Skrzyp - Wersja do druku

Skrzyp - Wersja do druku

+- Forum Ezoteryczne Dobry Tarot (https://dobrytarot.pl)
+-- Dział: Dary Ziemi (https://dobrytarot.pl/forumdisplay.php?fid=299)
+--- Dział: Zioła, kwiaty i inne rośliny zielne (https://dobrytarot.pl/forumdisplay.php?fid=64)
+--- Wątek: Skrzyp (/showthread.php?tid=579)

Skrzyp - Krystyna - 04-06-2011

Equisetum- Skrzyp
Jedyny współcześnie występujący rodzaj należący do typu (gromady) Skrzypów.
Obejmuje 15 gatunków, z których w Polsce występuje 10.
Rodzaj znany jest ze wszystkich kontynentów z wyjątkiem Australazji oraz Antarktyki.
Gatunkiem typowym jest Equisetum Fluviatile
Zależnie od gatunku, rosną w różnych, przeważnie wilgotnych i zacienionych środowiskach, np. na wilgotnych glebach piaszczystych (Skrzyp Polny), podmokłych łąkach (Skrzyp Błotny i Skrzyp Bagienny), w lasach (Skrzyp Leśny), nad brzegami potoków, w runie lasów liściastych.
Niektóre mogą żyć w suchszych miejscach, np. nasypy kolejowe (Skrzyp Polny).
W bardzo wielu przypadkach Skrzypy są trudnymi do wytępienia chwastami polnymi i łąkowymi.
Gatunki
W Polsce występuje 10 gatunków Skrzypu-Equisetum, na całym świecie tylko 15 gatunków
Podrodzaj: Equisetum
Equisetum Fluviatile
Equisetum Palustre
Equisetum Sylvaticum
Equisetum Pratense
Equisetum Telmateia
Equisetum Arvense
Equisetum ×Litorale
Equisetum Bogotense
Equisetum Diffusum
Podrodzaj: Hippochaete
Equisetum Ramosissimum
Equisetum Variegatum
Equisetum Hyemale
Equisetum Giganteum
Equisetum Myriochaetum
Equisetum Laevigatum
Equisetum Scirpoides

Uważa się, że rodzaj Skrzyp Equisetum wykształcił się w trzeciorzędzie, powstając ze znacznie starszego rodzaju Equisetites, pochodzącego z ery paleozoicznej – permu lub karbonu.
Triasowy gatunek Equisetites Arenaceus był początkowo zaliczany do rodzaju Equisetum
Niektóre kopalne gatunki z rodzaju Equisetites tak bardzo przypominają współczesne Skrzypy, że kwestionowano rodzajową odrębność pomiędzy Equisetum a Equisetites i sugerowano, że Equisetum może być uznawany za najstarszą współczesną roślinę naczyniową
Przedstawiciele tego rodzaju osiągali do 10 m wysokości i 25 cm średnicy.
Zastosowanie
Roślina lecznicza (głównie Skrzyp Polny)
Surowiec zielarski : Ziele Skrzypu
Zbiór : przez całe lato.
Działanie : moczopędne. Używany jest w nieżytach dróg moczowych i w profilaktyce kamicy nerkowej.
Wykazuje również właściwości remineralizujące.
W dolegliwościach reumatycznych i artretycznych oraz w zaburzeniach krążenia stosowane są kąpiele z dodatkiem wyciągu ze Skrzypu.
Wyciąg ze Skrzypu stosowany jest do wzmacniania włosów i paznokci.

Skrzypy wykorzystywane były do barwienia tkanin, ze względu na wysoką zawartość krzemionki stosowano je do mycia metalowych naczyń i czyszczenia broni (silne własności polerskie), bulwki spożywano jako pokarm.
źródło

Re: Skrzyp - Krystyna - 04-06-2011

Equisetum Telmateia
Jest to najokazalszy Skrzyp spośród występujących poza strefą tropikalną.
W Polsce gatunek ten występuje rzadko, przede wszystkim na pogórzu i w północnej części kraju.
Jest to roślina podgórska, związana z wilgotnymi i mokrymi siedliskami o średnim nasłonecznieniu.
W Polsce na wielu obszarach traci stanowiska i znajduje się pod ochroną prawną.

W języku polskim utrwalona jest w zasadzie tylko jedna nazwa zwyczajowa – Skrzyp Olbrzymi.
W dawniejszych źródłach jedynie Syreniusz pisze o tym gatunku, używając nazwy "strzępeczka wielka".
W nazewnictwie ludowym i dawnym używano zwykle jednej nazwy w odniesieniu do różnych gatunków Skrzypów, najczęściej "Skrzyp" (odnotowana już w 1468 r.), rzadko też w zapisie "skrzip" lub "skrzyb".
Stosowano też określenia: "przęstka", "choczyk", "choszczka", "chwoszcz", "kostrzka", "koszczka", "strzępeczka" i "strzępka" oraz regionalnie – "sosanki" i "skryk".
Ciekawostką jest nazwa Skrzypów – "koński ogon" lub "koniogon", odnosząca się do Skrzypów i spotykana u Marcina z Urzędowa oraz w Słowniku języka polskiego wydanym w Wilnie w 1861 r., w opracowaniu A. Zdanowicza i in.
Słowo o takim znaczeniu stosowane jest w odniesieniu do Skrzypów w krajach anglosaskich (horsetail) i od niego wywodzi się też nazwa naukowa rodzaju.
Słowo Equisetum ustalone zostało jako nazwa rodzajowa przez Tourneforta, a wzięte zostało w ślad za Pliniuszem Starszym, który pisał o equisaetum (z łaciny: equus = koń i seta = szczecina, co w przenośni znaczy "koński ogon" lub "końska grzywa").
Jeszcze wcześniej w tym samym znaczeniu nazwa zastosowana została przez Demokryta w języku greckim – jako hippuris = koński ogon.
Określenie gatunkowe telmateia wzięte zostało przez Jakoba Ehrharta z greckiego, gdzie telmatos znaczy woda stojąca, bagno, staw, telmateja = błotny, bagienny.
Ważna nazwa naukowa gatunku ustalona została w 1783 przez Jakoba F. Ehrharta (1742-1795).
Wcześniej co prawda gatunek został opisany w 1778 r. przez Jean-Baptiste de Lamarcka jako (Equisetum maximum Lam.), jednak nazwa ta nie spełnia kryteriów nomenklaturowych, choć jako starsza była w częstym użyciu w XX wieku i jest najczęściej pojawiającym się synonimem.
Zastosowanie
Roślina lecznicza
W medycynie ludowej stosowany jest analogicznie jak Skrzyp Polny, przy czym w Polsce w zasadzie niewykorzystywany z powodu mniejszego rozpowszechnienia i z powodu ograniczeń prawnych w możliwości pozyskania surowca.
W Syrii Skrzyp Olbrzymi wchodzi w skład tradycyjnej Herbaty Ziołowej zwanej Zahraa
Roślina jadalna
Na ziemiach polskich do końca XIX wieku pędy zarodnikowe stanowiły pożywienie \głodowe podczas przednówka, spożywane na surowo lub gotowane w zupach.
Ze względu na zawartość tiaminazy dopuszczalne jest spożycie tylko niewielkich ilości lub konieczna jest obróbka cieplna.
Przed spożyciem należy usunąć twarde włókna biegnące wzdłuż zewnętrznej części pędów
Roślina ozdobna
Możliwa i prowadzona jest skutecznie uprawa tego gatunku w warunkach ogrodowych, w oranżeriach i ogrodach botanicznych europejskich i północnoamerykańskich.
Wkracza zresztą też sam do ogrodów ze stanowisk naturalnych.
W celu uniknięcia kłopotów z niekontrolowaną ekspansją rośliny należy ją uprawiać w odpowiednio dużych i szczelnych pojemnikach umieszczanych w gruncie
Surowiec polerski
Ze starych pędów bogatych w krzemionkę sporządzano dawniej proszek do czyszczenia
Ze względu na dużą zawartość krzemionki pędy takie mogą być stosowane do polerowania drewna i kamienia.
Inne zastosowania
Czarne kłącza stosowane były w koszykarstwie i plecionkarstwie do ozdoby wyrobów.
Wywary z ziela są skutecznym środkiem do zwalczania chorób grzybowych róż.
Używane były także do płukania włosów w celu zwalczenia pcheł, wszy i roztoczy
Gatunek ten stanowić może użyteczne źródło antyoksydatów, których zawiera więcej niż inne skrzypy
http://pl.wikipedia.org/wiki/Skrzyp_olbrzymi
źródło

Re: Skrzyp - Krystyna - 04-06-2011