16-02-2013, 20:43
Róża gęstokolczasta (Rosa pimpinellifolia)
– gatunek krzewu należący do rodziny różowatych.
Występuje pospolicie na obszarach umiarkowanych półkuli północnej.
Pochodzi z Europy i Azji Północnej (Syberia).
Jest uprawiany jako roślina ozdobna, ale rośnie też dziko jako agriofit prawie w całej Europie, także na terenie Polski.
Na południu Polski występuje częściej.
Status gatunku we florze Polski: kenofit
Niski krzew o wysokości do 1 m, przeważnie rośnie kępami, gdyż wytwarza liczne i długie rozłogi, z których wybijają nowe pędy. Roślina wybitnie kolczasta.
Pędy
Proste, dość grube, bardzo gęsto pokryte prostymi, szczeciniastymi i niejednakowej grubości kolcami.
Liście
Na długich ogonkach, złożone z 7-11 jajowato-eliptycznych, drobno ząbkowanych listków.
Przeważnie nagie listki są na spodniej stronie jaśniejsze.
Kwiaty
Przeważnie pojedyncze i na dość długich szypułkach.
Szypułki te są nagie, lub pokryte gruczołkami na trzoneczkach.
Działki kielicha są trwałe, krótsze od płatków korony, całobrzegie (czasami tylko zewnętrzne działki mają nieliczne i małe łatki).
Po przekwitnięciu kwiatów pozostają wzniesione do góry.
Kwiaty pięciopłatkowe, biało-kremowe lub różowe.
U odmian uprawnych występują także kwiaty pełne, w różnych kolorach.
Gęsto owłosione, niezrośnięte szyjki słupka tworzą dużą, siedzącą główkę.
Owoce
Kuliste, początkowo czerwone, z czasem brązowieją i dochodzą do koloru prawie czarnego.
Wewnątrz owłosione orzeszki zawierające nasiona.
Siedlisko: suche i kamieniste zbocza.
Zastosowanie
Roślina ozdobna: jest uprawiana zarówno w postaci gatunku typowego, jak i licznych mieszańców międzygatunkowych i w licznych odmianach.
Jest w pełni mrozoodporna (Strefy mrozoodporności 4-90.
Owoce są niezwykle bogatym źródłem witaminy C – zawierają jej więcej, niż inne gatunki róży.
Już 1-3 jej owoce w zupełności wystarczą do pokrycia dziennego zapotrzebowania człowieka na tę witaminę. Mogą być używane do sporządzania przetworów i win.
Roślina lecznicza:
Surowiec zielarski : dojrzałe owoce (Fructus Rosae).
Są składnikiem wielu mieszanek ziołowych i mają w ziołolecznictwie takie samo zastosowania, jak owoce róży dzikiej i wielu innych gatunków róż.
Zawierają oprócz ogromnej ilości witaminy C garbniki, karotenoidy, kwasy organiczne, olejki eteryczne, cukry, pektyny.
Działanie : słabo rozkurczające, żółciopędne, łagodnie moczopędne.
Róża jest stosowana przede wszystkim jako lek ogólnie wzmacniający (bogate źródło witaminy C), ale także pomocniczo do leczenia różnych schorzeń wątroby, nerek i przewodu pokarmowego, przy przeziębieniach.
Jest przy tym nieszkodliwa nawet dla ludzi osłabionych, dzieci, kobiet w ciąży i karmiących.
Róża przyspiesza odtruwanie organizmu i wpływa korzystnie na wygląd.
Zbiór i suszenie: owoce zbiera się, gdy dojrzeją, ale jeszcze zanim zrobią się miękkie.
Suszenie ich jest dość trudne; owoce trzeba rozdrobnić, przez pierwsze 10 min. należy trzymać je w temp. ok. 100 °C, by szybko zniszczyć enzymy rozkładające witaminę C, potem suszyć w temp. ok. 50-60 °C
źródło