Jodła -
Krystyna - 29-09-2011
Jodła (Abies Miller 1756)
Rodzaj zimozielonych drzew z rodziny sosnowatych obejmujący blisko 50 gatunków, które występują na półkuli północnej.
Rodzaj bardzo wysokich, zimozielonych drzew iglastych.
Wyróżniają się one przede wszystkim podługowatymi, stojącymi na gałęziach szyszkami, które po dojrzeniu całkowicie rozpadają się na drzewie, pozostawiając na gałęziach jedynie sterczący trzpień
(nigdy nie znajduje się szyszek Jodeł pod drzewami).
Pojedyncze, płaskie igły Jodeł są na końcach zaokrąglone lub delikatnie wcięte, a przez to nie kłujące.
Przylegają one do gałęzi charakterystyczną, krążkowato rozpostartą stopką (dobra cecha rozpoznawcza!), a ich ustawienie jest przeważnie grzebieniaste.
Drewno Jodeł nie wytwarza żywicy (w korze występują jednak pęcherzyki żywiczne).
Gatunki uprawiane
Abies x Arnoldiana
Abies balsamea
Abies Bornmuelleriana
Abies Cephalonica Loudon)
Abies Concolo
Abies Nordmanniana
Abies Coreana
Abies x Borisii-regis
Abies Homolepis
Abies Grandis
Abies Procera
Abies Veitchii
Rodzaj Jodła jest jednym z najliczniejszych rodzajów rodziny sosnowatych.
Obejmuje on około 50 gatunków, z których 5(-6) występuje naturalnie w Europie, w tym jeden - Abies Alba - w Polsce.
Z uprawianych u nas gatunków na szczególną uwagę zasługuje m.in. wyróżniająca się bardzo ciekawym kształtem igieł Abies Procera oraz sprzedawana często jako drzewko bożonarodzeniowe Abies Nordmanniana).
Do najciekawszych gatunków należy Abies Grandis- drzewo to w swojej ojczyźnie, którą są północnozachodnie obszary Ameryki Północnej, osiąga nawet 100m wysokości!
Mierząca 64.27m wys. Jodła Olbrzymia rosnąca w Szkocji jest trzecim (po Eukaliptusach) najwyższym notowanym obecnie (2010 r.) drzewem w Europie
Rodzajem najbliżej spokrewnionym z Jodłą jest Cedr.
Re: Jodła -
Krystyna - 16-03-2013
Abies Cephalonica
Kto raz zobaczy Jodłę Grecką, nigdy nie zapomni jej wspaniałej sylwetki.
Ma gęste, równomiernie ułożone gałęzie i imponujące, wielkie, stojące szyszki, które mogą osiągać około 20 cm długości i około 5 cm średnicy.
Kiedy są młode, mają barwę zielonkawo-srebrzystą, a kiedy dojrzeją, przebarwiają się na brązowo.
Bardzo ładne są także gałązki, ze względu na błyszczącą, oliwkową korę.
Jodła Grecka w swojej ojczyźnie jest dużym drzewem, ale u nas rośnie wolniej.
Szkoda, że nie jest powszechnie dostępna w szkółkach, przez co rzadko spotyka się ją w ogrodach w Polsce.
Wprawdzie nie jest tak wytrzymałą na silne mrozy, jak nasze rodzime Jodły, ale z powodzeniem może rosnąć w cieplejszych regionach i na pogórzu.
Trzeba wybrać dla niej zaciszne miejsce i okrywać na zimę, kiedy jest młoda.
Potem radzi sobie sama.
Jeśli zdarzy się, że z powodu mrozu opadną igły, warto cierpliwie poczekać, gdyż niebawem odrosną.
Jeśli uda ci się zdobyć sadzonkę Jodły Greckiej, wybierz dla niej od razu miejsce stałe, gdyż nie lubi przesadzania.
Lubi natomiast słońce i średnio żyzną, przepuszczalną, lekko wilgotną glebę i wilgoć w powietrzu.
https://e-katalogroslin.pl/plants/23,jodla-grecka_abies-cephalonica
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jod%C5%82a_grecka
https://www.biolib.cz/en/taxon/id2368/
Re: Jodła -
Krystyna - 16-03-2013
Abies Arnoldiana 'Jan Paweł II'
Odmiana o pokroju stożkowatym, z gałęziami wyrastającymi bardzo regularnie z pnia.
Konary są ustawione lekko skośnie.
Igły są dość szerokie i długie, z wierzchu lśniące, błyszczące zaś od spodu są białe – przez co gałęzie mają oryginalny wygląd.
Szyszkuje już jako młode drzewo.
Zastosowanie:
Wytrzymuje mrozy do minus 29 stopni Celsjusza.
Dorasta do około 5 m po 10 latach.
Ładna, polska odmiana dostosowana do krajowych warunków. Nadaje się do ogrodów przydomowych, rezydencji i parków. Nadaje urok każdemu miejscu.
Re: Jodła -
Krystyna - 16-03-2013
Abies Balsamea
Gatunek drzewa należący do rodziny sosnowatych.
Występuje na terenie Ameryki Północnej.
Teren występowania to wschodnia część Kanady (Nowa Fundlandia na zachód do prowincji Alberta), jak również wschodnia część Stanów Zjednoczonych (Wisconsin na wschód do Maine, w kierunku południowym Appalachy do Wirginii Zachodniej).
Średniego rozmiaru zimozielone drzewo, o wąskiej stożkowej koronie.
Pień
Osiąga 14-20(27) m wysokości
Liście
1,5-3 cm długości, ciemno-zielone, często pokryte porami tuż przy wierzchołku i dwoma białymi paskami porowymi poniżej; wierzchołek nieco nacięty. Ułożone spiralnie na gałązce, nasada liścia wykręcona, co sprawia zaaranżowanie w mniej więcej dwa horyzontalne rzędy.
Kora
Kora młodych drzew w kolorze szarym, gładka, pokryta wyciekami żywicznymi (z żywicy tego drzewa wytwarza się balsam kanadyjski), z wiekiem szorstka, popękana lub chropowata.
Szyszki
Wydłużone, 4-8 cm długości, ciemno purpurowe, dojrzewając wpadają w brązowawy kolor, zarazem rozsiewając nasiona we wrześniu.
Re: Jodła -
Krystyna - 16-03-2013
Abies Koreana
U nas dorasta do wysokości 8-10 metrów i szerokości 6 metrów.
Już kilkuletnie sadzonki zawiązują liczne, pięknie ubarwione szyszki, długości 4-7 cm, niebieskofioletowe, po dojrzeniu brązowe, pokryte żywicą.
Lubi stanowiska wilgotne, słoneczne lub lekko ocienione.
Doskonale nadaje się na choinkę, ma wszechstronne zastosowanie: w małych i dużych ogrodach, w zieleni miejskiej i osiedlowej, szczególnie polecana jest do niewielkich, przydomowych ogródków.
Jest drzewem bardzo oryginalnym i dekoracyjnym, a przy tym całkowicie wytrzymałym na mrozy.
W uprawie wymaga stanowisk osłoniętych od wiatrów oraz żyznych i dostatecznie wilgotnego podłoża.
Bardzo efektowna, gdy wierzchołki koron pokryte są licznymi szyszkami.
Igły ma ciemnozielone i błyszczące, od dolnej strony kredowobiałe, krótkie (1-2 cm), grube, ku wierzchołkowi nieco rozszerzone, na szczycie zaokrąglone lub tępo wcięte, ustawione gęsto wokół pędów.
Charakterystyczną cechą tej jodły jest wczesne i bardzo obfite zawiązywanie szyszek, nie tylko na gałązkach wierzchołkowych, ale w środkowej lub nawet w dolnej części korony.
źródło
Występowanie:
Góry Chiri-san w prowincji Keisho, w południowej części Półwyspu Koreańskiego oraz na górze Hallai-san na małej wyspie wulkanicznej Cheju-dao (Jejudo).
Rośnie w zakresie wysokości 1000–1850 m n.p.m.
Po raz pierwszy został sprowadzony do Europy w 1908 r., a w Czechach udokumentowano go dopiero w 1934 r. w Průhonicach.
Ekologia:
W swoim ojczystym kraju rośnie na terenach górzystych, o chłodnym i wilgotnym klimacie.
W okresie letniego monsunu suma opadów wynosi ok. 1600 mm, natomiast okres zimowy charakteryzuje się bardzo silnymi wiatrami północno-zachodnimi i niskimi temperaturami.
Rośnie na płytkich, kamienistych glebach, ubogich w próchnicę, na podłożu gnejsowym i granitowym.
Na wyspie Cheju-dao występuje albo w czystych stanowiskach, albo z domieszką drzew liściastych, głównie z brzozą Betula ermanii , w południowokoreańskich górach Chiri-san z drzewami iglastymi Picea Jezoensis , Pinus Koraiensis , Taxus Cuspidata , Juniperus Sargentii , a także z wieloma drzewami liściastymi, np. Quercus Mongolica , Malus Baccata , Cornus Controversa , Styrax Shiraiana , a także z Klonami Acer Tchonskii , A. Ukurunduense , A. Tegmentosum , A. Barbiner , a także z wieloma krzewami Corylus Sieboldiana , Berberis Amurensis , Deutzia Coreana , Rosa Acicularis , Rhododendron Faurei , R. Tschonoskii , Vaccinium Koreanum , Viburnum Sargentii itp.
Opis:
Niewielkie drzewo, dorastające w swojej ojczyźnie (tu niżej) do wysokości 10–18 m, o średnicy pnia 20–30 cm.
Korona szeroko-stożkowa, gęsto rozgałęziona, w starszym wieku tępa na szczycie.
Kora jest gładka, gdy jest młoda, jasnoszara z fioletowym odcieniem i widocznymi pęcherzykami żywicy, później głęboko spękana, czerwonobrązowa w środku.
Młode pędy płytko żłobione, szarawe do żółtawych, później czerwonawe, początkowo drobno owłosione, później nagie.
Pąki są okrągłe, pokryte brązowymi łuskami, mocno żywiczne. Igły gęste, pokrywające gałązkę od góry, luźne od spodu.
Igły mają długość 10–20 mm, szerokość 2–2,5 mm, rozszerzają się ku wierzchołkowi, zwykle są ząbkowane na końcu, rzadziej zaokrąglone lub spiczaste.
Z wierzchniej strony błyszczący, ciemnozielony z wyraźnym rowkiem, od spodu z bardzo widocznymi kredowobiałymi paskami, które czasami łączą się w jednolitą białą powierzchnię.
Szyszki żeńskie na końcach gałązek, ciemnofioletowe.
Szyszki na krótkich ogonkach, cylindryczne, długości 4–7 cm, szerokości 2,5–2,8 cm, przed dojrzewaniem fioletowofioletowe.
Łuski nasienne szerokości 15–20 mm, nerkowate, u dołu zakończone kolcami, podtrzymujące dłuższe łuski, wystające poza szyszkę, zagięte do tyłu.
Nasiona wraz ze skrzydełkami mają długość 10–12 mm, są ciemnofioletowo-fioletowe.
Szyszki dojrzewają pod koniec października lub w listopadzie.
Zastosowanie:
Abies Koreana jest szeroko stosowana w ogrodnictwie ozdobnym.
Cenione jest głównie ze względu na niewielki wzrost, bardzo regularne rozgałęzienie, efektowny kredowobiały spód igieł oraz niemal coroczny, obfity zbiór szyszek, które wytwarza nawet na okazach o wysokości 1 metra.
https://botany.cz/cs/abies-koreana/
Re: Jodła -
Krystyna - 16-03-2013
Abies Procera Rehder
Podchodzi z zachodu Ameryki Północnej.
Okazałe drzewo, w ojczyźnie do 80 m, u nas rośnie powoli.
Korona szeroko stożkowata, bardzo regularna, dość rzadka.
Wrażliwa na niskie temperatury (zwłaszcza młode drzewka).
Uprawa pewniejsza tylko w zachodniej Polsce, w cieplejszych, osłoniętych stanowiskach.
Gleba powinna być żyzna, wilgotna.
zdjęcie
Występowanie:
Północno-zachodni skraj USA, pasma górskie zachodniego Oregonu, Waszyngtonu i północno-zachodni skraj Kalifornii (Góry Kaskadowe, Pasma Nadbrzeżne).
Zakres pionowy od 60 do 2700 m n.p.m. Po raz pierwszy wprowadzona do Europy w 1830 r., po raz pierwszy zasadzona w Czechach w Hluboká w 1865 r.
Ekologia:
Pierwotnie gatunek ten występował wyłącznie na obszarze o chłodnym i wilgotnym klimacie oceanicznym, z dużymi opadami wynoszącymi 1960–2410 mm.
Rośnie na różnych glebach, najlepiej głębokich, ale dobrze rośnie także na płytkich, kamienistych glebach, jednak zawsze z odpowiednią wilgotnością.
Jest umiarkowanie odporna na cień, tworzy najwyższe warstwy wzrostu, gdy jest dojrzała, i nie regeneruje się pod pełnym baldachimem.
Typowymi siedliskami są strome, nawietrzne zbocza górskie o ekspozycji zachodniej, ale także doliny rzeczne i grzbiety górskie.
Zwykle rośnie pojedynczo lub w małych grupach.
W północnej części obszaru towarzyszą mu: Pseudotsuga Menziesii , Abies Amabilis , A. lasiocarpa , Abies Grandis , Picea Sitchensis , Picea Breweriana , Pinus Monticola , Pinus Contorta , Thuja Plicata , Chamaecyparis Nootkatensis , w południowej części także z Abies Concolor , Pinus Lambertiana , a z krzewów przedstawiciele rodzajów Rhododendron , Vaccinium itp.
W połączeniu z Tsuga heterophylla stanowi ważny składnik drzewostanu .
Opis:
Ogromne drzewo osiągające 40–80 m wysokości i około 2 m średnicy pnia.
U młodszych osobników korona jest stożkowata, sięgająca ziemi.
Dorosłe drzewa w zwartych drzewostanach mają typowy, masywny, długi, cylindryczny, nierozgałęziony pień i krótką, zaokrągloną koronę. Kora młodych drzew jest gładka, szara, z licznymi pęcherzykami żywicznymi, u starszych drzew jest rdzawobrązowa, nieregularnie bruzdowana w kształcie sześcianu.
Młode pędy oliwkowozielone do brązowych, rdzawo owłosione.
Pąki małe, brązowe, kulisto-jajowate, żywiczne.
Igły mają długość 2,5–4 cm, szerokość 1,5 mm, są szaro-ciemnozielone do srebrzystobiałych, zaokrąglone na końcach lub płytko przycięte, z niepozornymi rzędami aparatów szparkowych na spodzie.
Jodła ta charakteryzuje się typowym układem igieł;
Są wygięte u podstawy jak kij hokejowy i przylegają do gałązki.
Szyszki męskie mają barwę od czerwonej do fioletowej, szyszki żeńskie są zielone lub fioletowe.
Szyszki bardzo efektowne, największe ze wszystkich jodeł, 15–25 cm długości, 7–8 cm szerokości, cylindryczne.
Młode zielone, później jasnobrązowe.
Łuski nasienne mają szerokość do 35 mm, są na końcach zakrzywione, bardzo gęsto ułożone. Łuski podporowe są charakterystyczne i bardzo widoczne, wystają długo i są zagięte do tyłu, tak że pokrywają większą część powierzchni szyszek; ostrza w kształcie, dwupłatowe na końcu, z zaostrzonym, wydłużonym kolcem pośrodku płatów. Nasiona długości około 12 mm, z delikatnie ząbkowanym skrzydełkiem.
Szyszki dojrzewają w październiku. Żyje około 300 (maksymalnie 600) lat.
Zastosowanie:
Wśród gatunków z rodzaju Abies jest to jeden z najlepszych pod względem jakości drewna, osiągający największe wymiary ze wszystkich jodeł i tworzący największe rezerwy drzewostanu (rekordowe 5752 m³ z 1 ha zmierzono na południowo-zachodnich stokach Mount St. Helens w stanie Waszyngton).
Daje drewno najwyższej jakości i najmocniejsze ze wszystkich gatunków Jodły Amerykańskiej.
Na rynku drzewnym drewno modrzewia jest sprzedawane pod nazwą „modrzew”, aby stolarze mogli pozbyć się powszechnie zakorzenionych uprzedzeń co do jakości drewna innych Jodeł.
Drewno wykorzystuje się głównie do produkcji tarcicy, a ze względu na swoją lekkość, szczególnie do konstrukcji samolotów.
Używany w ogrodnictwie ze względu na walory dekoracyjne, szczególnie odmiany szare i niebieskie, uprawiany także na choinki.
Rejestry gatunków:
Największy okaz: wysokość 72,6 m, średnica 275 cm, objętość 174,3 m³ (Yellowjacket Creek, Las Narodowy Gifford Pinchot, Waszyngton).
Najwyższy osobnik: 90 m, średnica 192 cm, objętość 87,7 m³ (Święta Helena, Waszyngton).
Uwaga:
Młodsze drzewostany są narażone na częste złamania z powodu obfitych opadów śniegu, a starsze drzewostany na wywroty spowodowane wiatrem.
Stosunkowo cienka kora jest często rozrywana przez pazury niedźwiedzia czarnego, a starsze okazy są podatne na gnicie wywołane przez grzyby.
Jest również narażony na pożary w każdej grupie wiekowej.
https://botany.cz/cs/abies-procera/
Re: Jodła -
Krystyna - 16-03-2013
Abies Alba Mill.
Gatunek drzew z rodziny sosnowatych.
Jodła pospolita występuje w stanie dzikim w górach środkowej i południowej Europy.
Nie rośnie w Skandynawii, Anglii i na Półwyspie Iberyjskim (z wyjątkiem Pirenejów).
W Polsce przebiega naturalna granica jej północnego zasięgu, wzdłuż linii wyznaczonej przez Nową Sól,
Ostrów Wlkp., Łódź, Lublin i Zamość.
W kraju najokazalsze Bory Jodłowe rosną w Górach Świętokrzyskich (Puszcza jodłowa) i Karpatach,
m.in. na Babiej Górze.
W polskich Tatrach dorasta do 1400 m n.p.m., natomiast w Alpach i Pirenejach do 2000 m n.p.m.
Cechy charakterystyczne:
Bardzo wysoki, wąskostożkowaty (lub nawet kolumnowy) pokrój,
u starszych drzew często ze spłaszczonym wierzchołkiem (tzw. "bocianie gniazdo").
Kora dość gładka, jasnopopielata(do srebrzystobiałej).
Płaskie, niekłujące szpilkizwężone u podstawy i osadzone krążkowato rozpostartą tzw. "stopką".
Szyszki podłużne, stojące, rozsypujące się na drzewie(nie znajduje się szyszek pod drzewem).
Ciekawostki:
Osiągająca do 60m wysokości jodła pospolita jest uznawana za najwyższe rodzime drzewo Europy.
51-metrowa Jodła Pospolita rosnąca w Świętokrzyskim Parku Narodowymjest prawdopodobnie najwyższym drzewem w Polsce.
Chociaż termin świąteczna choinka nie czyni rozróżnienia pomiędzy Jodłą i Świerkiem
(stosuje się tu oba drzewa), to jednak jako "prawdziwe" choinki zwykło się uważać właśnie Jodły (głównie Pospolitą i Kaukaską), które są uważane za drzewa szlachetniejsze
od Świerków.
Zastosowanie
Drewno wykorzystywane głównie w przemyśle budowlanym i celulozowo-papierniczym.
Roślina lecznicza
Surowiec zielarski – jednoroczne gałązki (cetyna jodłowa) zbierane jesienią lub zimą – Turio Abietis,
liście – Folium Abiestis, żywica – Resina Abiestis.
Surowce służą do otrzymywania olejku eterycznego, który pozyskuje się przez destylację z parą wodną.
W jego skład wchodzi kadynen, flawanol – taksyfolina, węglowodór seskwiterpenowy, pinen i limonen.
Stosowany jest do nacierań przy bólach reumatycznych, do kąpieli wzmacniających.
Wykrztuśne działanie olejku wykorzystywane jest przy inhalacjach w stanach zapalnych gardła i oskrzeli.
Szyszki dostarczają olejku wykorzystywanego w perfumerii.
źródło
źródło
źródło
https://botany.cz/cs/abies-veitchii/
Re: Jodła -
Krystyna - 19-01-2015
Abies Concolor (Gordon et Glend.)Lindl. ex Hildebr.)
Gatunek drzewa należący do rodziny sosnowatych.
Występuje w centralnej części Ameryki Północnej, na obszarach górskich w Kalifornii, Utah i Kolorado.
W Górach Skalistych rośnie na wysokościach do 3500 m n.p.m.
źródło
Występowanie:
Zachodnia Ameryka Północna – góry zachodniej i południowo-zachodniej części USA oraz północno-zachodniego Meksyku.
Po raz pierwszy sprowadzono go do Czech w 1845 roku.
Ekologia:
Rośnie na terenach o długich zimach, z opadami wynoszącymi 510–890 mm rocznie, głównie w okresie wegetacyjnym.
Najlepiej rośnie na średnio-głębokich, bogatych, wilgotnych, ale wystarczająco napowietrzonych piaszczystych lub gliniasto-piaszczystych glebach na północnej ekspozycji, niezależnie od skały macierzystej.
Może również rosnąć na suchych, płytkich, nierozwiniętych glebach, nawet na sterylnych podłożach skalnych. Żyje około 300 lat lub dłużej.
Opis:
Krępe drzewo o wysokości 25–58(–61) m, średnicy pnia 0,5–1,65(–2,71) m, o stożkowatej, kopulastej koronie, gdy dojrzeje.
Kora jest jasnoszara, u młodych drzew pokryta pęcherzykami żywicznymi, a u starych drzew jest podłużnie bruzdowana. Młode pędy są błyszczące, żółtozielone do oliwkowych, początkowo z nielicznymi, rdzawobrązowymi włoskami, później nagie.
Starsze gałęzie mają barwę szarozieloną do czerwonobrązowej.
Pąki zimowe są owalne lub okrągłe, żółtawe do jasnobrązowych, silnie żywiczne.
Igły rzadko i nieregularnie ułożone, lekko sierpowate, wyprostowane, długości 4–7 cm, szerokości 2,5–3 mm, tępo zakończone na wierzchołku, po obu stronach szaro-niebiesko-zielone do szarych, z niewyraźnymi paskami na spodzie (po obu stronach wyglądają tak samo).
Szyszki męskie na pędach jednorocznych, cylindryczne, długości 12–20 cm, z różowoczerwonymi pylnikami, szyszki żeńskie mają długość około 3,5 cm. Szyszki cylindryczne do eliptycznych, długości 7–12 cm, szerokości 3–3,5 cm, zielonkawe lub fioletowe. Łuski nasienne mają 2,5–3 cm długości i 3–3,5 cm szerokości, łuski podtrzymujące są krótsze, nie wystają poza szyszkę.
Nasiona mają kształt klina, długość około 8–12 cm, ze ściętym skrzydełkiem.
Szyszki dojrzewają od końca września do października.
Zastosowanie:
Abies concolor był uważany w USA do 1962 roku za gatunek niepożądany ze względu na jakość drewna.
Obecnie drewno tego gatunku znajduje w jego ojczyźnie wszechstronne zastosowanie, najczęściej jako drewno konstrukcyjne i sklejka.
W naszym kraju najczęściej wykorzystywaną w ogrodnictwie jodłą introdukowaną jest jodła występująca w wielu odmianach, ceniona głównie ze względu na wysoką dekoracyjność.
W swoim naturalnym środowisku jest mniej odporna na cień niż inne jodły, ale zazwyczaj bardziej niż większość drzew rosnących razem z nią w naturalnych siedliskach. Może przetrwać na niższym poziomie przez długi czas, nie tracąc zdolności do dalszego wzrostu.
Uwaga: Czyste, równomiernie rozrośnięte pędy są stosunkowo łatwe w uprawie i mogą być niezwykle wydajne.
W niższych partiach Kalifornii jest to gatunek agresywny, którego liczebność utrzymuje się w odpowiednich granicach dzięki naturalnym pożarom.
Ograniczenie częstotliwości występowania tych pożarów (do ok. 20 lat) prowadzi do dominacji tego gatunku drzewa na siedliskach, na których wcześniej występował jedynie jako gatunek domieszkowy, a następnie do powstania niejednorodnych stanowisk Świerka Pospolitego.
Zmiany te są niepożądane głównie w drzewostanach z udziałem mamutowca olbrzymiego ( Sequoiadendron giganteum ), gdzie zagrażają jego naturalnej sukcesji.
W USA problem ten rozwiązuje się za pomocą kontrolowanych pożarów naziemnych.
Metoda ta uwalnia glebę od szkodnika Abies concolor i grubej warstwy ściółki, przygotowując w ten sposób odpowiednie podłoże do rozmnażania sekwoi.
https://botany.cz/cs/abies-concolor/
RE: Jodła -
Krystyna - 05-04-2017
Abies Fraseri
Gatunek drzewa należący do rodziny sosnowatych.
Występuje w południowo-wschodniej części Ameryki Północnej, na terenie Karoliny Północnej, Tennessee i Wirginii[2].
Jest wizytówką parku narodowego Great Smoky Mountains.
Nazwana na cześć Johna Frasera w 1817 roku
Zgrabne, wytrzymałe drzewo dorastające 20-25 m wysokości o stożkowatej, wąskiej sylwetce
[
Na młodych drzewach ciemnobrązowa, u starszych różowoszara.
Pokrywa się żywicznymi naciekami
Liście tępo zakończone igły długości 2 cm, z wierzchu ciemnozielone, od spodu z szerokimi, srebrzystoszarymi paskami.
Wyrastają rzędami po obu stronach pędu, wyginają się w różnych kierunkach.
Pąki zimowe mają charakterystyczne czekoladowobrązowe zabarwienie i są pokryte grubą warstwą żywicy
Szyszki sterczące, ciemnopurpurowe z jasnobrązowymi, długimi, odwiniętymi łuskami wspierającymi.
Dorastają 5,5 cm długości
źródło
źródło
źródło
https://botany.cz/cs/abies-fraseri/
RE: Jodła -
Krystyna - 06-05-2017
Abies Bracteata
Gatunek drzewa należący do rodziny sosnowatych.
Jest najrzadszym północnoamerykańskim gatunkiem jodły.
Spotykana w kilku odizolowanych skalistych kanionach w górach Santa Lucia na terenie stanu Kalifornia
Odkrył ją i sprowadził do Europy William Lobb w 1852 roku
Drzewo dorastające do 35 m wysokości o stożkowej, wąskiej, silnie zwężającej się koronie.
Konary lekko zadarte i rozłożyste[5], z wiekiem nieco opadające
źródło
RE: Jodła -
Krystyna - 06-05-2017
Abies Magnifica
Gatunek drzewa należący do rodziny sosnowatych.
Występuje w Górach Kaskadowych, masywie Shasta oraz w paśmie Sierra Nevada na terenie Ameryki Północnej w Stanach Zjednoczonych
Stożkowe, wąskie drzewo dorastające 40 m wysokości.
Krótkie, regularne gałęzie nadają mu symetryczny wygląd
źródło
źródło
RE: Jodła -
Krystyna - 06-05-2017
Abies Nordmanniana
Występowanie:
Północny i północno-wschodni kraniec Azji Mniejszej (Armenia, Turcja), zachodnia część Małego i Wielkiego Kaukazu (Rosja, Gruzja). Zakres pionowy od 400 do 2200 m n.p.m. Pierwsze wprowadzenie do Europy odnotowano w 1840 r., a w Czechach po raz pierwszy zasadzono go w Sychrov w 1845 r. (AM Svoboda dokumentuje to już w 1840 r.). Nazwa pochodzi od imienia rosyjskiego botanika pochodzenia fińskiego, Aleksandra D. Nordmanna.
Ekologia:
Rośnie głównie na obszarach o klimacie oceanicznym, gdzie opady wynoszą od 800 do 2400 mm, a także dobrze znosi zimny klimat górski na dużych wysokościach.
Toleruje głęboki cień, ale dobrze rośnie także w miejscach nasłonecznionych.
Może przetrwać w cieniu, pod krzakami, wyjątkowo długo.
Wymaga odpowiedniej wilgotności, zwłaszcza odpowiedniej wilgotności względnej.
Gatunek ten jest wrażliwy na wysokie temperatury latem i silne mrozy.
W swoim naturalnym środowisku gatunek ten najlepiej czuje się w wilgotnych, wąskich wąwozach, na głębszych, bogatszych glebach o odczynie zarówno kwaśnym, jak i zasadowym.
Na Kaukazie rośnie często w stanowiskach niemieszanych, w stanowiskach mieszanych najczęściej występuje w towarzystwie Świerka Wschodniego ( Picea Orientalis ), Buka Wschodniego ( Fagus Orientalis ) i Sosny zwyczajnej ( Pinus Sylvestris ).
W wilgotniejszych miejscach rośnie także z Acer Trautvetteri , Carpinus Caucasica , Taxus Baccata , Tilia Caucasica , Rhododendron Ponticum , Viburnum Opulus , Euonymus Latifolius , a wzdłuż górnej granicy lasu z Sorbus Caucasigena , Populus Tremula .
Żyje 500–700 lat.
Opis:
Wysokie drzewo osiągające 30–50 m wysokości i 1,5–2(–3) m średnicy pnia.
Korona piramidalna o bardzo regularnym rozgałęzieniu, u pojedynczych okazów sięgająca aż do ziemi.
Kora ma kolor szary do szarobrązowego, u starszych osobników jest podłużnie bruzdowana.
Pędy są żółtozielone lub jasnobrązowe, krótko owłosione; pąki jajowate, spiczaste, brązowe, pokryte słabo widocznymi łuskami, bez żywicy (podobnie jak u Abies Alba ). Igły na spodniej stronie gałązek układają się w kształt grzebienia, a na górnej stronie są skierowane do przodu, gęsto pokrywając gałązkę.
Mają długość 20–35 mm, szerokość 2–2,5 mm, są zaokrąglone lub ząbkowane na końcu, ciemnozielone z wierzchu, błyszczące, z 2 białymi paskami na spodzie.
Szyszki męskie są czerwone, szyszki żeńskie mają barwę od zielonkawo-żółtej do czerwonawej.
Szyszki podobne do szyszek jodły białej , 10–18 cm długości, 3–5 cm szerokości, cylindryczne, niedojrzałe zielone, dojrzałe brązowe, obficie żywiczne.
Łuski nasienne są klinowate, całobrzegie, łuski podtrzymujące wystają.
Pyłek pojawia się w maju, szyszki dojrzewają w październiku.
Zastosowanie:
Drewno Jodły Kaukaskiej ma duże znaczenie gospodarcze w jej ojczyźnie ze względu na duże zasoby drzewostanu.
Jest ono gorszej jakości niż drewno lokalnych drzew iglastych, dlatego wykorzystuje się je głównie jako źródło włókna.
Rośnie bardzo dobrze w Europie Zachodniej, a w Czechach jest jednym z najczęściej sadzonych drzew parkowych, cenionym przede wszystkim za atrakcyjną, regularną i gęstą, ciemnozieloną koronę.
Jest powszechnie uprawiana na choinki, a także dostarcza ozdobnych liści.
Stosunkowo odporny na zanieczyszczenia, czasami cierpi z powodu suszy.
Rejestry gatunków:
Największy okaz Jodły Kaukaskiej rośnie w Rosji na Kaukazie w pobliżu rzeki Mzymta.
Osiąga 78 m wysokości i 360 cm średnicy pnia.
https://botany.cz/cs/abies-nordmanniana/
źródło
źródło
RE: Jodła -
Krystyna - 22-10-2017
Wiele drzew na Ziemi pojawiło się w niezwykłych okolicznościach.
Przykładem może być smukła Jodła.
Brzydki i obdarzony chorobliwym temperamentem syn Hermesa i kozy Amaltei bożek Pan, ścigał całymi dniami piękne ziemianki i nimfy.
Szpetota tego amanta, jego rogata głowa, szorstka sierść i kopyta sprawiały, że każda wybranka Pana uciekała przed nim z obrzydzeniem.
Pewnego razu bożek upatrzył sobie nimfę Pitys i rzucił się w pogoń za nią.
Kiedy Pitys zaczęła tracić siły i poczuła na swoim ciele włochate ręce Pana, zwróciła się z błaganiem o pomoc do matki ziemi Rei.
Ta postanowiła pomóc biednej nimfie i szybko zamieniła ją w smukłą Jodłę.
Igły pokłuły lubieżnego bożka, ale jeszcze nie rezygnował.
Nie mając innego pomysłu na zbliżenie się do wysokiego drzewa pokrytego ostrymi igłami, ułamał wonną gałazkę, ktorą na dowód pamięci, jeszcze długo nosił na swojej szyi wspominając piękną i niezdobytą Nimfę Pitys.
Od tej pory jodła symbolizuje odrzucenie nieodpowiedniej miłości
źródło
Jodła wigilijny odganiacz złych mocy stanowiła przedmiot kultu wielu ludów europejskich.
W Polsce uświęcenie jodły rozpoczęło się w XIX w., kiedy to przywędrował do nas z Niemiec zwyczaj ustawiania przystrojonego bogato drzewka bożonarodzeniowego.
Jej trójkątny kształt miał symbolizować Trójcę Świętą.
Powtarzano, że w najdłuższe noce w roku, czyli między 21 i 25 grudnia, Jodła stanowiła ochronę przed wszelkimi duchami, które za dnia kryją się przed blaskiem słońca.
RE: Jodła -
Krystyna - 22-10-2017
Dzieje Jodły, jak ustalili uczeni, sięgają 70 tysięcy lat wstecz.
W starożytności Jodła poświęcona była w Grecji bogini Artemidzie - dziewiczej bogini lasów i opiekunce dzikich zwierząt.
Starożytny Rzym przejął od Greków kult Jodły wykorzystując jej "wróżebne" właściwości.
Również u Żydów Jodła była drzewem boskim, z niej to budowano przybytki sakralne (np. w świątyni Salomona belki stropowe były z drewna jodłowego).
Generalnie wszędzie tam, gdzie występuje Jodła w kulturze licznych narodów - jest ona drzewem świętym, ale u Rumunów (Dacja) jest to drzewo najświętsze.
W Polsce Jodła nie miała wprawdzie takiego kultu jak na południu Europy, ale otaczana była szacunkiem.
Zwłaszcza górale w wielu pieśniach zwyczajowych i obrzędach odwołują się do Jodły i jej magicznych, ale życzliwych dla człowieka właściwości.
Podobnie jak liczne inne polskie drzewa Jodła ma silnie ugruntowaną pozycję jako drzewo lecznicze.
Najmłodsze pędy i pąki Jodłowe zbierano na napar, który miał pomagać na choroby płucne.
Również górale sadzali swoich chorych pod pniem Jodły, która miała im przywrócić zdrowie.
Jodła jest gatunkiem bardzo wrażliwym na zanieczyszczenie powietrza.
Z gatunków iglastych jest najbardziej zagrożona przez zanieczyszczenia przemysłowe.
źrodło
Wiele plemion wróżyło z szumu Jodeł i zachowania się ptaków na jej konarach.
Drzewo to uchodziło za znak dumy i wzniosłości, symbolizowało trwałość, długowieczność, cierpliwość i powagę życia.
Dla Żydów Jodła była drzewem boskim.
Wznoszono z niej często budowle sakralne.
Jodłowa igła i Jodłowa miotełka broniły przed dostępem złych duchów
http://paganwheel.w.interia.pl/magia/drzewa/moc.html
RE: Jodła -
Krystyna - 22-10-2017
Jodła odpowiadając runie WUNJO, rośnie najczęściej w górach.
Oddycha powietrzem wolnym od miejskich zanieczyszczeń, jest głęboko zakorzeniona i związana z widokiem dalekich horyzontow.
Wokół niej tańczono w dzień przesilenia zimowego, aby obudzić duchy drzew i uzyskać od nich dary.
Jodła wzmaga intuicję i pozwala uwolnić zablokowane emocje.
Pomaga skontaktować się z naszą najgłębszą natutą i prawdziwymi pragnieniami oraz uwolnić się
od emocjonalnych blokad.
Medytacyjna Moc Run M. Piasecka
RE: Jodła -
Krystyna - 11-03-2025
Abies Amabilis
Występowanie:
Zasięg występowania rozciąga się wzdłuż wybrzeża Pacyfiku w Ameryce Północnej, od południowej Alaski do północnej Kalifornii.
Ekologia:
Drewno rosnące na wilgotnych, nawietrznych zboczach, na głębokich, średnio bogatych w składniki odżywcze glebach, może regenerować się nawet w głębokim cieniu i dzięki mikoryzie jest konkurencyjne nawet w uboższych siedliskach.
Można go spotkać na obszarach od poziomu morza do wysokości 2000 m n.p.m.
Opis:
Ogromne drzewo osiągające wysokość do 55(–75) m; korona cylindryczna lub stożkowa, z gałęziami ułożonymi poziomo, często płaskimi na szczycie;
Kora jest szara, początkowo gładka, później popękana, tworząc wielokątne łuski; Pędy są owłosione.
Igły płaskie, szerokości 1–3 mm, ciemnozielone na górnej stronie, błyszczące, z 2 wąskimi srebrzystymi paskami z zanurzonymi szparkami na spodniej stronie, karbowane u góry, na bokach gałązek mają długość 1,5–3,5 cm, wystają pionowo na boki lub są lekko skośnie skierowane do przodu, natomiast igły na górnej stronie gałązek są nieco krótsze, długości 0,7–2 cm, łukowato wygięte i skierowane na wprost;
Szyszki męskie są czerwone, później żółtoczerwone.
Szyszki proste, długości 8–10(–15) cm i szerokości 3,5–4(–5) cm, ciemnoczerwonofioletowe;
Nasiona mają długość 10–12 mm, a skrzydełko jest tak samo długie jak samo nasiono.
Niejasności:
W zachodniej Kanadzie, od Pacyfiku po Góry Skaliste, rośnie w sumie 3(–4) gatunków jodły. Na niższych wysokościach, oprócz Abies Amabilis , występuje także Abies Grandis , który charakteryzuje się charakterystycznymi, dwurzędowymi igłami, przez co nie ma krótszych igieł na górnej stronie gałązek, które u Abies Amabilis są wyraźnie wygięte do przodu. Oba te gatunki różnią się od Abies Lasiocarpa (w przypadku tego taksonu naukowcy nie są zgodni, czy są gatunkiem 2) wyglądem cylindrycznym do szerokostożkowego oraz ciemnozielonymi igłami na wierzchu, podczas gdy Abies Lasiocarpa ma zwykle bardzo wąskostożkową koronę, igły niebieskozielone i oszronione po obu stronach, ułożone we wszystkich kierunkach na gałązkach.
Dominuje na wyższych stanowiskach i często stanowi górną granicę lasu.
https://botany.cz/cs/abies-amabilis/
RE: Jodła -
Krystyna - 12-03-2025
Abies Cilicica
Występowanie:
Gatunek endemiczny dla gór południowej Turcji, Syrii i Libanu. W Turcji rośnie w górach Taurus, Antitaurus i Amanus.
Ekologia:
Rośnie w górskich lasach na wysokościach 1000–2100 m n.p.m., gdzie często stanowi element dominujący; często występuje w towarzystwie Cedru (Cedrus libani), Sosny Czarnej ( Pinus Nigra subsp. Pallasiana ) i niektórych gatunków Jałowca.
Siedliska te charakteryzują się specyficznymi warunkami klimatycznymi: zimami są stosunkowo obfite, a pokrywa śnieżna długo zalega, a lata są gorące i suche.
Opis:
Drzewo osiągające wysokość 25–35 m, o wąsko-stożkowej koronie i gałęziach skierowanych prosto do góry;
Pień może osiągnąć średnicę do 210 cm, ma popielatoszarą korę, początkowo gładką, później głęboko spękaną w wielokątne łuskowate części.
Igły są skierowane ku górze i do przodu, często ułożone w kształcie litery V (nie są bardziej wyraźnie dwurzędowe), są liniowe, mają 2–4 cm długości, przeważnie tępe lub karbowane na końcu, są ciemnozielone na górnej stronie, z wyraźnymi podłużnymi białymi paskami na dolnej stronie, mają 2–3 krótkie rzędy szparek na górnej stronie i 6–7 rzędów szparek na dolnej stronie.
Szyszki męskie są krótkie, cylindryczne i nagie; szyszki żeńskie są proste, cylindryczne, mają 15–30 cm długości i 4–6 cm szerokości po osiągnięciu dojrzałości, czerwonobrązowe, łuski nasienne są dłuższe od spiczastych łusek podtrzymujących;
Szyszki spadają na drzewo.
Nasiona są czerwonobrązowe i mają jajowate skrzydełko o długości do 2 cm.
Uwaga:
Niektórzy autorzy wyróżniają 2 podgatunki: nominują subsp. Cilicica powinna charakteryzować się brakiem żywicznych pąków i owłosionych pędów, podczas gdy subsp. Isaurica Coode et Cullen wytwarza żywiczne pąki i ma nagie pędy.
Populacje drugiego podgatunku powinny być ograniczone do najdalej na zachód wysuniętej części zasięgu gatunku;
Sfotografowane rośliny prawdopodobnie również do niego należą.
https://botany.cz/cs/abies-cilicica/
RE: Jodła -
Krystyna - 12-03-2025
Abies Grandis
Gatunek drzew z rodziny sosnowatych.
Jedna z najwyższych jodeł.
Występuje naturalnie w zachodniej części Ameryki Północnej.
W Polsce drzewo dorasta do 30 m wysokości, a w ojczyźnie nawet do 100 m.
Korona jest regularna i wąskostożkowa.
Pędy
Pędy są dość cienkie.
Mają oliwkowozieloną barwę. Są gęsto i równomiernie omszone, ale zazwyczaj szybko nagie.
Pączki są pokryte żywicą. Są małe i zaokrąglone.
Igły
Igły są wyjątkowo regularnie, płasko i grzebieniasto rozłożone tak jak u jodły pospolitej, ale długie, w dolnej warstwie do 6–8 cm długości, w górnych znacznie krótsze.
Są błyszczące i ciemnozielone. Na szczycie z reguły są wycięte z wyraźną bruzdką od góry biegnącą wzdłuż całej igły, od spodu z białawymi paskami.
Szyszki
Szyszki żeńskie umieszczone są tylko w strefie wierzchołka, w stosunku do wysokości drzewa są dość małe, 6–8 cm długości, w kolorze brunatnym[6].
Łuski są wypierające ukryte.
Zastosowanie
W dobrych warunkach siedliskowych rośnie bujnie i szybko.
Z tego względu jest najważniejszym obcym gatunkiem jodły dla lasów europejskich.
W Polsce sadzona głównie w lasach i w parkach, zwłaszcza na zachodzie kraju.
Odmiany
W obrębie gatunku wyróżnia się kilka odmian [3] :
Abies Grandis var. Grandis ( Dougl. ex D.Don ) Lindl.
Abies Grandis var. Silba Idahoensis
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jod%C5%82a_olbrzymia
https://plants.ces.ncsu.edu/plants/abies-grandis/
https://www.youtube.com/watch?v=3Cjk2u6PI6M&t=2s
Występowanie:
Pochodzi z Ameryki Północnej, jego pierwotnym obszarem występowania jest północno-zachodnia część Stanów Zjednoczonych (do północnej Kalifornii) i południowo-zachodni skraj Kanady.
Po raz pierwszy gatunek ten sprowadził do Europy w 1831 roku David Douglas, który odkrył go w 1825 roku.
Po raz pierwszy została zasadzona w naszym kraju w 1879 roku w Sychrovie
Ekologia:
Jodłę Olbrzymią najczęściej można spotkać na głębokich glebach aluwialnych wzdłuż cieków wodnych.
Rośnie w wąwozach dolinnych lub na łagodnych zboczach górskich, często na glebach o odpowiedniej wilgotności.
W wilgotnych siedliskach rozmnaża się bardzo szybko, często przerastając inne gatunki, natomiast w suchych siedliskach utrzymuje się w dolnych warstwach.
Dobrze znosi cień i mróz.
Jest wrażliwy na zanieczyszczenia powietrza.
Szyszki dojrzewają w sierpniu i wrześniu, a rozpadają się miesiąc później.
Opis:
Jodła olbrzymia osiąga znaczną wysokość, często około 40–70 m (lub więcej) i żyje 200–250 lat.
Korona jest stożkowata, kora bruzdowana, ciemnobrązowa, w młodości szarozielona, z pęcherzykami żywicznymi.
Igły są zawsze ułożone w dwóch rzędach, płaskie, błyszczące, w kolorze świeżej zieleni, a od spodu szarozielone z dwoma białymi paskami.
Igły nie są wszystkie jednakowej długości, najdłuższe mają 3–5 cm długości. Szyszki cylindryczne, jasnozielone, mają 5–10 cm długości i około 4 cm szerokości.
Zastosowanie:
W zachodniej części Ameryki Północnej jodła olbrzymia jest cenionym drzewem szybko rosnącym i bardzo wydajnym.
Z tych powodów odmiana ta została pomyślnie zasadzona również w Europie.
Drewno jest cennym źródłem włókien i jest wykorzystywane także w budownictwie.
Sadzone w parkach jako drzewo ozdobne.
https://botany.cz/cs/abies-grandis/
https://landscapeplants.oregonstate.edu/plants/abies-grandis
RE: Jodła -
Krystyna - 12-03-2025
Abies Holophylla
Abies Holophylla , zwana także Jodłą Iglastą lub Jodłą Mandżurską , to gatunek Jodły pochodzący z górzystych regionów północnej Korei, południowego Ussurilandu i Chin, w prowincjach Heilongjiang , Jilin i Liaoning .
Jest to wiecznie zielone drzewo iglaste dorastające do 30 m (100 stóp) wysokości i 1 m (3 stopy) średnicy pnia z wąsko stożkowatą koroną poziomo rozłożonych gałęzi.
Kora jest łuskowata i szarobrązowa z pęcherzykami żywicy.
Liście („igły”) są spłaszczone, 2–4 cm ( 3 ⁄ 4 – 1+Długość 1 ⁄ 2 cala,1,5–2,5 mm ( 1 ⁄ 16 – 3 ⁄ 32 cala), rozchodzące się pod kątem prostym od pędu i kończące się szpiczastym końcem.
Rozprzestrzeniają się one z dwóch stron, ale nie są płaskie jak np. u Jodły Pospolitej
Zazwyczaj mniej lub bardziej wyrastają, tworząc wraz z pędem pustą komorę w kształcie litery V nad nią.
W przeciwieństwie do Jodły Pospolitej, liście tutaj są ostre i kolczaste, bez żadnego wgłębienia na górze.
Są one jasnozielone z wierzchu i białozielone od spodu z 2 białawymi paskami, z których każdy jest utworzony przez 7–10 pokrytych woskiem pasów szparkowych .
Pędy są nagie, błyszczące żółtoszare, gdy są młode i stają się szarobrązowe.
Szyszki mają 12–14 cm ( 4+3 ⁄ 4 – 5+1 ⁄ 2 cala) długości i4–5 cm ( 1+1 ⁄ 2 –2 cala) szerokości, żółtobrązowe i lekko zwężające się z tępo zaokrąglonym wierzchołkiem.
Przysadki łusek są ukryte pod łuskami szyszek.
Nasiona , 8–9mm ( 5 ⁄ 16 – 3 ⁄ 8 cala) długości z klinowatym skrzydełkiem o1,5 cm ( 5 ⁄ 8 cala), są uwalniane po rozpadzie szyszek w okresie dojrzałości w październiku.
Jodła Mandżurska jest czasami, ale nie powszechnie, wykorzystywana jako roślina ozdobna
https://en.wikipedia.org/wiki/Abies_holophylla
Występowanie:
Azja – południowo-wschodnie Chiny, Mandżuria i Korea.
W Czechach drzewo to uprawiane jest głównie jako drzewo kolekcjonerskie w arboretach, rzadko sadzone jako drzewo ozdobne.
Ekologia:
W swoich rodzimych rejonach jest drzewem o klimacie kontynentalnym z suchymi zimami i wilgotniejszymi latami.
Rośnie głównie w dolinach górskich i na zboczach górskich, najczęściej na wysokości 500–1500 m n.p.m., głównie na podłożu gnejsowym i granitowym, preferuje głębsze, wzbogacone w próchnicę gleby.
W naszych warunkach roślina ta dobrze rośnie także w suchszych miejscach, jednak lepiej rośnie w rejonach o większej wilgotności powietrza.
Dobrze znosi surowe zimy.
Opis:
Wytrzymałe drzewo osiągające wysokość 30–50 m i średnicę do 1,2 m, o regularnej, stożkowatej koronie.
Kora jest szara do brązowoszarej, płytko bruzdowana, łuszcząca się i u starszych okazów.
Młode pędy żółtoszare, początkowo słabo owłosione, później nagie.
Jednoroczne gałązki są delikatnie wyżłobione wokół liści, u starszych gałązek wyżłobienia są bardziej widoczne.
Pąki zimowe są jajowate, spiczaste, pokryte przylegającymi łuskami, czerwonobrązowe, lekko żywiczne lub, bardzo rzadko, bez żywicy.
Igły sztywne, błyszczące, ciemnozielone, długości 2–4,5 cm, szerokości 2–2,5 mm, zaokrąglone na końcach lub częściej ostro zakończone, u młodych osobników kłujące, z 2 białawymi lub szarozielonymi paskami na spodniej stronie.
Szyszki męskie są żółte, mają około 1 cm długości, szyszki żeńskie są ciemnofioletowe.
Szyszki na krótkim trzonie, wyprostowane, jajowato-cylindryczne do cylindrycznych, 9–14 cm długości, 3,5–4,5 cm szerokości, zaokrąglone na czubku, rzadko z wydłużonym, ściętym czubkiem.
Przed osiągnięciem dojrzałości zielone lub lekko fioletowe, później jasnobrązowe, kruszące się.
Wrzeciono stożkowate, o szerokości około 1 cm u podstawy.
Łuski nasienne mają wysokość około 2 cm i szerokość 3 cm, są zaokrąglone.
Podtrzymujące łuski, zwane przysadkami, osiągają około 1/3 długości łusek nasiennych.
Nasiona mają kształt trójkątny, około 6 mm długości i 4 mm szerokości, ze skrzydełkiem o długości około 13 mm.
Szyszki dojrzewają od końca września do października.
Zagadki:
Jodła łatwa do rozpoznania głównie po żłobionych dwuletnich gałązkach.
Podobny gatunek Abies Homolepis charakteryzuje się wyraźnie żłobionym przyrostem rocznym.
https://botany.cz/cs/abies-holophylla/
RE: Jodła -
Krystyna - 12-03-2025
Abies Lasiocarpa
Gatunek zimozielonego drzewa z rodziny sosnowatych.
Pochodzi z Ameryki Północnej, występuje w górach Yukonu, Kolumbii Brytyjskiej, zachodniej Alberty, południowo-wschodniej Alaski, Waszyngtonu, Oregonu, zachodniej Montany aż do północno-zachodniej Kalifornii.
Rośnie w górach na wysokości od 300 do nawet 3500 m n.p.m. w klimacie chłodnym, z długimi, bogatymi w śnieg zimami i chłodniejszym latem suchym w pierwszej połowie i obfitującym w opady w drugiej jego części i jesienią (roczna suma opadów wynosi 635–889 mm, średnia roczna temperatura wynosi 1,7 °C).
Preferuje ubogie gleby bielicowe oraz miejsca kamieniste (nie rośnie na glebach wapiennych).
W miejscach występowania rośnie razem ze świerkiem Engelmanna (Picea engelmannii) i sosną ościstą (Pinus aristata). W Ameryce popularna jako drzewko na choinki świąteczne. W Polsce w uprawie znajduje się kilka odmian Jodły Górskiej np.:
‘Compacta’ – osiągającą do 3 m wysokości, ‘
Argentea’ – do 6 m wysokości, o igłach wyjątkowo długich – do 4 cm,
‘Green Globe’ – kulisty pokrój do 1 m wysokości.
Morfologia
Pokrój
Korona stożkowata, wąska, regularnie rozgałęziona.
Dorasta do 20 m wysokości (wyjątkowo do 40 m).
Pędy żółto-zielone lub żółto-brązowe, z drobnymi rowkami wokół nasady igieł.
Kora
Na młodych drzewach jasnoszara, gładka, w starszych egzemplarzach spękana i łuszcząca się dużymi płatami.
Pączki małe, okrągłe lub owalne, pokryte bladymi pomarańczowo-brązowymi łuskami, pokryte żywicą.
Liście
Igły niebiesko-zielone do niebiesko-białawego, 2–3 cm długości, szerokości około 2 mm, na końcach nacięte lub całe, na spodniej stronie dwa białe paski, na młodych pędach rozłożone promieniście, na starszych w dolnej ich części grzebieniasto rozłożone, skierowane ku wierzchołkowi.
Szyszki
Siedzące, jajowate, podłużne lub cylindryczne, 6–12 cm długości, 4 cm szerokości, niedojrzałe niebiesko-fioletowe, dojrzałe ciemnobrązowo-fioletowe.
Łuski nasienne w kształcie wachlarza lub w kształcie klina, 1-2,5 cm.
Pierwsze szyszki pojawiają się na drzewach w wieku 50 lat.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jod%C5%82a_g%C3%B3rska
Występowanie:
Gatunek ten występuje w zachodniej części Ameryki Północnej, od Alaski po Kalifornię i Nowy Meksyk.
Jest liczniejszy w głębi lądu, szczególnie w Górach Skalistych.
Ekologia:
Towarzyszy roślinności leśnej w wyższych piętrach roślinności, miejscami tworzy górną granicę lasu, jest też typowy dla dna dolin, gdzie zimne powietrze przepływa i zatrzymuje się na dłuższy czas.
Na terenach o większych opadach preferuje podłoża zasadowe. Wznosi się na wysokość 3600 m.
Opis:
Drzewo o pniu zwykle osiągającym wysokość 20(–30) m, czasami tworzące wielokwiatowe pędy na dużych wysokościach; korona jest zwykle wąskostożkowa, bardzo smukła, z gałęziami ułożonymi poziomo, często spłaszczonymi na szczycie; kora jest szara, później żłobiona; Pędy są często omszałe.
Igły rozmieszczone we wszystkich kierunkach na obecnym wzroście, płaskie, długości 1,8–3,1 cm i szerokości 1,5–2 mm, niebieskozielone na górnej stronie i matowoszare, z 2 białymi paskami na dolnej stronie, z aparatami szparkowymi po obu stronach, tępe lub ząbkowane na wierzchołku;
Szyszki męskie są zielonkawe, z fioletowym odcieniem, lub fioletowe.
Szyszki proste, długości 6–12 cm i szerokości 2–4 cm, ciemnofioletowe;
Nasiona mają około 6 mm długości, skrzydełko jest dłuższe od samego nasienia.
Niejasności:
W północnej części zasięgu Abies Lasiocarpa występują również jodły Abies Amabilis i Abies Grandis :
Oba te gatunki charakteryzują się ciemnozielonymi igłami ułożonymi w dwóch rzędach (nie we wszystkich kierunkach) na powierzchni gałęzi, podczas gdy A. Amabilis ma krótsze, zagięte igły skierowane do przodu na górnej stronie gałęzi.
Oba gatunki to większe drzewa o cylindrycznej koronie.
W południowej części zasięgu występowania w Stanach Zjednoczonych do introgresji może dojść w kontakcie z jodłą Abies Procera , która ma charakterystyczne szarozielone igły i wyraźne łuski podtrzymujące szyszki, których końce są zagięte w dół.
Uwaga:
W obrębie gatunku Abies Lasiocarpa niektórzy badacze wyróżniają także gatunek Abies Bifolia .
Oba taksony różnią się głównie pod względem chemicznym, różnice morfologiczne są ledwie zauważalne.
Podczas gdy Abies Lasiocarpa w węższym znaczeniu tego słowa powinna rosnąć głównie wzdłuż wybrzeża, w Górach Skalistych zastępuje ją Abies Bifolia
Zwolennicy szerszej koncepcji twierdzą jednak, że zwłaszcza na styku zasięgów istnieją osobniki, których nie można z powodzeniem przypisać do żadnego z wyróżnionych typów i że większość populacji w Kolumbii Brytyjskiej ma charakter przejściowy.
Nadal jednak brakuje bardziej szczegółowych badań dotyczących zmienności.
Gdyby A. Bifolia uznać za odrębny gatunek, to prawdopodobnie obejmowałby on również odrębny typ pochodzący z południowych Gór Skalistych, określany jako Abies Lasiocarpa var. arizona .
Rośliny na fotografiach można zidentyfikować jako A. Bifolia
https://botany.cz/cs/abies-lasiocarpa/
RE: Jodła -
Krystyna - 12-03-2025
Abies Lasiocarpa var. Arizonica
Występowanie:
Zachodnie USA, góry Kolorado, Nowy Meksyk, Arizona.
Zakres wysokości od 2400 m n.p.m. (Góry Skaliste, Kolorado) do 3050 m n.p.m. (szczyt Kendrick, Arizona).
Po raz pierwszy odmiana ta została zasadzona w Europie w 1903 roku w Wielkiej Brytanii.
Ekologia:
Drzewo górskie rosnące w rejonach o chłodniejszym i wilgotniejszym klimacie.
Charakterystyczną cechą tego regionu jest długa zima z dużą pokrywą śnieżną i chłodniejsze lato, które w pierwszej połowie roku jest stosunkowo suche.
Najwięcej opadów przypada na późne lato i wczesną jesień (roczne opady wynoszą 635–889 mm, średnia roczna temperatura 1,7 °C).
W swoim pierwotnym środowisku rośnie głównie na uboższych glebach kamienistych i żwirowych, bielicach i różnych podłożach (głównie granitowych).
W młodości dobrze znosi zacienienie, ale jest wrażliwa na wysokie temperatury.
Drzewa towarzyszące to głównie Picea Engelmannii , Pinus Aristata , Juniperus sp., Mahonia Repens .
Opis:
Małe lub średniej wielkości drzewo osiągające wysokość około 16(–34) m i średnicę pnia około 30(–50) cm.
Korona stożkowata, regularnie rozgałęziona.
Kora bez pęcherzyków żywicznych, stosunkowo gruba, elastyczna, drobnoziarnista, korkowata, kremowobiała lub szarawa z nieregularnymi, falistymi rowkami, łuszcząca się większymi płatami.
Młode pędy są żółtozielone lub żółtobrązowe, owłosione, z drobnymi rowkami wokół poduszek liściowych.
Starsze i owocujące gałęzie są lekko korkowate, z wyraźniejszymi poduszkowatymi rowkami.
Pąki małe, okrągłojajowate, pokryte jasnopomarańczowobrązowymi łuskami, mocno żywiczne.
Igły niebieskozielone do niebieskozielono-białawych, długości 2–3 cm, szerokości ok. 2 mm, ząbkowane na końcach lub całe, z jasnymi paskami na spodzie, gęsto ułożone, skierowane do przodu i przylegające do gałązki.
Szyszki męskie są fioletowe, szyszki żeńskie fioletowo-czerwone.
Szyszki siedzące, jajowato-podłużne lub cylindryczne, 7–8 cm długości, ok. 4 cm szerokości, tępo ścięte lub zaokrąglone na wierzchołku, niedojrzałe niebiesko-fioletowe do fioletowych, dojrzałe ciemnobrązowo-fioletowe.
Łuski nasienne wachlarzowate lub klinowate, długości 1–2,5 cm i szerokości 1,5–3 cm.
Łuski podporowe osiągają około połowę długości łuski nasiennej i nie wystają poza szyszkę.
Nasiona jasnobrązowe, podłużnie jajowate, długości około 8 mm, z fioletowym skrzydełkiem o wymiarach 18 × 10 mm.
Szyszki dojrzewają od września do października.
Drzewa zaczynają owocować w wieku 50 lat i żyją około 300–400 lat.
Niejasności:
Jodła ta jest uważana za odmianę gatunku Abies Lasiocarpa .
Można ją rozpoznać po intensywniej niebieskawych igłach, mniejszych szyszkach, a przede wszystkim po jasnej, wyraźnie korkowatej korze (stąd angielska nazwa jodła korkowa).
Zastosowanie:
Drzewo to jest wykorzystywane głównie jako atrakcyjne drzewo ozdobne, cenione za regularny pokrój, kolor igieł i piękną, jasną, korkową korę.
W naszych warunkach radzi sobie dobrze, ale owocuje dopiero w późniejszym wieku.
https://botany.cz/cs/abies-arizonica/
RE: Jodła -
Krystyna - 12-03-2025
Abies Lowiana
Abies Concolor subsp. Lowiana ( syn. Abies Lowiana )
Występowanie:
Gatunek pochodzący z zachodniej części Stanów Zjednoczonych, występujący głównie w górzystych regionach północnej i wschodniej Kalifornii, sięgający nieznacznie zachodniej Nevady i prawdopodobnie południowego Oregonu.
Ekologia:
Rośnie w górskich lasach iglastych, razem z gatunkami takimi jak: Abies Grandis , Pinus Jeffreyi , Pinus Ponderosa , Pseudotsuga Menziesii , Thuja Plicata itp., na wysokościach od około 900 do 2300 m n.p.m.
Opis:
Drzewo osiągające wysokość do około 60 m, o średnicy pnia do około 190 cm.
Kora jest szara, gładka, później podłużnie bruzdowana.
Gałęzie wystają z pnia niemal pod kątem prostym lub są lekko zwisające, pędy naprzeciwległe, żółtozielone, owłosione lub nagie.
Liście mają kształt igieł, 20–60 mm długości i 2–3 mm szerokości, są płaskie w przekroju, szarozielone na spodniej stronie, z 5–8 rzędami aparatów szparkowych na każdej połowie liścia, jasnozielone na górnej stronie, z (5–)7(–9) rzędami aparatów szparkowych na środku liścia, zwykle karbowane na wierzchołku.
Szyszki żeńskie są cylindryczne, długości 8–9 cm, oliwkowozielone, później żółtobrązowe do brązowych, siedzące, zaokrąglone na górze, łuski mają długość 25–30 mm i szerokość 28–38 mm.
Zastosowanie:
Jest to szybko rosnące drzewo, którego drewno wykorzystuje się głównie w budownictwie, ale uprawia się je także na plantacjach choinek.
Jest to drzewo o dość dekoracyjnym charakterze i można je częściej sadzić w publicznych przestrzeniach zielonych.
Uwaga:
Gatunek ten należy do rodzaju Jodły pospolitej ( Abies Concolor ), czasami jest wymieniany tylko jako jego podgatunek lub odmiana.
Hugh Low był angielskim ogrodnikiem, właścicielem londyńskiej firmy Low's Clapton Nursery, który jako pierwszy sprowadził tę Jodłę do Europy.
https://botany.cz/cs/abies-lowiana/
https://en.wikipedia.org/wiki/Abies_concolor