Gemma-Kamea, Intaglio - Wersja do druku

Gemma-Kamea, Intaglio - Wersja do druku

+- Forum Ezoteryczne Dobry Tarot (https://dobrytarot.pl)
+-- Dział: Tarotowa Społeczność (https://dobrytarot.pl/forumdisplay.php?fid=28)
+--- Dział: Kamea (https://dobrytarot.pl/forumdisplay.php?fid=242)
+---- Dział: Gemma-Kamea, Intaglio (https://dobrytarot.pl/forumdisplay.php?fid=249)
+---- Wątek: Gemma-Kamea, Intaglio (/showthread.php?tid=582)

Strony: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47

Gemma-Kamea, Intaglio - Krystyna - 04-06-2011

Kamea (z arabskiego kamma, czyli garb, wypukłość) – rodzaj gemmy, szlachetny lub półszlachetny kamień ozdobiony reliefem ciętym wypukło.
Do wyrobu Kamei najchętniej używano kamienia składającego się z dwóch różnobarwnych warstw – onyksu, sardonyksu, karneolu.
Ponieważ dwubarwne kamienie są nader rzadkie – Kamee składano z dwóch kamieni, a w Mezopotamii wykorzystywano kość słoniową, glinę i wosk.
Jako materiał wykorzystywano również skorupy muszli i koral.

Pierwsi podobno robili Kamee Babilończycy, a Fenicjanie przenieśli tę trudną sztukę i miłość do rzeźbionych kamieni do Egiptu.
Do wielkiego rozkwitu doszła owa sztuka w Grecji, zwłaszcza za czasów Peryklesa.
Ceniono sobie Kamee na dworze Aleksandra Wielkiego i jego zastępców.
Piękne zbiory oryginalnych Kamei posiadała w Aleksandrii dynastia Ptolemeuszy.
Do dziś niektóre okazy, pochodzące z kolekcji Ptolemeuszy z I wieku p.n.e., zdobią zbiory europejskie.
Własnością Kleopatry była najpiękniejsza Kamea świata – Tazza Farnese.
https://en.wikipedia.org/wiki/Farnese_Cup
Po jej śmierci znalazła się z całym skarbem władców Egiptu w Rzymie.
Aktualnie znajduje się w zbiorach Muzeum Narodowego w Neapolu.
Pompejusz ofiarował jako votum świątyni Jowisza Kapitolińskiego kolekcję Kamei greckich, wśród których było dwa tysiące pucharów z onyksu, oprawnych w złoto.
Kamee noszono wówczas w naszyjnikach, kolczykach, naramiennikach, zapinkach ( fibulach), a także zdobiono nimi puchary, czarki i sprzęty.
Na Kameach często utrwalano wizerunki rzymskich władców.
Zbiory tych rzeźb znalazły się potem w skarbcach władców europejskich, a w średniowieczu ozdabiano nimi nawet krucyfiksy i relikwiarze, nie bacząc na ich świecki, a niekiedy wręcz pogański charakter.

Kamee oprawiane w metale szlachetne znalazły się także w koronach, zwłaszcza kochali je cesarze bizantyjscy.
Kiedy w 330 Konstantyn I przeniósł skarby cesarstwa rzymskiego, wśród skarbów pokaźne miejsce zajmowały właśnie Kamee.
Niektóre z nich powróciły do Europy ofiarowane przez władcę Cesarstwa Łacińskiego – Baldwina II świętemu Ludwikowi, by zorganizował kolejną wyprawę krzyżowców.
Część Kamei znalazła się w Sainte Chapelle, inne w opactwie Saint-Denis.
Dziś niektóre z nich są ozdobą muzeów francuskich.

W czasach odrodzenia powróciła moda na wszystko, co starożytne.
Zachwycano się zwłaszcza rzeźbą – także tą najmniejszą.
Największą wartość miały oczywiście oryginały, było ich jednak zbyt mało, jak na powszechne zapotrzebowanie władców i bogaczy.
Zaczęto więc robić nowe na wzór starożytnych, portretując przy okazji władców i piękne kobiety na modłę starożytnych bóstw.
Kamee oprawiano wówczas w pierścienie, diademy, naszyjniki, bransolety.
Służyły jako medaliony przy łańcuchach.
Tworzono także większe dziełka, które wprawiano w pokrywy puzderek lub szkatułek.
Kamee były jednak kosztowne, toteż robiono ich kopie w szkle, wosku, laku i innych materiałach.
Fascynacje rzeźbionymi kamieniami były tak wielkie, że w Italii nadawano pięknym dziewczętom imię Gemma, oznaczającego po łacinie ów rzeźbiony kamień.
Wierzono, że Afrodyta wyrzeźbiona w kamieniu przynosiła siłę, Atena mądrość, a Zeus władzę i potęgę.
W epoce baroku lubowano się szczególnie w przypominaniu scen mitologicznych w malarstwie i rzeźbie, nic więc dziwnego, że nadal ryto je w kamieniach dekoracyjnych.
W XVIII wieku nadal uważano, że kamee są bardzo wytworną ozdobą kobiecego stroju.
Komponowano więc z nich diademy i naszyjniki, umieszczano je w oprawach kosztownych wachlarzy.
Najbardziej udane egzemplarze miniaturowych rzeźb naśladowano na porcelanie angielskiej J.Wedgwooda, zdobiąc nimi serwisy i wazy.
Stale rosnące zapotrzebowanie spowodowało, że coraz powszechniej zaczęto barwić agatowy surowiec, a także używać korali i konchy perłowej do sporządzania kamei.
W drugiej połowie XIX wieku brosza z kameą stała się koniecznym elementem stroju wytwornych dam,
które nosiły żaboty lub zapinały suknie wysoko pod szyją.
Jeśli kamea nie była zbyt kolorowa, noszono ją jako element biżuterii żałobnej.

Kolekcjonerzy
W czasach odrodzenia powstał zwyczaj, że bogaci zbieracze kolekcjonowali kamee – dziś zbiory te stanowią podstawę skarbców muzealnych, zwłaszcza we Włoszech i Niemczech.
Jednym z największych kolekcjonerów miniaturowych płaskorzeźb, które powstawały również na jego specjalne zamówienie, był renesansowy władca Florencji Wawrzyniec Wspaniały.
W jego ślady szli kolejno król Francji Franciszek I, cesarz Rudolf II Habsburg, władca Hiszpanii i Portugalii król Filip II.
Wielką wielbicielką gliptyki była markiza de Pompadour.
Łożyła na wykształcenie wybitnego rzeźbiarza kamieni – Jacques Guay.
Do tej pory można oglądać w muzeach kamee, pochodzące z jej kolekcji.

Artyści
O cenie kamei nie świadczył surowiec, ale kunszt artysty.
Do najsłynniejszych starożytnych twórców kamei należeli: Pyrgotoles, Evodus, Dioskurides.
W okresie renesansu wielu wybitnych artystów zajmowało się rzeźbieniem gemm, wzorując się na starożytnych twórcach.
Stworzyli nie mniej piękne miniaturowe dzieła sztuki.
Najbardziej poszukiwane okazy wychodziły spad palców Celliniego, Ottavio Miseroniego, Jan Jakub Caraglio, Nessero, Da Trezzo.
Później mistrzami kamei byli Rossi, Fontana, Saraceni.
Król Henryk IV miał na swoje rozkazy całą plejadę twórców: Guillame Dupres, Olivier Corode i Julien de Fontanay.
Cesarze Świętego Cesarstwa Narodu Niemieckiego korzystali z usług kilku pokoleń rodziny rzeźbiarzy Miseroni.

Słynne kamee
Kamea z hessonitu z rzeźbą głowy Chrystusa o masie 61,5 ct
Tazza Farnese – najpiękniejsza kamea świata, należała do Kleopatry
Gemma Augusta
Wielka Kamea Francji

Re: Kamea - Krystyna - 04-06-2011

Camée représentant le buste de Messaline et de ses enfants, Octavie et Britannicus.
Sardonyx, or, émail(monture en or émaillé du XVIIe siècle)

Nazwa „kamea” pochodzi od arabskiego słowa „kamma”, czyli garb, wypukłość.
Do wyrobu kamei głównie używano kamienia składającego się z dwóch różnobarwnych warstw – Onyksu, Sardonyksu lub Karneolu.
Ponieważ dwubarwne kamienie są nader rzadkie – Kamee składano z dwóch kamieni, a w Mezopotamii wykorzystywano kość słoniową, glinę i wosk.
Jako materiał wykorzystywano również skorupy muszli i Koral.

Czarne Onyksy często nazywane były arabskimi, ponieważ występują w znacznej ilości na ziemiach Libii i Egiptu.
Starożytni artyści umieli odpowiednio wykorzystać budowę Onyksu przy rzeźbieniu w tym kamieniu gemm.
Gemmy rżnięte wypukło nazywano Lameami, zaś te rżnięte wklęsło – intaglio.
O cenie Kamei nie świadczył surowiec, tylko kunszt artysty.

Na dworze Aleksandra Wielkiego i jego następców bardzo ceniono sobie ten typ biżuterii.
Kameami zdobiono kobiece stroje, puchary, czarki, a nawet sprzęty.
W europejskich zbiorach zachowało się trochę przepięknych, greckich cameo, rzeźbionych w Onyksie, między innymi Czara Farnese, czyli Kamea uznawana za najpiękniejszy tego rodzaju wyrób jubilerski na świecie - dzisiaj można podziwiać ją w Muzeum Narodowym w Neapolu.
Należała pierwotnie do samej Kleopatry.

Twórcy miniaturowych rzeźb często portretowali Cesarza Augusta i jego żonę Liwię.
Zbiory tych rzeźb znalazły się potem w skarbach europejskich władców, a w średniowieczu ozdabiano nimi nawet krucyfiksy, czemu zupełnie nie przeszkadzał fakt ich świeckiego, a wręcz pogańskiego pochodzenia.
Co więcej, zaczęły zdobić także korony.

Oczywiste jest, że skoro w Odrodzeniu powróciła moda na wszystko, co związane ze starożytnością, Kamee także przeżyły swój renesans.
Portretowano władców i piękne kobiety, a następnie oprawiano te miniaturowe płaskorzeźby w pierścienie, diademy, naszyjniki i bransolety.
Służyły także jako medaliony lub zawieszenie przy łańcuchach.
Były znakomitym upominkiem, zwłaszcza, że tworzono też nieco większe dzieła, wprawiane w pokrywy puzderek czy szkatułek.

W tak zwanym międzyczasie powstało wiele dokładnych replik starożytnych okazów, często sprzedawanych jako cudem odnalezione po latach oryginały.
Powstał wówczas zwyczaj, że bogaci zbieracze kolekcjonowali także pojedyncze egzemplarze Kamei, a dziś zbiory te stanowią podstawę skarbców muzealnych, zwłaszcza w Niemczech i we Włoszech.
Jednym z największych kolekcjonerów był renesansowy władca Florencji, Wawrzyniec Wspaniały.
W jego ślady poszli kolejno król Francji i protektor samego Leonardo da Vinci Franciszek I, cesarz Rudolf II Habsburg oraz władca Hiszpanii i Portugalii król, Filip II.

Doskonale wszystkim znany ród Borgiów słynął w całej Italii ze swej żądzy władzy i bogactw.
Rodrigo Borgia, czyli papież Aleksander VI, podobno nawet tiarę papieską zdobył przekupstwem.
Legendarne zbiory kamei u Borgiów są przechowywane w wielu muzeach Europy.
Uważa się, że przedstawione na nich wizerunki uosabiają panów z tego rodu.

Rzeźbione kamienie znakomicie uzupełniały bogate stroje epoki renesansu i baroku.
Fantastycznie prezentowały się zwłaszcza kamee, które zdobiły ogromne wisiory.
Zafascynowanie pięknymi kameami było tak ogromne, że w Italii nadawano nawet dziewczynkom imię Gemma.
Wierzono także, że Afrodyta – Wenus, wyrzeźbiona w kamieniu, przynosiła siłę, z kolei Atena – Minerwa, mądrość, a Zeus – Jowisz, władzę i potęgę.

W XVII nadal uważano, że Kamea jest wspaniałym dodatkiem do kobiecych strojów, a w drugiej połowie XIX wieku brosza z Kameą stała się wręcz niezbędnym elementem ubioru wytwornych dam.
Jednakże w tym okresie Kamee nie zawsze już były wykonane z onyksu.
Kamee do tej pory cieszą się sporą popularnością wśród płci pięknej.
Są niewątpliwie piękną ozdobą i prawdopodobnie jeszcze długo będą cieszyć się kobiecymi względami
Opracowała: Katarzyna Stępień
Źródło:„Tajemnice klejnotów”

Re: Kamea - Krystyna - 04-06-2011

XV - XVI wiek - Brosze z Kameami
W XV i XVI bardzo popularna była biżuteria z ornamentami figuralnymi.
Dobrym przykładem jest tu przepiękna, misternie wykonana brosza figuralna, o kształcie krążka, z obrzeżem w formie łodygi.
Na tego rodzaju broszach nierówności łodygi bywały podkreślane Perłami.
W centrum znajdowały się wizerunki ludzi lub zwierząt, wyryte w Złocie i pokryte emalią, zdobione Rubinami oraz Diamentami.
Holenderska brosza znajduje się obecnie w Kunsthistorisches Museum w Wiedniu.
Została ona ozdobiona malarską emalią, dzięki której emaliowane powierzchnie zyskiwały znaczną wypukłość, tak iż z wyglądu przypominały Kamee.

Innym przykładem jest francuska złota brosza, którą obecnie można podziwiać w muzeum Bargello we Florencji.
Została ona ozdobiona Kameą wykonaną z kamienia półszlachetnego.
Kamienie o wielobarwnym uwarstwieniu, na przykład Sardonyksy lub Karneole, często były ornamentowane płaskimi reliefami.
Najstarsze rzeźbione dwubarwne gemmy, których używano jako pieczęci, pochodzą z czasów Sumerów.

Już Grecy w epoce hellenistycznej oraz Rzymianie wykonywali Kamee służące głównie dla ozdoby.
Do tej pory odnaleziono kilka Kamei tego rodzaju, które przedstawiają wizerunki profilu rzymskiego cesarza Augusta.

W Anglii, w Epson, w hrabstwie Surrey, odnaleziono dość nietypową Kameę, wykonaną z granatu o nieregularnym kształcie oprawionego w złoto.
Do Kamei dołączony jest wisiorek pochodzący z końca VII wieku, jednak sama Kamea - jak sugerują przeprowadzone badania - jest znacznie starsza.

Jakkolwiek sztukę wykonywania Kamei znano już w średniowieczu, to na szeroką skalę rozwinęła się ona dopiero w renesansie.
Rytownicy gemm zatrudniani byli przez włoskich mecenasów sztuki, takich jak na przykład Lorenzo de’Medici.
To właśnie na jego zamówienie wykonano słynną Kameę Noego, czyli owalną, wykonaną z Onyksu kameę przedstawiającą Noego i jego rodzinę wraz ze zwierzętami w momencie schodzenia na ląd z pokładu arki.
Gemma osadzona jest w przepięknej złotej ramce, na odwrocie zaś ozdobiona jest motywami roślinnymi.
Na wrotach arki widnieje napis: “LAVR MED.”, który jest sygnaturą Lorenza de”Medici.
Kameę tę, figurującą w piętnastowiecznym spisie inwentarzowym dobytku rodziny Medyceuszów, obecnie można obejrzeć w British Museum w Londynie.

Inna, również Onyksowa Kamea, jest równie słynna co poprzednia.
Po obu stronach ozdobiona jest reliefami: po jednej widać wizerunek Herkulesa, po drugiej królowej Lidii, Omfale.
Kamea ta została wykonana prawdopodobnie w 1530 roku przez włoskiego artystę - rzemieślnika i osadzona w oprawie wysadzanej diamentami u rubinami.
Klejnot ten był darem cesarza Karola V dla papieża Klemensa VII.
Dar ten również znajduje się w British Museum.

W XVI wieku modne stały się medaliony portretowe.
Noszono je na szyi, zawieszone na łańcuszkach bądź wstęgach.
Umieszczano w nich często kamee osadzane w oprawie ozdobionej szlachetnymi kamieniami.
Zresztą kameami ozdabiano różne elementy biżuterii, od brosz i wisiorków, po pierścienie.
Poza gemmami, płaskorzeźby wykonywano także w innych materiałach, takich jak kryształ górski, koral lub agat, które potem obrabiano jak kamee.

Francuzi mieli własną technikę zdobniczą, zwaną cameo habille, która polegała na wykonywaniu w powierzchni dużego kamienia reliefu wizerunkiem ludzkiej głowy, a następnie uzupełnieniu go naszyjnikiem, ozdobą włosów lub kolczykami wykonanymi z małych gemm.
Tego rodzaju klejnoty szczególnie modne były w XIX wieku.
Źródło: "Klejnoty świata" Nance Fyson
źródło

Re: Kamea - Krystyna - 04-06-2011

Podwójny portret Ptolomy II i Arsinoe II
Kamea Gonzaga w warstwowym twardym kamieniu Agate.
Prawdopodobnie jest to para Ptolemeusza II Filadelfia i Arsinoe II z Aleksandrii, wyrzeźbiona w Sardonyxie, z trzema warstwami.
Od 3 wieku pne.
Kupiony w 1814 r. I pochodzący z Malmaison, prezent od Josephine Beauharnais dla Aleksandra I.
Przechowywany w Petersburgu, Ermitaż Państwowe Muzeum, inv. n. GR 12678

Il Cammeo Gonzaga to hellenistyczny grawerowany klejnot; kamea odmiany jugata capita wycięta z trzech warstw indyjskiego sardonyx, pochodząca prawdopodobnie z III wieku pne.
Był to centralny element starożytnej kolekcji Gonzaga, opisanej po raz pierwszy w inwentarzu kolekcji Isabelli d'Este z 1542 r., Przedstawiającej Augusta i Livię.
Postacie te zostały później zidentyfikowane jako Aleksander Wielki i Olympias, Germanik i Agrypina Starsza, Neron i Agrypina Młodsza oraz wiele innych znanych par starożytnych.
Męska postać na kamei jest odziana w atrybuty Aleksandra, w tym hełm laurowy i nosi gorgoneion.
Jego inne Egida przedstawia brodatą głowę, prawdopodobnie Zeusa Ammona.
Wieniec laurowy mężczyzny wieńczy wąż, który sugeruje moczowód.
Kontrastujące profile mężczyzn i kobiet najprawdopodobniej miały sugerować Zeusa i Herę.
Brązowy naszyjnik to kolejny dodatek maskujący fakt, że kamea została w pewnym momencie rozbita na pół.
W 1794 r. Kamea była częścią kolekcji Piusa VI w Watykanie.
Najeżdżający Francuzi zabrali go ze sobą do Paryża, gdzie wszedł do kolekcji Napoleona i cesarzowej Josephine.
Po upadku Napoleona Aleksander I z Rosji złożył wizytę w Château de Malmaison i zaoferował Joséphine wszelką pomoc w jego władzy.
Na znak wdzięczności przedstawiła carowi scenę.
Od tego czasu tak zwana kamea Malmaison jest przechowywana w Ermitażu w Sankt Petersburgu.
W Wiedniu istnieje konkurencyjna kamea hellenistyczna o mniejszej jakości, którą Habsburgowie określali również jako „kameę Gonzaga”, prawdopodobnie przy założeniu, że nie została skradziona przez Szwedów w 1648 r.
Powoduje to znaczne zamieszanie między nimi.
źródło
źródło

Re: Kamea - Krystyna - 04-06-2011

Wielka Kamea Francji (fr. Grand Camée de France) – największa znana współcześnie Gemma starożytna.
Powstała w okresie panowania w Rzymie dynastii julijsko-klaudyjskiej.
Data wykonania Gemmy waha się między 17 a 41 n.e.
Wykonana została z pięciowarstwowego Sardonyksu, ma wymiary 31 × 26,5 cm.
Scena u góry przedstawia apoteozę Augusta noszonego do nieba przez Eneasza lub Ajona.
Cesarzowi towarzyszy Germanik i Druzus Młodszy (lub Marcellus i Druzus Starszy).
W pasie dolnym widnieją pokonani barbarzyńcy, stanowiący symbol zwycięstw Augusta.
Przechowywana jest obecnie w Gabinecie Medali Francuskiej Biblioteki Narodowej w Paryżu.
źródło
źródło
https://medaillesetantiques.bnf.fr/ws/catalogue/app/collection/record/ark:/12148/c33gbcsv8
https://medaillesetantiques.bnf.fr/ws/catalogue/app/collection/record/ark:/12148/c33gbcsv8

Re: Kamea - Krystyna - 04-06-2011

http://www.treeland.ru/file/0001/600/7027.jpg
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/80/Gemma_Augustea.jpg

Gemma Augusta (łac. Gemma Augustea) – starożytna rzymska kamea, zaliczana do najpiękniejszych tego rodzaju przedmiotów na świecie.
Wykonana została z biało-czarnego Onyksu, zwanego też Onyksem arabskim.
Ma wymiary 22,9 × 18,7 cm.
Przypuszcza się, że jej twórcą był Dioskurides lub jeden z jego uczniów i że wykonana została między 10 a 20 n.e.
Prawdopodobnie upamiętnia ona zwycięstwo Tyberiusza nad Germanami w 7 n.e.
źródło
Numeracja postaci:
Powierzchnia gemmy podzielona jest horyzontalnie na dwie strefy dekoracji reliefowej.
W górnej, ważniejszej, symbolizującej militarną władzę cesarza Oktawiana Augusta
nad światem, centralne miejsce zajmuje siedzący na podwójnym krześle lub tronie (bisellium) sam cesarz (1) i bogini Roma (2).
Towarzyszą im z prawej strony personifikacje:
Ziemia Matka – Gaja (6), Ocean – Okeanos (5) i Świat Zamieszkany – Ojkumene (3), a z lewej postacie historyczne: młody Tyberiusz schodzący z bigi lub rydwanu (7) oraz chłopiec, zapewne Gajusz Juliusz Cezar (8).
Za Tyberiuszem na rydwanie stoi bogini Wiktoria (4).
Nad Augustem, na tle księżyca lub słońca widoczny jest ulubiony symbol cesarza – koziorożec (9).
Dolna strefa zawiera symbolikę zwycięstwa.
Grupa rzymskich żołnierzy (16, 17) ustawia trofeum (19) z pomocą boga Marsa (15), obok figurują poniżani przez Rzymian jeńcy barbarzyńscy (11) – postacie te interpretowane są niekiedy także jako bóstwa czy personifikacje, obserwujące stawianie trofeum.
Obok Rzymian przedstawiony jest także sojuszniczy żołnierz macedoński (18), a także, jak się przypuszcza, bogini Diana (13) i Merkury (14).
Na prawo od Diany i Merkurego widoczna jest inna para jeńców barbarzyńskich (12).
Za Macedończykiem znajduje się tarcza wschodniego typu z rysunkiem skorpiona (20), który jako znak zodiaku symbolizuje miesiąc listopad, czyli miesiąc urodzin Augusta, a u stóp Augusta spoczywa orzeł (10), w starożytnym Rzymie symbol ojca bogów Jupitera – Jowisza (a także legionów rzymskich).
Gemma Augusta znajduje się w Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu.
źródło
źródło

Re: Kamea - Krystyna - 04-06-2011

Tazza Farnese (czyt. Tacca Farneze)
Starożytna Gemma z Sardonyksu eksponowana w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Neapolu (nr inw. 27611).
Gemma ma kształt talerza o średnicy 20 cm.
Na jednej stronie widnieje gorgonejon, zaś interpretacja wizerunku umieszczonego na drugiej stronie zabytku nastręcza wiele trudności, niemniej sfinks widniejący na dole pozwala umieścić ją w Egipcie.
Wykonana została prawdopodobnie dla któregoś ptolemejskiego władcy Egiptu w I wieku p.n.e.
źródło