Pysznogłówka - Wersja do druku

Pysznogłówka - Wersja do druku

+- Forum Ezoteryczne Dobry Tarot (https://dobrytarot.pl)
+-- Dział: Dary Ziemi (https://dobrytarot.pl/forumdisplay.php?fid=299)
+--- Dział: Zioła, kwiaty i inne rośliny zielne (https://dobrytarot.pl/forumdisplay.php?fid=64)
+--- Wątek: Pysznogłówka (/showthread.php?tid=9282)

Pysznogłówka - Krystyna - 17-02-2018

Pysznogłówka (Monarda L.)
Rodzaj roślin należących do rodziny jasnotowatych.
Według niektórych ujęć taksonomicznuch należy do niego 15 gatunków pochodzących z Ameryki Północnej
Gatunkiem typowym jest Monarda fistulosa L.

Species
Monarda bartlettii Standl. - Tamaulipas, Veracuz
Monarda bradburiana LCBeck – eastern beebalm - mid Mississippi Valley
Monarda citriodora Cerv. ex Lag. – lemon beebalm, lemon-mint - southern United States, northern Mexico
Monarda clinopodia L. – white bergamot, basil beebalm - eastern United States, especially Appalachians
Monarda clinopodioides A.Gray – basil beebalm - Kansas, Oklahoma, Texas, Louisiana
Monarda didyma L. – Oswego tea, scarlet beebalm, fragrantbalm, mountain-mint - eastern United States, especially Appalachians, eastern Canada
Monarda eplingiana Standl. - Coahuila
Monarda fistulosa L. – wild bergamot, mintleaf beebalm, horse-mint, purple beebalm - widespread across most of United States + Canada; Tamaulipas, Nuevo León;cultivated in China and elsewhere [18]
Monarda fruticulosa Epling – spotted beebalm - southern Texas
Monarda humilis (Torr.) Prather & JAKeith - New Mexico
Monarda lindheimeri Engelm. & A.Gray ex A.Gray – Lindheimer's beebalm - Texas, Louisiana, southwestern Arkansas
Monarda luteola Singhurst & WCHolmes - northeastern Texas, southwestern Arkansas
Monarda maritima (Cory) Correll – seaside beebalm - coastal plain of Texas
Monarda media Willd. – purple bergamot - Ontario, eastern United States
Monarda × medioides WHDuncan - Georgia, Indiana (M. fistulosa × M. media)
Monarda pectinata Nutt. – plains beebalm, pony beebalm, spotted beebalm - central + southwestern United States (Great Plains, Rocky Mountains, southwestern desert mountains)
Monarda pringlei Fernald - Nuevo León
Monarda punctata L. – spotted beebalm, dotted monarda, horse-mint - Quebec, Ontario, eastern + south-central United States, California, northeastern Mexico
Monarda russeliana Nutt. ex Sims – redpurple beebalm - Texas, Oklahoma, Arkansas, Alabama, Mississippi, Kentucky
Monarda stanfieldii Small – Stanfield's beebalm - central Texas
Monarda viridissima Correll – green beebalm - east-central Texas

Gatunki uprawiane w Polsce
Pysznogłówka cytrynowa (Monarda citridora Cerv. ex Lag.)
Pysznogłówka dęta (Monarda fistulosa L.)
Pysznogłówka ogrodowa (Monarda hybrida hort.)
Pysznogłówka szkarłatna, p. dwoista (Monarda didyma L.)

Zastosowanie
Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne
Rośliny miododajne licznie odwiedzane przez pszczoły.
Są też wykorzystywane do przyrządzania aromatycznych herbatek
źródło
źródło

RE: Pysznogłówka - Krystyna - 17-02-2018

Monarda – Pysznogłówka w fitoterapii
Ostatnio coraz częściej spotykam się z wyolbrzymionymi właściwościami pysznogłówki – Monarda, z rodziny wargowych – Labiatae (=Lamiaceae).
Handlowcy uczynili z tej rośliny swoiste panaceum na wszelkie choroby, a wszystko po to aby sprzedać jej jak najwięcej.
Pysznogłówka jest dostępna w wielu szkółkach ogrodniczych, w postaci sadzonek
Jest piękną rośliną, aromatyczną, doskonała do sporządzania herbatek smakowych i leczniczych, przy czym leczniczych – w określonych zakresach.
Surowcem jest ziele – Herba Monardae, zbierane w czasie kwitnienia i suszone w ciemności oraz w przewiewnym miejscu, niezbyt gorącym.
Susz trzeba przechowywać w szczelnych słojach.
Ziele pysznogłówki jest surowcem olejkowym.
Zawiera do 3,5% olejku eterycznego bogatego w geraniol, tymol i karwakrol, przy czym stosunek ilościowy wymienionych składników jest zmienny i zależy od gatunku, warunków klimatycznych i odmian (ras chemicznych).

Rodzaj Monarda obejmuje 15 gatunków.
Pochodzą z Ameryki Północnej.
Liście przy roztarciu są pachnące.
Kwiaty zasobne w antocyjany i flawonoidy.
Najbardziej popularne gatunki to Monarda citridora Cervantes ex Lagasca (Pysznogłówka cytrynowa),
Monarda didyma Linne (Pysznogłówka szkarłatna),
Monarda fistulosa Linne (Pysznogłowka dęta)
i Monarda punctata Linne (Pysznogłowka kropkowana).
Olejek eteryczny Pysznogłówki może zawierać do 95% geraniolu, do 47% tymolu i do 64% karwakrolu.
Spośród flawonoidów warto wymienić apigeninę, isorhoifolinę, akacetynę, linarynę.
Kwasy fenolowe reprezentowane są przez kwas chlorogenowy, rozmarynowy i kawowy.

Isorhoifolin obecny w zielu Pysznogłówki – Monarde (Indianernessel)
Napar z ziela pysznogłówki – Infusum Monardae (1 łyżeczka na filiżankę wrzątku) niewątpliwie działa antyseptycznie, przeciwzapalnie i wykrztuśnie.
W połączeniu z miodem i sokiem malinowym jest dobrym środkiem w łagodzeniu stanów zapalnych gardła, przeziębienia, gorączki, grypy, zapalenia oskrzeli.
Może być podawany dzieciom.
Ziele Pysznogłówki dobrze smakuje z yerba mate, herbatą czarną, bergamotową i zieloną.
W Ameryce Północnej jest stosowany również w leczeniu zaburzeń trawiennych.
Nadaje się do sporządzania mieszanek: wykazuje synergizm z kwiatem Dziewanny, z kwiatem Akacji, z Szałwią, Miętą, Majerankiem, Kocimiętką, zielem Hyzopu, zielem Fiołka wonnego, korzeniem Mydlnicy, korzeniem Omanu, szczególnie w zakresie leczenia nieżytów układu oddechowego i grypy.
W przypadku kataru i grypy sprawdza się mieszanka z Melisą, Eukaliptusem, kwiatem Wiązówki i kwiatem Dziewanny.
Monarda działa także żółciopędnie.
Hamuje rozwój bakterii i grzybów.
W ziołolecznictwie jest skuteczna w większych stężeniach i dawkach.
Napar należy przyjmować w dawce 300-400 ml dziennie, małymi porcjami.

Pysznogłówka szkarłatna Monarda didyma, wrzesień 2009, Swarzędz.
Pysznogłówka należy do ziół typu cząber – Satureja, Macierzanka i Tymianek – Thymus.
źródło

Roman M.
Pysznogłówka jest kolejną po Jeżówce Purpurowej rośliną, która przywędrowała do naszych ogrodów z Ameryki Północnej.
Do literatury zielarskiej dla Europy wprowadził ją hiszpański lekarz Nicholas Monardes, który wymienia ją w swoim wydanym w 1569 r. zielniku (opisywał w nim głównie rośliny Nowego Świata).
Właściwości lecznicze pysznogłówki, podobnie jak jeżówki, odkryli Indianie.
Stosowali tę roślinę do leczenia: kaszlu, dreszczy, bólów głowy i skaleczeń, chorób serca.
Używali jej również jako rośliny moczopędnej i do tamowania krwotoków.
Indianie żywili przekonanie o jej pobudzającym apetyt i regulującym cykl miesięczny działaniu.
Dlatego też biali w XIX wieku, którzy przejęli w znacznej części owe przekonania, sporządzali z niej wzmacniający napój podawany pannom młodym i matkom.
Obecnie amerykańscy zielarze stosują tę roślinę w przypadku mdłości, rozstroju żołądka, wymiotów, wzdęć i bezsenności.
Współczesna medycyna kieruje się przy wykorzystaniu nie tyle tradycją, ile składem roślin, badając wpływ zawartych substancji i określając ich efekt farmakologiczny.
Różne gatunki pysznogłówki zawierają pożyteczny karwakrol, o czym wyżej pisał pan doktor.
Wg austriackich naukowców chroni on acetylocholinę przed rozpadem.
Acetylocholina jest związkiem chemicznym w mózgu, bardzo upraszczając, odgrywającym istotną rolę w procesach pojmowania i rozumowania (neuroprzekaźnik).
Stwierdzono, iż osoby mające chorobę Alzheimera, mają deficyt acetylocholiny (do końca nie wyjaśniono czy jest to skutek, czy przyczyna tej choroby). Jednak niewątpliwie chroniąc acetylocholinę w mózgu, przyczyniamy się do spowolnienia choroby.
Pysznogłówka dęta zawiera geraniol który jest związkiem chemicznym zapobiegającym próchnicy.
Napisano powyżej także, że pysznogłówki zawierają sporo tymolu, jest on przecież środkiem antyseptycznym.
Dlatego amerykańscy dentyści cenią pysznogłówkę, tak jak nasi stomatolodzy szałwię, tarczycę bajkalską czy rumianek.
Nalewki z pysznogłówki kropkowanej zielarze w USA używają do odkażania ran.
Liście jej zalewane są na zimno wódką na okres około tygodnia; namoczone w nalewce opatrunki przykłada się na kilka godzin na zakażone rany (chroni to przed infekcją i przyspiesza gojenie).
Być może, jak napisał wyżej pan Henryk, właściwości pysznogłówki są wyolbrzymione, niezależnie od tego jest ona rośliną którą postaram się posadzić i uprawiać w swoim ogrodzie.
Pewnie będzie gdzieś rosła w pobliżu jeżówki.
źródło

RE: Pysznogłówka - Krystyna - 17-02-2018

Pysznogłówka Dęta (Monarda fistulosa)
Wieloletnia roślina zielna.
Łodygi wzniesione, czterokanciaste i owłosione.
Liście trójkątne lub lancetowate, ząbkowane.
Kwiaty o barwie lawendowej, dwuwargowe, wąskie i rurkowate, zebrane w wierzchołkowe okółki o główkowatym kształcie i otoczone barwnymi podsadkami. Nazywana bergamotką ze względu na swój przypominający pomarańcze zapach.
Rozmiary 60-120 cm wysokości.
Odmiany 'Claire Grace' ? kwiaty jasnoliliowe 'Cambridge Scarlet' ? kwiaty czerwone
Kwitnienie VI-VII, po przycięciu kwitną powtórnie jesienią
Zastosowanie
Bylina ozdobna sadzona na rabatach, w grupach oraz w pobliżu zbiorników wodnych.
Ususzone liście są bardzo aromatyczne, stosowane do potpourri, herbatek smakowych i leczniczych (działanie antyseptyczne, przeciwzapalne, wykrztuśne). Roślina miododajna, licznie wabiąca pszczoły i motyle.
Nadaje się na kwiat cięty.
źródło

RE: Pysznogłówka - Krystyna - 17-02-2018

Pysznogłówka cytrynowa (Monarda citridora Cerv. ex Lag.)
inne nazwy: bergamotka
Pysznogłówka cytrynowa to roślina wieloletnia pochodząca z Ameryki Północnej.
Jest uprawiana jako roślina ozdobna ze względu na wyróżniające się purpurowe kwiaty oraz cytrynowo pachnące liście.
Doskonale nadaje się na rabaty, kwiat cięty. Wymaga gleby żyznej, średnio wilgotnej.
Napar z ziela pysznogłówki działa antyseptycznie, przeciwzapalnie i wykrztuśnie.
W połączeniu z miodem i sokiem malinowym jest dobrym środkiem w łagodzeniu stanów zapalnych gardła, przeziębienia, gorączki, grypy, zapalenia oskrzeli. Może być podawany dzieciom.
W Ameryce Północnej jest stosowany również w leczeniu zaburzeń trawiennych.
Pysznogłówka działa także żółciopędnie.
Hamuje rozwój bakterii i grzybów.

RE: Pysznogłówka - Krystyna - 17-02-2018

Pysznogłówka Szkarłatna, Pysznogłówka Dwoista (Monarda Didyma L.)
Pochodzi z północnej i północno-wschodniej Ameryki Północnej, rozprzestrzenił się również w innych rejonach Ameryki Północnej.
Jest uprawiany w wielu krajach świata, również w Polsce.
Szkarłatny Balsam ( Monarda Didyma L.)
Balsam Szkarłatny to aromatyczne zioło z rodziny miętowych.
Znany jest również pod nazwami zwyczajowymi: Bergamotka, herbata Oswego i karmazynowy balsam.
Nazwa zwyczajowa Balsam Pszczeli odnosi się do stosowania żywicy pochodzącej z rośliny, która może być stosowana do leczenia i łagodzenia, zwłaszcza użądlenia pszczół.
Nazwa zwyczajowa Herbaty Oswego odnosi się do rdzennych Amerykanów Oswego mieszkających w pobliżu dzisiejszego miasta Oswego w północnej części stanu Nowy Jork, którzy uczyli wczesnych białych osadników, jak zrobić herbatę ziołową z liści roślin.
Nazwa zwyczajowa Bergamont pochodzi od jej zapachu, który jest podobny do zapachu pomarańczy Bergamont.
Nazwa rodzaju Monarda jest uznaniem dla Nicolasa Monardesa, hiszpańskiego lekarza, który jest autorem wczesnego zioła, które wprowadziło Europę do wielu roślin z Ameryki Północnej.
Nazwa gatunku Didyma tłumaczy się z łaciny i oznacza „w parach” lub „bliźniaki”, odnosząc się do pręcików występujących w parach.

Szkarłatny balsam to wieloletnie zioło, które wyrasta z płytkich, smukłych, pełzających kłączy o wysokości od 2 do 3,5 metra.
Liście są przeciwne, 3 do 6 cali długości, grubo ząbkowane, nagie do słabo owłosionego na górnej powierzchni liścia i z rozłożonymi włoskami na dolnej powierzchni liścia.
Łodygi są czterostronne lub kwadratowe, jak większość członków rodziny miętowej.
Szkarłatne kwiaty są zgrupowane w gęste główki na końcach pędów, czasami z główkami kwitnącymi rozwijającymi się z kątów pędów poniżej.
Czerwonawe szerokie przylistki otaczają kępy kwiatów.
Kwiaty są długie (do 1½ cala), wąskie i wyraźnie dwuwargowe; górna warga kontynuuje rurkę koronową, podczas gdy dolna warga obraca się w dół i jest szersza niż górna warga.

Spektakularnie szkarłatne, efektowne skupisko Szkarłatnych Balsamów to cudowna przyjemność dla turystów, którzy często spotykają ten rodzimy dziki kwiat w zacienionych lasach, zwykle wzdłuż brzegów strumieni i zarośli.
Kwitnienie rozpoczyna się od końca czerwca do początku lipca do końca sierpnia.
Duże, czerwone, bezwonne, bogate w nektar kwiaty szkarłatnego balsamu są zapylane głównie przez kolibry rubinowe i motyle, zwłaszcza fritillary.
Gęste, kwitnące główki zmieniają kolor z zielonego na brązowy, gdy dojrzeje.
Zmiażdżenie dojrzałych główek kwiatowych pozwala na łatwiejszą ekstrakcję nasion, a następnie przepuszczenie zmiażdżonych główek przez sito 1/25 w celu oddzielenia nasion.
Kiełkowanie jest znacznie wspomagane przez chłodne, wilgotne rozwarstwienie przez 2 do 3 tygodni.

Balsamy Pszczele to grube zioła, z którymi wielu ogrodników łączy miłość i nienawiść, ze względu na ich zdolność do rozprzestrzeniania się przez nasiona na kwietniku i podatność na mączniaka prawdziwego w wilgotnym klimacie. Prawdopodobieństwo zarażenia mączniakiem prawdziwym można zmniejszyć, rosnąc w pełnym słońcu i przycinając kępę w celu zwiększenia przepływu powietrza.
Balsam Szkarłatny najlepiej rośnie w pełnym słońcu, ale dobrze radzi sobie również w pstrokatym cieniu, chociaż kwitnienie będzie rzadsze.
Balsam szkarłatny najlepiej rośnie na wilgotnej, żyznej glebie, gdzie będzie się rozprzestrzeniał i łatwo tworzył spore kolonie.
Jeśli chcesz wyeliminować samosiew, usuń główki kwiatowe, gdy tylko zakwitną.
Rozmnażanie najłatwiej jest podzielić jesienią lub wiosną.
Są premierową rośliną nektarową i powinny znaleźć się w każdejogród motyli .
źródło
Po więcej informacji
źrodło

RE: Pysznogłówka - Krystyna - 17-02-2018

Pysznogłówka Ogrodowa (Monarda hybrdia)
Mieszaniec gatunków pochodzących z AmHryki Północnej (M. didyma x M. fistulosa).
W naturalnych siedliskach rosną w pobliżu wody lub w podmokłych rzadkich lasach.
Byliny tworzące kępy, o wzniesionych i owłosionych łodygach, lancetowatych i ząbkowanych liściach.
Kwiaty w zależności od odmiany o barwie purpurowej, różowej lub czerwonej, dwuwargowe, wąskie i rurkowate.
Zebrane w gęste okółki, tworzą na szczytach główkowate kwiatostany, otoczone barwnymi podsadkami.
Rozmiary 60-120 cm wysokości.
Kwitnienie VI-VII, po przycięciu kwitną powtórnie jesienią.
Zastosowanie
Bylina ozdobna sadzona na rabatach, w grupach oraz w pobliżu zbiorników wodnych.
Ususzone liście są bardzo aromatyczne, stosowane do potpourri, herbatek smakowych i leczniczych (działanie antyseptyczne, przeciwzapalne, wykrztuśne).
Roślina miododajna, licznie wabiąca pszczoły i motyle.
Nadaje się na kwiat cięty.
źródło

RE: Pysznogłówka - Krystyna - 17-02-2018

Monarda punctata

RE: Pysznogłówka - Krystyna - 17-02-2018

Monarda Bartlettii