Orzesznik -
Krystyna - 14-05-2017
Carya Nutt-Orzesznik
Zwany także Przeorzechem, Hikorą i Karią, to rodzaj roślin z rodziny orzechowatych (Juglandaceae).
Obejmuje 18 gatunków, choć w niektórych ujęciach wykazywanych jest ich od 17 do 25
Największe zróżnicowanie gatunkowe Orzeszników jest w południowej części Stanów Zjednoczonych i w północnym Meksyku, cztery gatunki rosną także we wschodniej części Ameryki Północnej, kilka w Ameryce Środkowej, 6 gatunków rośnie w Azji Południowo-Wschodniej, z czego trzy są endemitami Chin.
W Polsce uprawiane najczęściej są
Orzesznik Gorzki Carya Cordiformis
Orzesznik Pięciolistkowy Carya Ovata
Orzesznik Siedmiolistkowy Carya Laciniosa.
Pierwsze dwa gatunki mają status już zadomowionych antropofitów
Orzeszniki rosną w lasach na różnych siedliskach, często w dolinach rzek, największe rozmiary osiągając na glebach żyznych i głębokich.
Orzesznik czarny Carya Texana rośnie jednak w miejscach suchych.
Orzeszniki dostarczają tzw. drewna hikorowego – elastycznego, twardego i odpornego na uderzenia, cenionego do wyrobu m.in. narzędzi (trzonków do siekier) i sprzętu sportowego
(nart, kijów do lacrosse).
Kilka gatunków dostarcza jadalnych orzechów, z których najbardziej cenione są owoce Orzesznika Jadalnego Carya Illinoinensis
https://pl.wikipedia.org/wiki/Orzesznik
RE: Orzesznik -
Krystyna - 15-05-2017
Orzesznik jadalny, orzesznik pekanowy, orzesznik owocowy (Carya illinoinensis (Wangenh.) K.Koch), zwany także pekanem – gatunek drzewa należącego do rodziny orzechowatych.
Naturalnie występuje w
Ameryce Północnej, w
Stanach Zjednoczonych od południowej części stanów
Iowa,
Illinois i
Indiany do
Georgii,
Alabamy,
Missisipi,
Luizjany,
Teksasu,
Oklahomy i
Arkansas na południu oraz w zachodniej części
Kentucky,
Północnej Karoliny i wschodniej części
Tennessee, a także w
Meksyku od stanów
Coahuila na północy do
Jalisco i
Veracruz na południu
Angielskie słowo pecan pochodzi z języka
Indian Algonkinów i oznacza "orzech zbyt twardy do zgniecenia dłonią" lub – szerzej – "coś do zmiażdżenia tylko narzędziem"
Pierwszy w Europie opis orzesznika jadalnego poznano w XVI wieku dzięki hiszpańskiemu podróżnikowi i odkrywcy
Álvar Núñez Cabeza de Vaca, a Hiszpanie w następnych latach stopniowo introdukowali ten gatunek do południowej Europy, a następnie Afryki i Azji.
W Polsce gatunek niezwykle rzadko spotykany, głównie ze względu na wysoką wrażliwość na mróz.
Sporadycznie sadzony bywa w
ogrodach botanicznych lub
arboretach, jednak po kilku latach zwykle przemarza.
Źle rośnie również na
Wyspach Brytyjskich
Długowieczne drzewo liściaste o przeciętnej wysokości 20–40 m.
Pień i konary są smukłe.
Typowa korona jest kopulasta, ma 12–23 m rozpiętości z wyraźnym kilkumetrowym pniem (2–5 m).
Pień osiąga do 180 cm średnicy
Zastosowanie
Jest to jeden z ważniejszych
gatunków uprawnych w Stanach Zjednoczonych, które są największym producentem pekanów na świecie.
Oprócz tego kraju znaczącymi producentami są: Meksyk, Australia, Izrael, Republika Południowej Afryki oraz w mniejszym stopniu Chiny i Argentyna
W USA średnioroczna produkcja wynosi od 150–200 tys. ton rocznie, a najwięcej orzechów produkowanych jest w stanie Georgia (około 40% produkcji USA), następnie w Nowym Meksyku, Teksasie, Arizonie i Oklahomie. Znanych jest ponad 1000
odmian uprawnych, spośród których za szczególnie cenne uznaje się wysoko plonujące i odporne na najgroźniejszą chorobę – parcha
Poza uprawą w celach produkcyjnych gatunek bywa sadzony jako okazałe drzewo ozdobne, zalecane zwłaszcza na rozległych terenach zielonych
Surowiec_drzewny
Drewno pekana cenione ze względu na jego twardość. Ma zastosowanie w produkcji mebli i podłóg, kiedyś również elementów broni.
Ze względu na aromat wydzielający się przy paleniu było i jest czasem stosowane do
wędzenia mięsa.
Roślina jadalna.
Orzechy są spożywane zarówno na surowo, jak i po przetworzeniu.
Są jednym z najpopularniejszych składników słodkich deserów w południowych i środkowych stanach USA.
Mają charakterystyczny masłowaty posmak i aromat.
Stanowią podstawowy składnik słynnych
pralinek z
Nowego Orleanu[17], a także ciasta pekanowego (ang. pecan pie) popularnego w środkowo-zachodniej części USA.
źródło
RE: Orzesznik -
Krystyna - 09-10-2017
Orzesznik gorzki (Carya cordiformis (Wangenh.) K.Koch) – gatunek drzewa należącego do rodziny orzechowatych
Występuje naturalnie w
Ameryce Północnej – od
prowincji Quebec w
Kanadzie po wschodni
Teksas w
Stanach Zjednoczonych, jest najpowszechniejszym orzesznikiem w
Kanadzie i Stanach Zjednoczonych, a szczególnie na ich
środkowym zachodzie
Drzewo dorastające do 30 m wysokości (najwyższe okazy do 47 m)
Owoce to małe pestkowce, w zarysie okrągłe o średnicy około 25 mm
Mięsista otoczka pestki jest żółtozielona, po dojrzeniu owoców od szczytu do około połowy długości owocu rozdziela się na cztery łatki
Nasiona otoczone cienkim zdrewniałym endokarpem, są czerwono-brązowe, jadalne, lecz mają gorzki smak[ i jako jedyne z orzeszników są unikane przez wiewiórki
Zastosowanie
Roślina ozdobna
Ze względu na długo wiszące jesienią i ładnie przebarwiające się liście jest cenione jako drzewo ozdobne
Surowiec drzewny
Drewno orzesznika cenione ze względu na jego twardość. Ma zastosowanie w produkcji mebli i podłóg, drabin, elementów broni i narzędzi. Ze względu na aromat wydzielający się przy paleniu było i jest czasem stosowane do wędzenia mięsa
Olej
Pierwsi osadnicy ekstrahowali oleje z nasion orzesznika jako paliwo do lamp. Wierzono również że olej ma właściwości przeciwreumatyczne
źródło
RE: Orzesznik -
Krystyna - 09-10-2017
Orzesznik pięciolistkowy (Carya ovata (Mill.) K.Koch), zwany także przeorzechem pięciolistkowym lub hikorą pięciolistkową – gatunek drzewa należącego do rodziny orzechowatych
Występuje naturalnie w
Ameryce Północnej – od
prowincji Quebec w
Kanadzie po północno-wschodni
Meksyk
W
Europie jest znany od dawna (1629).
W Polsce jest czasami uprawiany w parkach północnej i zachodniej części kraju (np. w
Arboretum w Glinnej,
Arboretum w Karnieszewicach,
Parku Południowym we
Wrocławiu).
Drzewo dorastające w Polsce do 31 m wysokości
Korona jest wąska i wyniosła.
Posiada długi pień, z którego wyrastają długie, lekkie i łukowato wygięte gałęzie.
Bardzo łamliwy podczas porywistych wiatrów bądź burz
Owoce kuliste do 6 cm średnicy, w grubej okrywie, pękającej i odpadającej po dojrzeniu.
Orzech jest wyraźnie żebrowany i posiada cienką, białą skorupkę.
Dość smaczny, jadalny
źródło
źródło