Pięciornik -
Krystyna - 20-06-2013
Potentilla- Pięciornik
Rodzaj roślin należących do rodziny różowatych.
Należy do niego 300-500 gatunków (w zależności od ujęcia taksonomicznego).
Gatunkiem typowym jest Potentilla Reptans
Rośliny jednoroczne, dwuletnie, byliny lub krzewy o sezonowym ulistnieniu.
Liście przeważnie 5-listkowe i stąd pochodzi nazwa rodzajowa.
Kwiaty w jaskrawych barwach, zebrane w grona.
gatunki i inne informacje...
Re: Pięciornik -
Krystyna - 20-06-2013
Potentilla Reptans
Gatunek rośliny z rodziny różowatych (Rosaceae Juss.)
Rośnie dziko w Europie, Afryce Północnej i Azji, rozprzestrzenił się również gdzieniegdzie poza obszary swojego rodzimego występowania.
W Polsce jest bardzo pospolity na całym obszarze
Bylina, hemikryptofit.
Kwitnie od czerwca do września.
Siedlisko: przydroża, wilgotne łąki, zarośla.
Gatunek częsty na niżu i w górach po regiel dolny
źródło
https://botany.cz/cs/potentilla-reptans/
Re: Pięciornik -
Krystyna - 20-06-2013
Potentilla Crantzii
Gatunek rośliny należący do rodziny różowatych (Rosaceae).
Występuje w górach Europy i Azji.
W Polsce wyłącznie na Babiej Górze i w Tatrach
źródło
https://botany.cz/cs/potentilla-crantzii/
Re: Pięciornik -
Krystyna - 20-06-2013
Potentilla Alba
Gatunek byliny kłączowej z rodziny różowatych (Rosaceae).
Gatunek neutralny wobec kontynentalizmu.
W Polsce gatunek dość pospolity występuje m.in. w Masywie Grochowej (Brzeźnica), okolice Grochowa, w rezerwatach przyrody Dolina Rospudy, Góra Radunia, Łąka Sulistrowicka.
Bylina, hemikryptofit, w pełni mrozoodporna, pączki zimujące znajdują się na poziomie ziemi.
Kwitnie w okresie od kwietnia do czerwca.
Siedlisko, rośnie w lasach liściastych, zaroślach w miejscach słonecznych i nieznacznie ocienionych, na glebach piaszczysto-gliniastych, przeciętnie żyznych, dobrze przepuszczalnych, umiarkowanie wilgotnych na wiosnę, a suchych latem o obojętnym pH .
https://botany.cz/cs/potentilla-alba/
https://www.biolib.cz/en/taxon/id39826/
https://atlas.roslin.pl/plant/7652
https://en.wikipedia.org/wiki/Potentilla_alba
Re: Pięciornik -
Krystyna - 20-06-2013
Potentilla Anserina
Gatunek byliny kłączowej z rodziny różowatych (Rosaceae Juss.).
Rośnie w większej części Europy, z wyjątkiem jej południowych części, również na większości obszarów Azji i Ameryki Północnej.
W Polsce gatunek pospolity.
Inne nazwy zwyczajowe i ludowe: Pięciornik Pospolity, Pięćperset Gęsi, Srebrnik Pospolity, Gęsie Ziele, Gęsia Trawa, Gęsiówka, Drabinki, Dziewicze Ziele.
Najpopularniejsza nazwa, Pięciornik gęsi, pochodzi od tego, że roślina często porasta gęsie pastwiska.
Rośnie w wilgotnych miejscach: na łąkach, pastwiskach, przydrożach, nad brzegami stawów i rowów, oraz na polach uprawnych jako chwast.
Kwitnie od maja do września
Zastosowanie
Roślina lecznicza:
Surowiec zielarski: ziele – Herba Anserinae (Herba Potentille anserine), korzeń
Działanie: środek ściągający i przeciwzapalny, a także rozkurczający na mięśnie gładkie.
Stosowany przy biegunkach, chorobach jelit i dróg żółciowychcharakteryzujących się stanami kurczowymi, w początkowym stadium kamicy żółciowej, zaburzeniach menstruacji, nieżycie żołądka i jelit.
Dzięki zawartości substancji gorzkich poprawia apetyt i ułatwia trawienie.
Rzadko stosowany oddzielnie, stanowi składnik mieszanek ziołowych.
Zbiór i suszenie: ziele zbiera się w okresie kwitnienia i suszy w temperaturze do 60 °C.
Sztuka kulinarna:
Surowe liście dodaje się do zup, kasz, można przygotować jak szpinak.
Kłącze jadalne na surowo lub gotowane (w smaku podobne do pasternaku)
Kosmetyka:
Dawniej we Francji stosowano wyciąg wodny z pięciornika (l'eau de beauté) do pielęgnacji cery.
Garbarstwo:
Roślina niegdyś używana w garbarstwie ze względu na dużą ilość garbników.
źródło
Re: Pięciornik -
Krystyna - 20-06-2013
Potentilla Erecta
Gatunek byliny należący do rodziny różowatych (Rosaceae Juss.).
Rodzime obszary jego występowania to Europa i Azja, rozprzestrzenił się również w Ameryce Północnej.
W Polsce jest pospolity na całym obszarze.
Zastosowanie
Roślina lecznicza:
Surowiec zielarski: kłącze (Rhizoma Tormantillae).
Działanie: ma właściwości ściągające, bakteriobójcze, przeciwbiegunkowe.
Wewnętrznie, w postaci odwarów lub nalewek stosuje się do leczenia biegunek, stanów zapalnych przewodu pokarmowego, zatruć.
Zewnętrznie używa się do leczenia stanów zapalnych gardła, pochwy, odbytu, sromu, świądu, czyraków, oparzeń skóry (w postaci maści, odwarów, lewatyw).
Także surowiec-kłącze (Rhizoma Tormantillae) jako skuteczny wywar do płukania gardła przy zapaleniach.
Zbiór i suszenie: kłącze roślin 2–3 letnich wykopuje się jesienią lub wiosną przed rozwojem liści, myje, tnie na kawałki i suszy w temperaturze do 40 °C.
Kłącze znajduje zastosowanie także do produkcji niektórych past do zębów.
Dawniej z kłącza wytwarzano barwniki do farbowania tkanin na czerwono i czarno.
Termin zbioru: Od kwietnia do maja, od września do października.
źródło
źródło
https://botany.cz/cs/potentilla-erecta/
Re: Pięciornik -
Krystyna - 20-06-2013
Potentilla Norvegica
Występowanie:
Gatunek szeroko rozpowszechniony okołobiegunowo. W Europie i Azji występuje w północnej, północno-zachodniej, środkowej i wschodniej Europie, na Syberii (od Omska przez Ałtaj, Buriat po Jakuck, Kamczatkę i Primorye), w północnej Japonii, a w Ameryce Północnej rozciąga się od Alaski po Grenlandię, na południu pasmo prowadzi do Kalifornii i Teksasu, ponad grzbietem Appalachów sięga do Georgii i Alabamy.
W naszym kraju występuje w rozproszeniu po całym terytorium. Gatunek jest dość zmienny, w Ameryce Północnej podgatunek Potentilla Norvegica subsp. Monspeliensis .
Ekologia:
Pierwotnie gatunek borealny, który został udomowiony w Europie Środkowej na wilgotnych siedliskach, brzegach rzek, ugorach i przeżuwaczach.
Kwitnie od czerwca do września.
Roślina jednoroczna do wieloletniej, grubo owłosiona, o wysokości 10-70 cm, z prostą czerwonawą łodygą.
https://botany.cz/cs/potentilla-norvegica/
źródło
źródło
Re: Pięciornik -
Krystyna - 20-06-2013
https://pl.wikibooks.org/wiki/Plik:Potentilla_incana_%3D_Potentilla_arenaria_(Rosaceae)_(27006191766).jpg
Potentilla Incana=Potentilla Arenaria
Rodzina : Różowate.
Bylina zwarto darniowa, wysokości do 15 cm.
Łodyga i liście spodem pokryte kutnerem.
Liście dolne zwykle 5-listkowe; górne 3-listkowe; na nerwach liści dłuższe, pojedyncze włoski. Kwiaty złocistożółte, 5-płatkowe.
Występowanie : Rośnie na suchych, trawiastych zboczach, na glebach wapiennych i piaszczystych.
Kwitnienie : III-V
Występowanie:
Wyka piaskowa występuje w Europie Środkowej, Południowo-Wschodniej i Wschodniej (aż do Uralu), występuje również częściowo w Europie Północnej (od Danii po Bałtyk).
W naszym kraju występuje we wszystkich ciepłych regionach i dość obficie.
Jednak w niektórych miejscach całkowicie go brakuje.
Ekologia:
Turzyca piaskowa szuka głównie suchych zboczy, pastwisk, brzegów skał, piasków, czasem nawet lasów (piaszczystych).
Kwitnie od marca do maja.
Uwaga: W starszej literaturze roślina ta jest wymieniana pod nazwą Potentilla Arenaria – nazwa ta jest jednak nieaktualna, więc nie jest już używana.
https://botany.cz/cs/potentilla-arenaria/
Re: Pięciornik -
Krystyna - 20-06-2013
Potentilla Argentea
Występowanie:
Gatunek występuje w Europie i północnej Azji, wtórnie także w Ameryce Północnej i Nowej Zelandii.
W naszym kraju rośnie obficie na terenach cieplejszych, rozproszony na terenach zimniejszych.
Ekologia:
Rośnie na suchych siedliskach trawiastych, na zarośniętych zboczach, na kamienistych i skalistych zboczach, piasku, polanach leśnych i siedliskach antropogenicznych.
Kwitnie od czerwca do lipca.
Bylina z krótkim, nierozgałęzionym kłączem.
https://botany.cz/cs/potentilla-argentea/
https://zielnik-karpacki.pl/atlas-roslin/roslina/pieciornik_srebrny
Re: Pięciornik -
Krystyna - 20-06-2013
[ATTACHMENT NOT FOUND]
Potentilla Recta
Występowanie:
Prawie cała Europa, nieobecny tylko na północy, Afryce Północnej, Azji Mniejszej, Kaukazie, południowej Syberii.
Introdukowany do Ameryki Północnej i Nowej Zelandii.
W naszym kraju występuje na wyspach, rozsianych po miejscach w Czechach, częsty na środkowych i południowych Morawach.
Ekologia:
Ten gatunek komosy ryżowej rośnie głównie na słonecznych i suchszych siedliskach - kamienistych zboczach, stepowych zboczach, poboczach dróg i siedliskach dotkniętych działalnością człowieka. Kwitnie od czerwca do sierpnia.
Bylina o wysokości 20–80 cm. Łodyga wznosząca się do prostej, ukośnie owłosiona, liściasta.
https://botany.cz/cs/potentilla-recta/
Re: Pięciornik -
Krystyna - 20-06-2013
http://atlasflory.type.pl/gfx/rekord/potentilla_aurea-1s.jpg
Potentilla Aurea
Rodzina : Różowate.
Relikt glacjalny
Bylina wysokości 5-20 cm, gęsto kępkowa.
Pędy kwiatowe wyrastają z boku płonnych różyczek liściowych.
Liście długoogonkowe, dłoniasto złożone, 5-listkowe, brzegiem srebrzyście owłosione.
Przylistki liści odziomkowych lancetowate. Kwiaty żółte, 5-płatkowe; płatki u nasady mają pomarańczową plamkę.
Występowanie :
Góry środkowej Europy.
W Polsce w Sudetach, Beskidach, Tatrach i Pieninach.
W Tatrach od regla dolnego po najwyższe szczyty, głównie jednak w trzech najwyższych piętrach, powyżej granicy lasu.
Rośnie na halach, górskich łąkach, kamienistych zboczach.
Występuje zarówno na podłożu wapiennym, jak i granitowym, częściej jednak na granicie.
Kwitnienie : V-VIII
Występowanie:
Europejskie góry od Pirenejów przez Wyżyny Środkowe Francji, Jurę, Schwarzwald, Sudety, Alpy i Apeniny po Karpaty.
W naszym kraju występuje w Karkonoszach, Jesionikach, Kralickim Śnieżniku, Javorníku i Beskidach, od regla wzwyż.
To pasmo górskie stanowi północną granicę jego zasięgu. Na Słowacji rośnie w większości wyższych pasm górskich.
Ekologia:
Rośnie na górskich łąkach, pastwiskach i zaroślach, w otwartych lasach górskich i na ich obrzeżach, na łąkach.
Preferuje gleby kwaśne, ubogie w składniki pokarmowe.
Kwitnie od maja do lipca.
Wieloletnia roślina zielna o wysokości 3-30 cm.
https://botany.cz/cs/potentilla-aurea/
https://zielnik-karpacki.pl/atlas-roslin/roslina/pieciornik_zloty
https://www.biolib.cz/en/taxon/id39831/
http://atlasflory.type.pl/potentilla_aurea.html
RE: Pięciornik -
Krystyna - 16-04-2018
Potentilla Inclinata
Występowanie:
Występuje od południowo-zachodniej Francji, północnych i środkowych Włoch, Półwyspu Bałkańskiego po Danię i Karelię, w Europie Wschodniej, na Kaukazie i Zakaukaziu, na wschód po południową Syberię i góry Tianshan.
Gatunek jest introdukowany do Ameryki Północnej.
W Czechach i na Słowacji rośnie rozproszony, nieobecny w wyższych partiach Karpat i Sudetów.
Ekologia:
Rośnie na glebach bardziej suchych, żwirowych do gliniastych, na węglanach i krzemianach, w kserotermicznych zbiorowiskach zielnych lub na nasypach kolejowych, hałdach, tamach i podobnych siedliskach rudszych od nizin po podgórze, rzadko na poziomach górskich.
Kwitnie od maja do sierpnia.
https://botany.cz/cs/potentilla-inclinata/
źródło
RE: Pięciornik -
Krystyna - 06-08-2023
Potentilla Alchemilloides
Pochodzi z Pirenejów
Jest to wyprostowana, wieloletnia roślina zielna, dorastająca do 30 cm wysokości, z liśćmi palmowymi z 5-7 listkami.
Kwiaty są białe, z pięcioma płatkami.
https://en.wikipedia.org/wiki/Potentilla_alchemilloides
https://www.biolib.cz/en/taxon/id141593/
RE: Pięciornik -
Krystyna - 06-08-2023
Potentilla Alchimilloides
Po raz pierwszy opublikowano w Hist. & Mém. Acad. Roya. nauka Tuluza 1: 212 (1782)
Ten gatunek jest akceptowany
Rodzimym zasięgiem występowania tego gatunku jest środkowa Francja po północną i środkową Hiszpanię.
Jest rośliną wieloletnią i rośnie głównie w umiarkowanym biomie.
Występowanie:
Gatunek rośnie na Półwyspie Iberyjskim (Pireneje i Góry Kantabryjskie) oraz w Maroku (Atlas Wysoki).
Ekologia:
Rośnie na półkach skalnych, w szczelinach i gruzach, najczęściej wapiennych, na wysokości (450–)1000–2500 m.
Kwitnie w lipcu i sierpniu.
https://botany.cz/cs/potentilla-alchimilloides/
RE: Pięciornik -
Krystyna - 06-08-2023
Potentilla Apennina
Występowanie:
Rośnie w górach południowej i południowo-wschodniej Europy.
We Włoszech występuje w wysokich Apeninach od prowincji Marche po Molise i Kampanię, rośnie także na Bałkanach od Bośni i Hercegowiny po Bułgarię i północną Grecję, na południowym wschodzie obszaru występuje odrębny subsp. Standovii .
Ekologia:
Występuje w szczelinach skał wapiennych na wysokościach 1800-2500 m.
Wieloletnie ziele kępkowate o wysokości 5–15 cm, całe srebrnoszare, jedwabiście owłosione; łodygi są zdrewniałe u podstawy i zawierają pozostałości martwych liści, pędy kwitnące są wznoszące się, nieco dłuższe niż liście naziemne.
https://botany.cz/cs/potentilla-apennina/
RE: Pięciornik -
Krystyna - 06-08-2023
Potentilla Atrosanguinea
Występowanie:
Gatunek himalajski , występujący w pasmach górskich rozciągających się od północnego Pakistanu i północnych Indii po Nepal i południowy Tybet.
Ekologia:
Rośnie na trawiastych i skalistych zboczach, w zaroślach górskich, nad brzegami cieków wodnych, na wysokości od około 2300 do 4500 m.
Kwitnie w maju i czerwcu.
Bylina zielna o wznoszącej się do prostej łodydze, długości 15–20(–50) cm, szarobiało owłosiona, liściasta.
Liście są petiolate, 3-krotnie, listki są eliptyczne, jajowate do jajowatych, 1,5–5 cm długości i 1,5–2 cm szerokości, ostro ząbkowane wzdłuż krawędzi, słabo owłosione lub owłosione na twarzy, biały filc na odwrocie.
Kwiaty są efektowne, osiągają średnicę 20–38 mm, działki lancetowate, owłosione, płatki długości 10–19 mm, u góry karbowane, ciemnoczerwone.
Owocem jest żołądź.
Zastosowanie:
Uprawiana również w ogrodach europejskich jako bylina ozdobna, występuje tu w kilku odmianach różniących się przede wszystkim intensywnością koloru kwiatów, odmiany są często jaśniejsze.
W hodowli podobne rośliny mogą być również mieszańcami, np. Potentilla xRusselliana (krzyżówka z gatunkiem Potentilla Nepalensis ).
Rośliny na naszych zdjęciach pochodzą z ogrodu botanicznego w Meise, gdzie podobno przybyły bezpośrednio z indyjskiego regionu Garhvál w Himalajach.
Uwaga: W części literatury ta bardzo charakterystyczna barwa kwiatów jest często synonimem Potentilla Argyrophylla , wówczas zazwyczaj podaje się, że może mieć kwiaty żółte, pomarańczowe i czerwone.
Niekiedy odróżnia się ją od tego gatunku w randze odmiany, odmianą nominalną P. Argyrophylla var. Argyrophylla ma wtedy żółte płatki, pręciki i końcówki, podczas gdy var. Atrosanguinea ciemnoczerwona.
https://botany.cz/cs/potentilla-atrosanguinea/
RE: Pięciornik -
Krystyna - 07-08-2023
Potentilla Brauniana
Występowanie:
Zasięg obejmuje Pireneje, Alpy i środkowe Apeniny, gatunek znany jest z Hiszpanii, Francji, Włoch, Szwajcarii, Niemiec, Austrii i Słowenii.
Ekologia:
Siedliskiem są depresje w skali alpejskiej z długo zalegającą pokrywą śnieżną, zawsze na podłożu wapiennym lub dolomitowym.
Stanowiska znajdują się na wysokości 1800–3000 m.
Mała bylina o wysokości 2–5 cm; łodygi wyrastają po kilka z korzenia, są cienkie, pełzające lub wznoszące się, zwykle mają 1 lub 2 liście.
https://botany.cz/cs/potentilla-brauniana/
https://www.inaturalist.org/taxa/555946-Potentilla-brauniana
https://www.naturalista.mx/taxa/555946-Potentilla-brauniana/browse_photos
RE: Pięciornik -
Krystyna - 07-08-2023
Potentilla Caulescens
Znana również jako Pięciornik o krótkiej łodydze, to wieloletni gatunek zielnych roślin kwitnących z rodziny różowatych, Rosaceae .
Pochodzi z Europy, gdzie występuje w Alpach, a także w górach południowej Europy i górach Atlas w północnej Afryce.
Rośnie w skalistym terenie, często w szczelinach na wysokości od 500 do 2000 metrów.
Roślina mierzy od 10 do 30 centymetrów z zdrewniałymi łodygami.
Kwitnie od czerwca do września, z kwiatami o średnicy od 1 do 2,2 centymetra.
Występowanie:
Góry Europy Południowej i Środkowej (Pireneje, Wyżyny Francuskie, Jura, Alpy, Apeniny, Dynarydy) i Afryki Północnej (Atlas).
Ekologia:
Rośnie w szczelinach skał wapiennych, w zasięgu od gór do poziomu alpejskiego (przeważnie do wysokości 2000 m, lokalnie do 2600 m).
Kwitnie od lipca do września.
Opis:
Bylina zielna, wys. 10-30 cm, kępkowa, łodyga przeważnie zwisająca, liście petiolate, 5-krotne, dłoniasto pierzaste, liście dł. 1,5-3,5 cm, podłużno-jajowate, ząbkowane, z 3-7 zębami na wierzchołku, owłosione, kwiaty średnicy 15–25 mm, działki białe, dłuższe od działek.
Owocem jest żołądź.
Uwaga: Czasami pojawia się również w kulturze, uprawiana jest jako ozdobny skalniak.
https://botany.cz/cs/potentilla-caulescens/
https://en.wikipedia.org/wiki/Potentilla_caulescens
https://identify.plantnet.org/pl/the-plant-list/species/Potentilla%20caulescens%20L./data
RE: Pięciornik -
Krystyna - 07-08-2023
Potentilla Clusiana
Występowanie:
Alpy Wschodnie, góry zachodniej części Półwyspu Bałkańskiego - od Chorwacji po Albanię.
Tu nie rośnie, najbliższe lokalizacje znajdują się w austriackich Alpach.
Ekologia:
Rośnie na skałach i rumoszu wapiennym i dolomitowym, od poziomu subalpejskiego po alpejski, do wysokości ok. 2200 m.
Kwitnie od lipca do sierpnia.
Kępkowa bylina z pełzającym kłączem, wys. 5–10 cm, lekko owłosiona, łodyga wznosząca się do prostej, liście petiolate, dłoniasto 5-klapowe, liście jajowate, na krawędzi orzęski, wierzchołek z 3–5 zębami, kielich czerwonawy na zewnątrz płatki korony białe, dłuższe niż kielich.
Owocem jest żołądź.
Zagrożenie i ochrona:
Mochna Clusiova jest gatunkiem prawnie chronionym w Austrii, w Niemczech jest klasyfikowana jako gatunek potencjalnie zagrożony.
Uwaga: Ze względu na dość znaczną dekoracyjność, czasami uprawiana jest jako skalniak.
Swoją nazwę rodzajową otrzymał na cześć botanika C. Clusiusa .
https://botany.cz/cs/potentilla-clusiana/
https://identify.plantnet.org/pl/the-plant-list/species/Potentilla%20clusiana%20Jacq./data
RE: Pięciornik -
Krystyna - 07-08-2023
Potentilla Concinna
Występowanie:
Ameryka Północna - na północy Alaski, w Kanadzie Alberta, Saskatchewan i Manitoba, w USA od stanu Idaho i obu Dakot po Nowy Meksyk i wschodnią Kalifornię.
Nieobecny w Kolumbii Brytyjskiej, Waszyngtonie i Oregonie.
Ekologia:
Rośnie na preriach, na trawiastych i skalistych zboczach, od podgórza do poziomu subalpejskiego, na wysokościach od 300 do 3000 m npm
Kwitnie wczesną wiosną, jedna z pierwszych roślin kwitnących.
Wieloletnia roślina zielna. Łodyga tylko do 10 cm wys.
https://botany.cz/cs/potentilla-concinna/
RE: Pięciornik -
Krystyna - 07-08-2023
Potentilla Flabellifolia
Występowanie:
Gatunek z zachodniej części Ameryki Północnej, którego zasięg rozciąga się od południowej Kolumbii Brytyjskiej, Kanady i południowo-zachodniej Alberty przez amerykańskie stany Waszyngton, Idaho, Montana i Oregon po północną i wschodnią Kalifornię.
Ekologia:
Rośnie na górskich, subalpejskich i alpejskich łąkach wilgotnych do podmokłych, na wilgotnych zboczach skalistych, nad brzegami cieków wodnych i źródeł, na skrajach lasów iglastych, na wysokości od około 1000 do 3700 m npm. od lipca do września.
Bylina o wznoszącej się do prostej łodydze, długości 10–30 cm
https://botany.cz/cs/potentilla-flabellifolia/
https://commons.wikimedia.org/wiki/Potentilla_flabellifolia
RE: Pięciornik -
Krystyna - 07-08-2023
Potentilla Gracilis
Występowanie:
Gatunek północnoamerykański występujący od południowej Alaski i Jukonu przez większość kanadyjskich prowincji (z wyjątkiem najbardziej wysuniętych na wschód) do Kalifornii, Nowego Meksyku i Michigan.
Ekologia:
Rośnie na trawiastych zboczach i zboczach, od podgórza do poziomu subalpejskiego, na wysokościach od 800 do 2300 m.
Kwitnie od późnej wiosny do wczesnego lata.
https://botany.cz/cs/potentilla-gracilis/