbera o trzech głowach.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Tojad_mocny
https://atlas.roslin.pl/plant/6214
https://botany.cz/cs/aconitum-firmum/
RE: Tojad - Krystyna - 15-01-2018
Aconitum Firmum subsp. Maninense-Tojad Mocny Kosmaty
Podgatunek Tojadu Mocnego, rośliny należącej do rodziny jaskrowatych.
Endemit Karpat Zachodnich.
Występuje w Górach Strażowskich, Tatrach i Rowie Podtatrzańskim.
W Polsce występuje w Tatrach nad Morskim Okiem, nad Rybim Potokiem, w Dolinie Pięciu Stawów, na Kobylarzu oraz w Rowie Podtatrzańskim między Murzasichlem a Małym Cichem
Bylina, hemikryptofit.
Kwitnie od lipca do sierpnia. Liczba chromosomów 2n=32[4].
Występuje w żyznej buczynie karpackiej Dentario galndulosae-Fagetum oraz w ziołoroślach górskich ze związku Adenostylion[
https://pl.wikipedia.org/wiki/Tojad_mocny_kosmaty
RE: Tojad - Krystyna - 15-01-2018
Aconitum Firmum subsp. Moravicum-Tojad Mocny Morawski
Podgatunek Tojadu Mocnego, rośliny należącej do rodziny jaskrowatych.
Endemit Karpat Zachodnich.
Występowanie:
Oleander występuje endemicznie w Karpatach – rozprzestrzenił się od Beskidu Morawsko-Śląskiego po Karpaty Rumuńskie.
Wspomniany subsp. Moravicum występuje tylko w północno-wschodnich Morawach, północno-zachodniej Słowacji (mniej więcej po Tatry Zachodnie) oraz w przyległej części Polski.
Tutaj tylko w Beskidzie Morawsko-Śląskim.
Ekologia:
Rośnie przy górskich źródłach i na polanach borów mieszanych i iglastych (świerk), wzdłuż potoków górskich, przeważnie na glebach kwaśnych, w pasie górskim. Kwitnie od lipca do sierpnia.
Opis:
Bylina o wysokości 40–150 cm, łodyga prosta, sztywna, naga od dołu, owłosiona powyżej (to odróżnia ją od podgatunków nominalnych), rozgałęziona, liście petiolate, zwykle palmate, obustronnie nagie, kwiatostan jest wielokwiatowy grono, często dalej podzielone na kilka bocznych kwiatostanów, szypułki owłosione, kwiaty 2–3,5 cm długości, na zewnątrz owłosione, ciemnoniebieskie, kielich zamknięty, wysklepiony, wygięty do przodu.
Owocem są nagie strąki (2–3). Wilcza jagoda.
Zagrożenie i ochrona:
Turzyca morawska jest sklasyfikowana jako bardzo zagrożony takson naszej flory (C2b) , prawo chroni ją w tej samej kategorii (§2) , na Słowacji podgatunek ten jest oceniany jako mało dotknięty (LC) , ale jest tutaj także prawnie chroniony , w sąsiedniej Polsce klasyfikowany jako gatunek zagrożony (VU).
Jednocześnie jest gatunkiem chronionym Dyrektywą Siedliskową 92/43/EWG .
https://botany.cz/cs/aconitum-moravicum/
https://pl.wikipedia.org/wiki/Tojad_mocny_morawski
https://zielnik-karpacki.pl/atlas-roslin/roslina/tojad_mocny_morawski
RE: Tojad - Krystyna - 17-01-2018
Aconitum Fischeri
Gatunek rośliny kwitnącej z rodzaju Aconitum, z rodziny jaskier, Ranunculaceae
Pochodzi z Korei i Syberii i jest uprawiana w ogrodach w strefach umiarkowanych ze względu na efektowne kwiaty.
Rośliny kwitną od wczesnego do późnego lata.
Roślina zawiera trujący akonit , ale według starożytnych chińskich tradycji medycznych, jeśli jest dokładnie mierzona, przygotowywana i stosowana, uważa się, że jest korzystna w leczeniu przeziębienia, kaszlu i gorączki. Jeśli jednak pomiar jest w najmniejszym stopniu niedokładny, jest to czysta trucizna.
Roślina jest podatna na mączniaka rzekomego powodowanego przez gatunek lęgniowca
Gatunek został nazwany na cześć niemiecko - rosyjskiego botanika Fiodora Bogdanowicza von Fischera .
https://en.wikipedia.org/wiki/Aconitum_fischeri
RE: Tojad - Krystyna - 17-01-2018
Aconitum Japonicum
Wieloletnia roślina zielna o wyprostowanej, rozgałęzionej łodydze o wysokości 30 - 150 cm, wyrastająca z bulwiastej podkładki
Roślina jest powszechnie zbierana ze środowiska naturalnego do celów leczniczych.
W Chinach jest uprawiana jako roślina lecznicza.
Cała roślina jest wysoce toksyczna - zwykły kontakt ze skórą u niektórych osób powoduje drętwienie
Akonity były przedmiotem zainteresowania od czasów starożytnych, ponieważ zawierają alkaloidy diterpenowe, które wahają się od stosunkowo nietoksycznych do śmiertelnie trujących.
W różnych częściach świata były używane w medycynie i jako źródło trucizn na przestrzeni dziejów.
Stosowanie alkaloidów Aconitum we współczesnej zachodniej medycynie zostało w dużej mierze przerwane pod koniec lat trzydziestych i na początku lat czterdziestych XX wieku, chociaż korzenie są nadal szeroko stosowane w medycynie tradycyjnej, zwłaszcza w Azji.
Zakres
E. Azja - Chiny, Japonia.
Siedlisko
Lasy, obrzeża lasów, nad strumieniami na wysokości 500 - 1500 m n.p.m. w prowincji Liaoning
https://temperate.theferns.info/plant/Aconitum+japonicum
RE: Tojad - Krystyna - 24-02-2023
Aconitum Laeve
Synonimy: Aconitum vitifolium
Nazwy angielskie / handlowe: Grime-leaved Monkshood
Inne nazwy: Atees
Spotykany: Północno-zachodnia Himalaje od Pakistanu do Nepalu na wysokości 2900 metrów.
http://allpaedia.com/herbal-plants/4624-aconitum-laeve-royle.html
http://allpedia.dkart.in/herbal-plants/4624-aconitum-laeve-royle.html
RE: Tojad - Krystyna - 24-02-2023
Aconitum Lamarckii
Znany pod nazwą zwyczajową Northern wolf's-bane, jest gatunkiem zielnych roślin kwitnących z rodzaju Aconitum , w rodzinie jaskier, Ranunculaceae .
Pochodzi z Europy i czasami jest uprawiana w ogrodach w strefach umiarkowanych ze względu na efektowne kwiaty. Kwitnie od wczesnego do późnego lata z żółtymi kwiatami wytwarzanymi na wysokich, cienkich, nieco luźnych łodygach.
Aconitum Lycoctonum subsp. Neapolitanum było wcześniej znane jako Aconitum Lamarckii, które honoruje Jean Baptiste Antoine Monet de Lamarck, XVIII-wiecznego francuskiego przyrodnika.
Lamark przyczynił się również do obszarów meteorologii, fizyki, chemii i zbierania muszli.
Był również zaangażowany w teorię ewolucji, jego Philosophie zoologique (1809) antycypował większość Darwinowskiego pochodzenia człowieka (1871).
Jak wiele z tych wielkich umysłów, mógłbym kontynuować… ale porozmawiajmy o roślinie.
Subtelna roślina pochodząca z Alp i Pirenejów.
Lubi chłodne zakątki ogrodu.
Posadzona na słońcu może być nieco skarłowaciała, ale zdrowa; w pstrokatym cieniu łodygi kwiatowe rosną najwyższe. Jest mrozoodporny, ale może ulec uszkodzeniu w środku lata, jeśli jest zbyt dużo słońca lub gleba wysycha.
Pąki pojawiają się na długo przed kwitnieniem, co nadaje jej trwały urok.
https://www.ballyrobertgardens.com/products/aconitum-lycoctonum-subsp-neapolitanum
https://eol.org/pt-BR/pages/478047/media?license_group=cc_by_nc_sa
https://www.shutterstock.com/pl/search/aconitum-lamarckii
https://www.youtube.com/watch?v=KN_tHMyF_fM
RE: Tojad - Krystyna - 25-02-2023
Aconitum Lasianthum
Po raz pierwszy opublikowano w Enum. Fl. Transsil.: 61 (1887)
Ten gatunek jest akceptowany
Rodzimym zasięgiem występowania tego gatunku jest Rumunia.
Jest to wieloletni lub bulwiasty geofit i rośnie głównie w umiarkowanym biomie.
Synonimy homotypowe
Aconitum Lycoctonum subsp. Lasianthum
Aconitum Vulparia var. Lasianthum
https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:707515-1
Aconitum Lasianthum (Rchb.) Simonk.
synonim do: Aconitum Lycoctonum subsp. Vulparia(Spring.) Ces.
RE: Tojad - Krystyna - 25-02-2023
Aconitum Lasiocarpum-Tojad Wschodniokarpacki. Tojad Kosmatoowockowy
Gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych.
Gatunek rodzimy, w Polsce uznany za zagrożony.
Znane są jego stanowiska tylko w Bieszczadach Zachodnich
Występuje tutaj w dolinie potoków Terebowiec i górnego biegi potoku Wołosaty (do Pszczelin), wzdłuż rzeki Solinka od miejscowości Cisna do miejscowości Buk, Nasiczniańskiego Potoku i potok Niedźwiedź oraz na Połoninie Wetlińskiej i Caryńskiej
Gatunek zróżnicowany na dwa podgatunki:
Aconitum Lasiocarpum subsp. Lasiocarpum-Tojad Wschodniokarpacki Typowy
Aconitum Lasiocarpum subsp. Kotulae
Aconitum Lasiocarpum- Tojad Wschodniokarpacki
Jest endemitem porastającym lasy łęgowe nad potokami, głównie olszynę karpacką, czyli jedno z najbardziej charakterystycznych siedlisk leśnych dla polskiej części Bieszczad.
Kwitnienie rozpoczyna się wraz z początkiem czerwca i trwa przez całe lato.
Cała roślina jest silnie trująca, zawiera akonitynę, alkaloid znajdujący się w pędach, kwiatach i korzeniu.
Nie należy zrywać rośliny ponieważ już sam kontakt z sokiem może wywołać porażenie zakończeń nerwów ruchowych. Śmierć może być spowodowana już poprzez podanie 2 gram sproszkowanego korzenia.
Według podań ludowych tylko odważne znachorki i czarownice sięgały po to ziele w celach leczniczych.
W Karpatach tojad używany był niegdyś do zatruwania strzał, jednak jadownictwo przestało być stosowane wraz z nadejściem epoki grubych zbroi.
W języku starosłowiańskim słowo “tojad” oznacza dosłownie “to jest”, co może świadczyć o tym, że roślina uznana była na tyle niebezpieczną, że jej nazwy starano się nawet nie wypowiadać.
Przypuszczalnie związane było to z czarną magią.
http://turystykapolska.com/gory/tojad-wschodniokarpacki/
źródło
źródło
Rozmieszczenie i siedliska w ukraińskich Karpatach:
Gatunek występuje głównie w Karpatach Zachodnich i Wschodnich, ale sporadycznie występuje również w Karpatach Południowych i pokrewnych nizinach.
W Karpatach ukraińskich występuje głównie w Beskidach Wschodnich, w innych regionach występuje nieregularnie i rzadko.
Występowanie gatunku w Beskidach Wschodnich i Górach Czywczyńskich. potwierdzają własne obserwacje, natomiast jego obecność w Górach Marmarosz, Gorgany i Swydowiec. wymaga dalszej weryfikacji.
W Beskidach Wschodnich gatunek występuje głównie w pasie regla podgórskiego i dolnego, natomiast w Górach Czywczyńskich. obserwowano go w pasach górnoreglowych i subalpejskich.
Rośliny te rosną głównie w miejscach półcienistych, między krzewami i na skraju lasu.
Bardzo często występują w pobliżu wody.
Jednak w Chyvchyny Mts. rośliny rosną w otwartych i suchych miejscach, w subalpejskich zbiorowiskach ziołowych.
W rezultacie rośliny te różnią się wspólnym pokrojem.
Na niższych wysokościach są wysokie i rozgałęzione, a na wyższych zwarte i z nielicznymi kwiatami.
Ogólnie gatunek znany jest ze zbiorowisk Alnetum incanae, Carici remotae-Fraxinetum, Dentario glandulosae-Fagetum, Trollio-entauretum, Adenostylion, Calthion i Carpinion.
Rozmieszczenie i siedliska w Czarnogórze:
Znanych jest kilka okazów zebranych z Czarnohory.
Znana jest również jedna populacja z okolic wsi Worochta.
Jednak obecny stan wszystkich tych populacji jest nieznany.
Dziś gatunek ten wydaje się być nieobecny lub bardzo rzadki w Czarnogórze.
Rozmieszczenie i siedliska w Gorganach:
Znalazłem tylko jedno stanowisko A. lasiocarpum w Gorganach Dowbuszańskich, jednak jest kilka egzemplarzy pobranych z Gorgan Wierchniolimnyckich, Sywuliańsko-Stanymyrskiego i Arszycko-Ilemskiego Gorgany z wysokości 800-1200 m n.p.m.
Odkryłem, że ma unikalne rośliny trzymające klejnoty w kątach liści.
Taką żyworodność odnotowano (Mitka 2003) dla A. variegatum, ale nigdy nie spotkałem się z informacją o tym zjawisku dla A. lasiocarpum.
Liczba roślin w odkrytej populacji wynosi około 1000.
Przeważają osobniki generatywne, ale wzdłuż potoku rozsiane są również rośliny pregeneratywne.
Ogólny stan populacji jest dobry, ale tak naprawdę jest to jedyne potwierdzone stanowisko w Gorganach.
Zagrożenia:
Gatunek ten jest chroniony Konwencją Berneńską i wpisany do Czerwonej Księgi Ukrainy (Melnyk & Batochenko 2009). Został również wpisany na Czerwoną Listę IUCN w 1996 roku, ale z powodu braku informacji chorologicznych został później z niej usunięty.
Ogólnie można go ocenić jako takson wrażliwy, który wymaga ścisłej ochrony na całym obszarze ukraińskich Karpat. Kondycja jego populacji w ukraińskich Karpatach jest w większości przypadków dobra, ale może być łatwo osłabiona przez czynniki antropogeniczne, takie jak zmiany hydrologiczne, celowe niszczenie (miejscowi uważają, że rośliny te są trujące dla bydła) i wylesianie.
http://www.phytomorphology.org/aconitum-lasiocarpum/
RE: Tojad - Krystyna - 25-02-2023
Aconitum Lasiocarpum subsp. Kotulae
Podgatunek Tojadu Wschodniokarpackiego, rośliny z rodziny jaskrowatych
Rozmieszczenie geograficzne
Subendemit karpacki.
Występuje głównie w Karpatach Zachodnich i na Podolu.
W Polsce występuje w Tatrach, na Pogórzu Spisko-Gubałowskim, w Bieszczadach Zachodnich, w Kotlinie Jasielsko-Krośnieńskiej, w Górach Sanocko-Turczańskich i w Beskidzie Niskim.
W Tatrach podano jego stanowiska w Capowskim Lesie koło Toporowej Cyrhli, w Dolinie Małej Łąki, Dolinie Olczyskiej, Dolinie Kościeliskiej, Dolinie Strążyskiej, na Pogórzu Spisko-Gubałowskim w dolinie Kirowej Wody przed Roztokami oraz w miejscowości Czarny Dunajec.
W Bieszczadach Zachodnich znany jest z większej liczby stanowisk
Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od lipca do września.
Rośnie w ziołoroślach, źródliskach, zaroślach, na młakach, kamieńcach i w łęgach.
Roślina podlega w Polsce ochronie ścisłej.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Tojad_wschodniokarpacki_Kotuli
RE: Tojad - Krystyna - 25-02-2023
Aconitum Lasiocarpum subsp. Lasiocarpum
Tojad Wschodniokarpacki Typowy
Podgatunek rośliny z rodziny jaskrowatych
Endemit Karpat Wschodnich.
W Polsce występuje tylko w Bieszczadach Zachodnich na ok. 30 stanowiskach
Bylina, hemikryptofit.
Kwitnie od lipca do września.
Rośnie w źródliskach, ziołoroślach, zaroślach, na młakach, kamieńcach i w łęgach.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Tojad_wschodniokarpacki_typowy
RE: Tojad - Krystyna - 25-02-2023
[attachment=10517]
Aconitum Lycoctonum-Tojad Lisi
Występuje w Azji i w Europie.
W Azji występuje na Syberii, w środkowej Azji, w Chinach i Mongolii.
W Europie występuje w jej części środkowej, południowej i zachodniej, z centrum zasięgu w Alpach); do około 2400 m n.p.m.
W Polsce występuje wyłącznie podgatunek Aconitum Lycococtonum subsp. Lycoctonum i tylko w Kotlinie Żywieckiej, w 2008 potwierdzono jego występowanie tutaj na czterech stanowiskach
W odróżnieniu od innych rodzimych gatunków Tojadów o kwiatach fioletowych, kwiaty Tojadu Lisiego są bladożółte lub białawe.
Kwiatostanem wydłużony z odstającymi odgałęzieniami, na których kwiaty zebrane są w grona.
Mają przylegająco owłosiony, walcowaty hełm o długości ok. trzykrotnie większej od szerokości.
Ostrogi są spiralnie zwinięte i wewnątrz zawierają nektar.
(Gatunek ten podobno odstrasza krety i nornice).
źrodło
Występowanie:
Południowa część Europy Środkowej, w naszym kraju rozsiane po całym terytorium (z wyjątkiem północnych Czech, gdzie przebiega północna granica obszaru występowania tego gatunku).
Ekologia:
Rośnie na wilgotnych, zwłaszcza wapiennych siedliskach, wokół strumieni, w lasach podgórskich i górskich rozlewiskach.
Kwitnie od czerwca do lipca.
Opis:
Wieloletnia i mocna roślina zielna o wysokości 50–120 cm, z rozgałęzioną łodygą, ogonkami, palmowymi liśćmi i żółtymi kwiatami w rzadkim grono, którego hełm jest cylindryczny, około trzy razy wyższy niż szeroki.
Owoce to strąki.
Na podstawie włosków gruczołowych na kwiatostanach i strąkach nasiennych można wyróżnić dwa podgatunki, bardziej powszechny pokazany tutaj to Aconitum Lycoctonum subsp. Vulparia jest znacznie rzadszy.
Uwaga:
Jest bardzo trującym ziołem, wszak sama nazwa nawiązuje do wykorzystania tej rośliny w wypasie – mówi się, że trucizną tego gatunku używano do eliminowania lisów i wilków.
https://botany.cz/cs/aconitum-lycoctonum/
https://temperate.theferns.info/plant/Aconitum+lycoctonum
RE: Tojad - Krystyna - 25-02-2023
Aconitum Lycoctonum subsp Neapolitanum
Występowanie:
Rośnie w górach południowej Europy od Hiszpanii po Grecję i Bułgarię, a także w Afryce Północnej w Maroku.
Podgatunek nominowany rośnie bardziej na północ.
Ekologia:
Siedliskiem są górskie prześwity leśne, rzadziej także zacienione wąwozy.
Wznosi się na wysokość 3000 m.
Opis:
Bylina ziołowa; łodygi są proste, o wysokości 50–120 cm, ze stojącymi lub łukowatymi włoskami.
Liście są naprzemienne, podzielone dłoniowo; ogonek ma do 20 cm długości; ostrze jest okrągłe w zarysie, o średnicy do 15 cm, występuje 5 podstawowych segmentów, dalej podzielonych lub postrzępionych.
Kwiatostan jest racemose, prosty lub rozgałęziony; kwiaty 5-krotne, symetryczne, dł. 1,5-2,5 cm, żółte, kielich (płatek górny) ok. 3 razy dłuższy niż szeroki, cylindryczny i często lekko zakrzywiony, u wierzchołka zaokrąglony, płatki boczne prawie okrągłe; pręcików jest wiele; owocolistki to 3–5.
Pęcherze w czerwiu mają około 1,5 cm długości.
Uwaga:
Klasyfikacja jest jest skomplikowana, ponieważ izolowane populacje w poszczególnych systemach górskich tworzą osobliwe kombinacje cech morfologicznych. Nie oszczędzono również gatunku Aconitum Lycoctonum .
Odmienne koncepcje gatunku i ocena jego zmienności, a także niejasna nomenklatura powodują, że opinie wielu autorów są ze sobą nie do pogodzenia.
Fakt, że populacje w Alpach Południowych mają charakter przejściowy, przemawia za koncepcją podgatunku tego taksonu.
https://botany.cz/cs/aconitum-neapolitanum/
RE: Tojad - Krystyna - 25-02-2023
Aconitum Lycoctonum subsp. Septentrionale
Występowanie:
Ten podgatunek morfologicznie zmiennego gatunku Aconitum Lycoctonum występuje w północnej Eurazji, jego zasięg rozciąga się od Skandynawii i północnoeuropejskiej Rosji przez Syberię i Mongolię do północnych chińskich prowincji Heilongjiang i Liaoning.
Podgatunek nominalny rośnie w Europie Środkowej, podobnie jak podgatunek Aconitum Lycoctonum subsp. Vulparia ,
Ekologia:
Rośnie w lasach, na skrajach lasów iw zaroślach zaroślowych, wznosząc się do wysokości ok. 1700 m.
Kwitnie od lipca do sierpnia.
Opis:
Bylina o prostej łodydze, długości 60–150(–200) cm, naga u podstawy, słabo owłosiona powyżej, gruczołowata w górnej części. Liście są naprzemienne, liście naziemne są już zwiędłe w czasie kwitnienia, liście łodygowe są długoogoniaste, nerkowate do prawie okrągłych w zarysie, do 10 cm długości i 20 cm szerokości, dłoniasto podzielone, z 4- 6 segmentów, na twarzy słabo owłosione, na odwrocie na żyłach owłosione.
Kwiatostan jest racemiczny do wiechowatego, gruczołowo owłosiony na wrzecionie kwiatostanu i na szypułkach; przylistki są podobne do liści, górne są tylko liniowe; płatki fioletowe do purpurowych, słabo żółtawe owłosione, dolne około 10 mm długości, boczne 11 mm długości, górne cylindryczne, do 25 mm długości i 3-5 mm szerokości.
Pęcherzyków jest 3, mają długość 10–14 mm.
https://botany.cz/cs/aconitum-septentrionale/