06-07-2011, 13:02
Citrine/Cytryn
Kwarc Żółty – kamień szlachetny, odmiana kwarcu.
Należy do minerałów rzadkich.
Nazwa pochodzi od: starofrancuskiego słowa citrin – żółty;
gr. kitros = cytryna;
łac. citrus = drzewo cytrusowe.
Inne nazwy (niedopuszczalne w handlu) to: Czeski Topaz, Topaz Złoty, Topaz Fałszywy, Topaz Madeira.
Stanowi składnik pegmatytów i utworów hydrotermalnych.
Spotyka się go w geodach wśród melafirów i jako otoczaki w aluwiach rzecznych.
Występuje w bogatych w krzem pegmatytach, gdzie często towarzyszą mu Turmalin, Beryl i Mika.
Miejsca występowania:
Najbardziej czyste i największe kryształy pochodzą z Campo Belo, Sete Lagoas, Minas Gerais w Brazylii.
Oprócz tego na Uralu – Rosja i Madagaskarze.
W innych złożach rzadko spotyka się okazy o wartości jubilerskiej: Kazachstan, Wielka Brytania, Francja, Włochy, Hiszpania.
W Polsce występuje koło Jeleniej Góry i Nowej Rudy w Sudetach.
Zastosowanie
Poszukiwany i ceniony przez kolekcjonerów
Ze względu na barwę jest cenionym kamieniem jubilerskim.
Największe oszlifowane okazy, o masie powyżej 1150 ct znajdują się w Smithsonian Institution (USA), w tzw. kolekcji brazylijskiej.
Ciekawostki
Barwa żółta spowodowana jest obecnością małych wyrostków Wodorotlenku Żelaza.
Cytryny można otrzymywać przez wyprażanie Ametystów i Morionów.
Przez ogrzewanie można też zmieniać barwę Cytrynów, np. Cytryny i Ametysty z kopalni Montezuma w Brazylii stają się po podgrzaniu zielone.
Większość Cytrynów znajdujących się na rynku powstała przez wyprażanie Ametystu lub Kwarcu Dymnego.
W temperaturze 470 °C brazylijski Ametyst staje się jasnożółty, przy temp. 550–560 °C –ciemnobrunatny do czerwonobrunatnego.
Wszystkie wyprażane Cytryny wykazują czerwonawy odcień, podczas gdy naturalny Cytryn jest zwykle bladożółty.
Cytryn to też kamień odpowiadający jednemu z 12 znaków zodiaku, Wodnikowi.
źródło
źródło
źródło
źródło