[Krystyna]

   
   
Punica-Granatowiec 
nieliczny gatunkowo rodzaj drzew lub ciernistych krzewów.
Zalicza się tutaj jedynie dwa gatunki pochodzące z basenu Morza Śródziemnego.

Gatunki
Punica Granatum
Punica Protopunica

[Krystyna]

   
Punica Protopunica
Sokotra – należący do Republiki Jemenu archipelag czterech wysp i wysepek na Oceanie Indyjskim, blisko Rogu Afryki, około 350 km na południe od Półwyspu Arabskiego.
W 2003 roku został wpisany na listę rezerwatów biosfery, a w 2008 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Najbardziej interesującym na Sokotrze jest Punica Protopunica czyli "ojciec wszystkich granatów"-najprawdopodobniej najstarsze dziko żyjące krzewy granatów na świecie.
Zakładając, że to od Sokotry zaczął się podbój świata przez ten owoc, to śledząc w czasie jego rozprzestrzenianie można by się pokusić o chronologiczny odczyt wpływów i ekspansji poszczególnych kultur i cywilizacji
Różni się od Granatu posiadaniem różowych (nie czerwonych), w kształcie trąbki kwiatów i mniejszych, mniej słodkich owoców.
Owoce gdy są dojrzałe mają żółto-zielony kolor

[Krystyna]

       
Punica Granatum 
Gatunek drzewa lub ciernistego krzewu należący do rodziny krwawnicowatych (Lythraceae).
Występuje na Bliskim Wschodzie, w Indiach, na wybrzeżu Morza Śródziemnego i w krajach Kaukazu.
Jedna z najstarszych roślin hodowlanych Bliskiego Wschodu.
Najstarsze wzmianki o uprawie pochodzą z Sumeru sprzed ponad 3000 lat p.n.e.

Wysokość 3-5 m o czterokanciastych gałązkach.
Liście naprzeciwległe, szerokolancetowate, z wierzchu ciemnozielone, błyszczące, całobrzegie, opadające na zimę.
Kwiaty obupłciowe, osadzone w pachwinach liści pojedynczo lub w pęczkach, jaskrawopąsowe (u odm. ozdobnych również białe i różowe), dwupostaciowe.
Kwiaty wyrastające na tegorocznych pędach są dzbankowate i większe, z normalnie wykształconą dolną zalążnią i szjką słupka oraz pręcikami.
Kwiaty rozwijające się na pędach starszych są mniejsze i niedorozwinięte (mają krótszą szyjkę słupka), opadają po przekwitnięciu.
Korona pięciopłatkowa, o licznych pręcikach z pomarańczowoczerwonymi nitkami.              
Większość odm. jest obcopylna.
Owoce jagody, przypominające kształtem i wielkością duże jabłka.
Pokryte są twardą skórzastą łupiną barwy purpurowej, fioletowej, czasem brązowej albo białoczerwonawej, z kielichem pozostającym na wierzchołku, zawiera 400-700 tępograniastych nasion. MTN 19-21 g.
Nasiona otoczone są osnówkami (arillus) o kolorze najczęściej czerwonym, ale również różowym i żółtym.
Osnówki mają galaretowatą konsystencję i są niezwykle soczyste, stanowią część jadalną owocu.
Z nich otrzymuje się syrop zwany grenadyną
Obecnie wprowadza się odm. partenokarpiczne, które jako beznasienne są wydajniejsze i łatwiejsze do spożywania.

Wymagania
Granat uprawia się w klimacie suchym i gorącym.

Zastosowanie
Roślina uprawna – Granaty zbiera się zanim w pełni dojrzeją.
Zawierają fitoestrogeny.

Historia uprawy:
Pierwsze wzmianki o hodowli Granatowca znane są z sumeryjskich tabliczek glinianych, następnie wspominany jest on w Pięcioksięgu Mojżesza, gdyż w judaizmie miał duże  znaczenie obrzędowe.
Zakłada się, że uprawę Granatowca w obrębie M. Śródziemnego rozpowszechnili Fenicjanie, jego łacińska nazwa Punica dowodzi, że uprawiano go w Kartaginie.
Hipokrates zalecał sok przy bólach żołądka, a sproszkowaną okrywę nasienną przy dezynterii i do leczenia ran.
W średniowieczu ponownie sprowadzony do Hiszpanii przez Arabów (od nazwy owocu pochodzi założone przez nich miasto Grenada).

Sztuka kulinarna – czerwonofioletowy sok z granatu  (plamy z niego są bardzo trudne do usunięcia), słodki i cierpki zarazem, dobrze gasi pragnienie.
Dodaje się go do napojów i deserów.
Kwaśnym sokiem z dziko rosnących granatów można zastępować sok z cytryny (w przemyśle otrzymuje się z tego soku krystaliczny kwas cytrynawy) .
Z owoców odmian słodkich produkuje się wina.
Wartość odżywcza: Granaty zawierają cukier (8-19% z tego 5-10% glukozy), białko, kwasy organiczne (głównie cytrynowy od 05-9%), żelazo, wapń, witaminę C.

Roślina lecznicza:
W medycynie śródziemnomorskiej i azjatyckiej wykorzystywana jest kora jako środek przeciwrobaczy.
Odwar z kory zawiera alkaloidy: peletierynę i izopeletryninę, które działają paraliżująco na tasiemce.
Do tego samego celu medycyna chińska wykorzystuje korę z korzeni.
W Azji odwar z kwiatów stosowany jest jako lek przeciwbiegunkowy.
Owoc zapobiega przedwczesnemu starzeniu się.
Polifenole, które zawiera, chronią przed chorobami układu sercowo-naczyniowego, nowotworami oraz łagodzą stany zapalne

Garbarstwo:
Kora, liście i drewno granatowca zawierają do 32% garbników, które są wykorzystywane do garbowania cienkich, szlachetnych skór (safian) i produkcji farb.

Włókiennictwo:
Z kwiatów granatowca otrzymuje się jaskrawoczerwony barwnik z grupy antocyjanów–punicynę, którą m.in. wykorzystuje się do barwienia jedwabiu.

Z nasion otrzymuje się olej.

W kulturze
Owoc ze względu na dużą ilość nasion, uznawany był w starożytności za symbol płodności, a kwiat za symbol miłości.
Do dzisiaj w Grecji życzy się nowożeńcom szczęścia, dobrobytu i płodności rzucając na podłogę granat i rozgniatając go.
źródło
źródło
źródło

[Krystyna]

   
Granat jest owocem jadalnym uprawianym na Bliskim i Środkowym Wschodzie, w krajach śródziemnomorskich, Afganistanie, Indiach, Chinach, Japonii, Rosji oraz Stanach Zjednoczonych.
Owoc granatu jest bogatym źródłem błonnika, pektyn, polifenoli, witaminy C.
Sok z tych owoców oraz olej z pestek zawierają szczególne rodzaje flawonoidów i antocyjanów, które stanowią o antyoksydacyjnch właściwościach owocu.
Od niepamiętnych czasów granat uznawany jest za owoc o niezwykłych właściwościach leczniczych. Jest symbolem nieśmiertelności i długowieczności.

Ma wielkość jabłka, a pod jego skórką kryje się ok. 700 maleńkich torebek z sokiem i nasionami.
Uprawę granatowca w obrębie M. Śródziemnego rozpowszechnili Fenicjanie, jego łacińska nazwa Punica dowodzi, że uprawiano go w Kartaginie.
Hipokrates zalecał sok przy bólach żołądka, a sproszkowaną okrywę nasienną przy dezynterii i do leczenia ran.
W średniowieczu ponownie sprowadzony do Hiszpanii przez Arabów (od nazwy owocu pochodzi założone przez nich miasto Grenada).
W dzisiejszych czasach doczekał się kilkuset naukowych opracowań, można powiedzieć, że jego działanie przebadano we wszystkich możliwych kierunkach.

Medycyna starożytnych Chin uznawała sok z granatów za „skoncentrowane życie” i gwarancję długowieczności.
Średniowieczni alchemicy uważali granat za owoc przedłużający życie.
Owoc granatu, ze względu na swoje cudowne właściwości, zdobił herby związków lekarzy w całej Europie.
Ciekwostką biologiczną granatowca jest to, iż roślina ta nie ma żadnych botanicznych krewnych. Medycyna naturalna wielu regionów świata zalecała w celach leczniczych wykorzystywanie wszystkich części drzewa - od owoców, przez korzenie i skórkę, aż po nasiona.

Sok z owoców granatu używany był jako doskonały napój orzeźwiający.
Przypisywano mu również działanie łagodzące podrażnienia, uszczelniające naczynia krwionośne i pobudzające krążenie. Leczono nim rany, infekcje oraz zapalenia.

Skórek granatu używano przeciwko biegunce, wrzodom, próchnicy, w zapaleniach jamy ustnej i infekcjach gardła. Korę i korzenie stosowano przeciwko tasiemcom oraz w leczeniu czerwonki.

Czerwono-pomarańczowe kwiaty, starożytny symbol miłości, ponoć ulubione kwiaty Afrodyty, wykorzystywano w leczeniu cukrzycy.

Granat (Punica granatum L.) jest powszechnie spożywany w postaci świeżych owoców ale także w postaci przetworów: dżemów, wina, oleju oraz ekstraktów w postaci suplementów.
Charakteryzują się one wysoką zawartością różnych związków fitochemicznych takich jak punikalaginy, kwas elagowy, galotaniny, antocyjany (cyjanidyny, delfinidyny oraz pelargonidyny ), a także inne flawonoidy (kwercytyna, kampesterol).

Granat - sposobem na zdrowe życie. Chroni serce, naczynia krwionośne, prostatę, poprawia samopoczucie, odmładza, dodaje sił witalnych, wyśmienicie smakuje.
Owoc granatu, nazywany także rajskim owocem, jest jednym z najdłużej znanych człowiekowi owoców leczniczych.
Od tysięcy lat był symbolem nieśmiertelności i zmysłowości. Historycy właśnie w granacie dopatrują się „drzewa życia”.
Dziś wiadomo, że granat przedłuża życie, wzmacnia serce i podnosi doznania erotyczne.
To zdrowy, naturalny napój miłosny. Jeśli wierzyć naukowym i klinicznym badaniom, sok z granatów zwalcza skutecznie choroby serca i układu krążenia, obniża ciśnienie krwi, łagodzi stany zapalne, szczególnie w artretyzmie, a także przeciwdziała procesom starzenia i powstawaniu nowotworów.
Nagłośnione w mediach na całym świecie pozytywne wyniki badań klinicznych, z udziałem pacjentów chorych na raka prostaty, nie bez przyczynywzbudziły nową nadzieję.
więcej tutaj

[Krystyna]

   
Mistyka i historia. Tajemnice granatu.
O prawie żadnym innym owocu nie ma tylu mitów i historii jak o granacie.
W swojej okrągłej formie skrywa on tajemniczą mnogość specyficznie ułożonych ziaren.
Owoc granatu oraz jego zapach są wyobrażeniem doskonałości, w nim pokazuje się niekończąca się liczba cech i dóbr Boga.
Jego piękny kwiat jest symbolem miłości, zarówno duchowej jak i cielesnej, a niezliczone nasiona symbolizują płodność.
W Grecji na ślubach, na młodą parę rzuca się suszonymi owocami granatu. Jeśli owoc granatu pęknie i rozsypią się nasiona, wróży to pomyślność.

Granat pochodzi prawdopodobnie z górzystych rejonów Pakistanu i Iranu.
Drzewo to już 3 tys. lat temu dotarło aż do Egiptu.
Należy do najstarszych kulturowych roślin.
Na malowidłach nagrobnych z 2500r. przed Chrystusem, są wizerunki przedstawiające granaty, także w grobowcu Ramzesa IV.
Bogini wojny, przedstawiana w postaci lwa( nazywa się Sachmet), na wzmocnienie piła regularnie krwistoczerwony sok z granatu, dzięki niemu uzyskiwała moc do pokonania wrogów Bogów i władców.
Działała przez szalejący pożar, jej strzały i żar były zabójczą bronią.
Jest ona przywoływana przeciwko złym ludziom i mocom.
Ale Sachmet jest nie tylko Boginią wojny, lecz także boginią medycyny i leczenia.
Staroegipscy lekarze określają się jako "prorocy (bogini) Sachmet".
Chory Amenopihis III kazał postawić setki statuł Sachmet w obrębie świątyń w Karnak.
Jako że jest lwią boginią, jest przedstawiana jako lwica lub kobieta z głową lwa i słoneczną aureolą nad głową.
Słońce dzieli z granatem jej kolorystykę we wszystkich odcieniach czerwieni.
Siła, odwaga i moc są jej atrybutami.
źródło

[Krystyna]

   
Już w 5-tej księdze Mojżesza w Starym Testamencie czytamy:"../ twój Bóg prowadzi cię do dobrej krainy..."; do kraju, w którym jest pszenica, jęczmień, krzewy winne, figowce i owoce granatu..."(5. Mojżesz(8, 7-8)).
Wywiadowcy, których Mojżesz wysłał do krainy Kanaan, przynieśli stamtąd oprócz winogron również owoce granatu. (4. Mojżesz13,23).
Obiecana Ziemia Święta jest "piękną krainą, krainą ze źródełkami i strumieniami, krainą z pszenicą i jęczmieniem, krzewami winnymi, drzewami figowca i granatu, drzewami oliwnymi i miodem daktylowym (5 Mojżesz 8,8).
Pustynia jest natomiast opisywana jako miejsce w którym nie ma siewów, nie rosną żadne krzewy winne ani granaty (4 Mojżesz 20,5).
Dla biblijnej archeologii szczególnie interesujące jest to, że odnaleziono ozdobę z kości słoniowej, która była uformowana na kształt owocu granatu.
Możliwe, że jest to jedyny wydobyty przedmiot kultu z pierwszej świątyni w Jeruzalem.
Jest on związany z biblijną postacią Salomona ( 10 wiek przed Chrystusem).
Napis znajdujący się na tej ozdobie wskazuje, że jest to prezent poświęcający.
Jakie znaczenie ma tu symbol "owocu granatu"?
W antycznym świecie owoc ten jest bardzo blisko powiązany z pytaniami o funkcje reprodukcyjne i życiodajne płodności.
To, że owoc granatu służy jako kultowa ozdoba, jest potwierdzane zarówno przez archeologów, jak i biblijne teksty.
W piśmie obrazkowym pieśni wyniosłej Salomona piękno kobiety porównywane jest do krągłych kształtów owocu granatu.
Jego smakowity czerwony sok jest nektarem kochających się, a zapach jego wielu kwiatów jest archetypem ożywającej wiosny w jej całej łagodności.
W rozdziale 4, wersie 3 czytamy: " jednakie twoje usta i twoja buzia jest miła.
Jak w pęknięciu owocu granatu lśni twoja powieka zza twojej woalki."
Ukochana porównywana jest do parku pełnego owoców granatu.
W parku pełnym drzew granatu chcą się spotkać kochankowie, i kobieta śni o tym, żeby dać ukochanemu do picia sok z tych owoców.
Złote dzwonki zdobiące świątynie były w kształcie owocu granatu, wyposażenie wnętrz, wyroby hafciarskie, głowice kolumn, szaty kapłanów były ozdobione wizerunkami owoców granatu.
Winogrona i owoce granatu były oznakami bogactwa i żyzności kraju.
Niektórzy badacze są zdania, że w Edenie owoc z drzewa życia był owocem granatu.
Nie jest to niemożliwe zważywszy na jego rozpowszechnienie i związane z nim znaczenia.
Kto zagłębi się w tajemnice granatu, odkryje w jednostce wielość ziaren.
Boska jedność i wielość dzieła są dla niego oczywistym znakiem.
Jak co roku z okazji święta "rosh Haschana" wielu Żydów mówi wieczorem specjalne powiedzenie o granacie: "
Może to być wola twoja, naszego wiecznego Boga, oraz Boga naszych ojców, żeby nasze dobre uczynki mnożyły się jak ziarna owoców granatu".
Owoc granatu był w Starym Testamencie symbolem czystości i dziewiczości matki Jezusa.
Od średniowiecza stał się berłem, jako symbol cnót władcy.
Wielu władców ma portrety z berłem, Durer przedstawia cesarza Maximiliana I z naciętym owocem granatu w lewej ręce.
Chrześcijaństwo stawia owoc granatu jako symbol dziewictwa Maryi; kwiat jest wyobrażeniem ognistej miłości.
Owoc granatu razem z krzyżem jest symbolem postawionym na wieżach kościołów.
źrodło

[Krystyna]

   
Granat jest też symbolem miłości, chrześcijańskiej miłości.
Najczęściej jest przedstawiony otwarty, co znaczy, że oddaje się innym.
Z granatu wyrasta krzyż, który jest symbolem miłości i wyzwolenia.
Już w zamierzchłych czasach ta roślina była rozpowszechniona na całym obszarze morza śródziemnego.
W zwyczajach Syryjczyków i Fenicjan owoc granatu odgrywał bardzo dużą rolę.
W mitologii greckiej uznawany jest za symbol płodności lub był przypisywany poszczególnym boginiom ( Demeter, Persefona, Afrodyta i Atena).
Ponoć sama Afrodyta zasadziła go na Cyprze, a Odyseusz znalazł go u fenickiego króla.
Płodność jest jednocześnie związana ze śmiercią, ponieważ niezliczone boginie matki są też czczone jako władczynie podziemi i boginie wojny.
Jak Persefona, córka bogini Ziemi , Demeter, mogła tylko okresowo opuszczać podziemia, po tym jak zjadła tam najpierw trzy ziarna granatu.
Jedna historia o owocu granatu pochodzi z okręgu orientalnych bóstw Dionizosa i Kybele, jest ona o Agolistisie, pewnym stworzeniu posiadającym cechy obojga płci.
Dionizos wykastrował Agolistisa, gdy ten akurat (pijany) spał. Z jego krwi wyrósło drzewo granatu, i jego owoc spowodował zajście w ciążę Nany z Attisem.
Rzymianie importowali owoce granatu w szczególności z fenickiej kolonii Kartagina w północnej Afryce, i przez to nazywali go albo fenickie jabłka (Malum punicum), albo od posiadania we wnętrzu ziaren, jabłkiem ziarnowym (Malum granatum).
Przymiotnik punicus dotyczy raczej fenicjan w Azji mniejszej, było jednak używane przez Rzymian dla Fenicjan z kolonii w Kartaginie w północnej Afryce.
Botaniczna nazwa gatunkowa" punica" jest żeńską formą tego przymiotnika.
Łaciński przymiotnik "puniceus" oznacza granatoczerwony.
W Rzymie owoc granatu w dłoni bogini Juno był symbolem małżeństwa.
Drzewo to, z powodu swoich ognistoczerwonych kwiatów, było wyobrażeniem miłości, małżeństwa i płodności.
Panny młode nosiły wianki z kwitnących gałązek granatu.
Persowie, późniejsi wyznawcy irańskiej religii założyciela Zarathusty, z gałęzi drzewa granatu robią święte miotły.
Także przy narodzinach i śmierci owoc ten ma swoje znaczenie.
Noworodkom daje się nić, która ma im towarzyszyć całe życie.
W czasie tej ceremonii rzuca się ziarnami granatu.
Natomiast na łożu śmierci umierającemu Persowi daje się do ust sok z owocu granatu.
Irańska Aredivi Sura Arahita bogini wody i płodności, jest przedstawiana z kwiatem granatu przy piersiach.
Również w Buddyźmie granat należy do świętych owoców.
W Alchemii uważany był za owoc przedłużający życie.
Dla przedstawicieli chińskiej alchemii ten jasny czerwonawy sok był "skoncentrowaną duszą" i przynosił długie życie lub nawet nieśmiertelność.
źródło

[Krystyna]

   
 Owoc granatu jest od ponad czterech wieków herbem Zakonu Bonifratrów.
Dlaczego właśnie ten owoc jest symbolem Braci Miłosierdzia?
Legenda głosi, iż Święty Jan Boży- założyciel Zakonu, podczas jednej ze swych podróży, jako wędrowny sprzedawca książek, zaopiekował się biednym, poranionym, samotnym chłopcem.
Kiedy zatrzymał się z nim nad strumieniem, w pewnym momencie ku swojemu zaskoczeniu ujrzał jaśniejącą blaskiem postać chłopca, który trzymając w ręku owoc granatu, powiedział mu te słowa: Granada będzie twoim krzyżem".
Święty Jan Boży właśnie w Granadzie rozpoczął swoją misję niesienia pomocy ubogim i cierpiącym, dając początek działalności zakonu, który do dnia dzisiejszego kontynuuje na całym świecie dzieło miłosierdzia, a owoc granatu stał się herbem zakonnym.
Owoc granatu w herbie Zakonu ma swoją bogatą symbolikę.
Jest oznaką: zdrowia i obfitości, miłości chrześcijańskiej, otwarcie na bliźniego.
Granat symbolizuje przeznaczenie i doskonałość, a wychodzący z niego krzyż wskazuje na trudną, pełną cierpień i wyrzeczeń drogę, która prowadzi do ambitnego celu.
Pęknięty owoc granatu coraz więcej osób kojarzy z Zakonem Szpitalnym św. Jana Bożego, znanym jako bonifratrzy.
Ziarenka oznaczają oddanie, służbę i bogactwo dobrych uczynków skierowanych do osób będących w potrzebie i wymagających pomocy.
źródło

[Krystyna]

   
Granat według źródła uprawiano już 5 tysięcy lat przed naszą erą.
W starożytnej Grecji i Egipcie roślinę tę czczono jako świętą, a starożytna medycyna Chin uznawała sok z granatu za skoncentrowane życie i symbol długowieczności.
Z powodu dużej ilości nasion granat stał się symbolem płodności i siły rozrodu roślin.
Granaty pochodzą z Persji i Mezopotamii.
Od wieków uprawiano je także w Indiach i na Kaukazie. Wiedza o nich dotarła do Europy za sprawą wschodnich baśni, bajek i legend.
Do Syrii, Grecji i Hiszpanii przypłynęły wraz z fenickimi kupcami.
Według greckiej mitologii, sprowadziła je na Cypr świadoma mocy granatów, bogini miłości - Afrodyta.
Doceniło je także Cesarstwo Rzymskie - krzewy granatowca zdobiły ogrody możnych i patrycjuszy, a kuszące owoce dodawano do menu wykwintnych biesiad.
W wiekach średnich granaty odkryto na nowo - sprowadzili je do Hiszpanii Arabowie.
Tradycja żydowska mówi, że granat zawiera w sobie 613 nasion na podobieństwo 613 przykazań Tory.
Również lekarze opiekujący się Aleksandrem Wielkim używali tego owocu jako skutecznego medykamentu.
Soczyste owoce granatu budzą do życia niczym rześki, wiosenny poranek. W nich ponoć kryła się tajemnica królowej Kleopatry, która świadoma dobroczynnego wpływu owoców na urodę zajadała się nimi obficie.
Nic zatem dziwnego, że w swoich czasach była wzorem kobiecej urody i podbijała męskie serca, nie wyłączając samego Cezara.
Hipokrates, ojciec wszystkich medyków, odkrył, że owoc ten może być użyteczny przy leczeniu bezpłodności oraz może znosić objawy przekwitania.
Owoc granatu był na przestrzeni dziejów zawsze kojarzony z kobietą, a niektórzy badacze Biblii twierdzą, że zakazanym owocem w ogrodzie rajskim nie było jabłko, lecz granat.
Granat czczony był jako roślina święta, odegrał wielką rolę w obrzędach na Bliskim Wschodzie.
Uznawano go za symbol odradzania się i płodności, a kwiat uchodził za symbol miłości.
W świecie antycznym związany był z kultem Demeter, Persefony, Hery i Afrodyty.
Te boginie przedstawiano najczęściej z owocem granatu przy piersi.
W Grecji do dzisiaj weselni goście sypią ziarna granatu pod nogi młodej parze, na znak szczęścia i pomyślności.
Ponadto granat, ze względu na swój kształt, stał się pierwowzorem królewskiego berła oraz korony europejskich władców.

Granat to owoc o bardzo dużej zawartości polifenoli, które wiążą wolne rodniki.
Produkty z owoców granatu zawierają bardzo dużo zdrowych substancji, łatwo przyswajalnych cukrów oraz witamin.
Granat ma szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym.
Sporządza się z niego soki, galaretki, używa do produkcji wina i syropu.
Z tego wyśmienitego owocu z mnóstwem soczystych ziarenek warto też przygotować dżem.
Pyszny dżem z owoców granatu doskonale smakuje podany do naleśników, idealnie komponuje się z serami pleśniowymi.
źródło

[Krystyna]

   
Konfitura z Granatu
Składniki:
4 szklanki pestek Granatu
4 szklanki cukru brązowego
3 szklanki suszonej Żurawiny
2 szklanki wody

Nasiona Granatów przetrzyj przez sitko lub ewentualnie zmiksuj blenderem.
Wymieszaj masę z Żurawiną, cukrem i wodą.
Gotuj na wolnym ogniu przez 35-40 minut.
Pamiętaj o częstym mieszaniu!
Przełóż do wyparzonych słoiczków.
Konfiturę najlepiej przechowywać w lodówce.
źródło
https://healthyliving.natureloc.com/pome...nt-anemia/