[Krystyna]

       
Ammolite-spotkanie z nim przynosi szczęście
Ammolite jest jednym z najrzadziej występujących kamieni szlachetnych świata. 
Najpiękniejsze okazy pochodzą z doliny rzeki St. Mary's (Alberta Pd., Kanada).

Oficjalnie Ammolite uznano za kamienie szlachetne (ozdobne) przez World Jewellery Confederation w 1981 r.
Nazwa pochodzi od ang. Ammonite (amonity) i gr. lithos (skała).
W przeszłości Indianie z plemienia Czarnych Stop (Ameryka Pn.) nazywali go iniskim, czyli święty kamień bizonów, natomiast Indianie kanadyjscy z plemienia Kainah – aapoak, czyli mały otoczak.
W krajach Dalekiego Wschodu znany był pod nazwą Kamienia Kirin
Kirin był mitologicznym potworem pokrytym łuską, o ciele jelenia i głowie smoka.

Wierzono, że spotkanie z nim przynosiło szczęście.
W latach 70 promując Ammolite w Japonii, w nawiązaniu do zasad fengshui (chiński system geomancji będący wyrazem wiary w duchy opiekuńcze), określano go mianem Siedmiobarwny Kamień Powodzenia, wierząc w jego dobrą energię „chi”.

Współcześnie wykorzystywane w jubilerstwie muszle Amonite - Ammolite, mają średnicę od kilku do kilkudziesięciu cm i są w istocie Aragonitowo-kalcytowymi odlewami ich wnętrza.
Najpiękniejsze i prawdopodobnie jedyne na świecie okazy pochodzą z doliny rzeki St. Mary's (Alberta Południowa, Kanada).
Wykazują cienkowarstwową uporządkowaną budowę, porównywalną z rodziną równoległych płaszczyzn w opalach szlachetnych, zwanych płaszczyznami odbłysku.
Właśnie na tych cienkich warstewkach zachodzi zjawisko dyfrakcji i interferencji światła białego, które ujawnia się w postaci intensywnej gry barw o wszystkich barwach tęczy.
Ów efekt, a także specyficzny kształt kamienia decydują o jego szerokim wykorzystaniu w jubilerstwie i zdobnictwie.

Zastosowanie:
Jako kamień ozdobny jest stosowany zarówno w biżuterii tradycyjnej jak i artystycznej.
Jest oprawiany w srebro i złoto, głownie w formie kolczyków, wisiorów, brosz i pierścieni.
Okazy oszlifowane maja najczęściej kształt płaskich, okrągłych i owalnych kaboszonów lub płytek o dowolnej formie.

Największym uznaniem cieszy się Ammolite na rynku kanadyjskim i amerykańskim.
Tu też jest sprzedawana większość wyrobów i surowca, którego cena stale  rośnie.
Obecnie cena surowca waha się od 150 do 325 USD/g, natomiast kamieni oszlifowanych sięga kilkuset USD za 1 cm2 powierzchni iryzującej kamienia.
Za podstawę wyceny bierze się zarówno wielkość okazów, jak i odcień barwy dominującej, a także barwę efektu oraz stopień zdefektowania powierzchni kamienia.
Znane są również kalibrowane dublety, których warstwa wierzchnia jest wykonywana z syntetycznego Kwarcu lub Spinelu.

Historia, mity, legendy:
Ponieważ Ammonity (Ammolite) przypominały swoim kształtem baranie rogi, dlatego uznanie ich za symbol bóstwa było czymś oczywistym, zwłaszcza biorąc pod uwagę ich naturalne piękno.
Wspomina o tym Pliniusz Starszy w Historii Naturalnej nazywając je „Rogami Hammona”
Podobnie było w całej pogańskiej Europie, gdzie Ammonite pełniły funkcję pomocniczą w magii i czarach.
W czasach późniejszych wraz z pojawieniem i umocnieniem się chrześcijaństwa, Ammonite stały się przedmiotem kultu religijnego, służyły ułatwiając medytacje o istocie świętości.
Informację o tym można znaleźć u Camillusa Leonardusa (przełom XIV/XV w.)

Przykładem może być Ammonite talizman poświęcony św. Hildzie, ksieni opactwa Whitby w pn.-wsch. Anglii, założonego ok. 650 r. przez króla Oswalda Nortumberlandzkiego.
Legenda głosi, że w dolinie rzeki Esk, w pobliżu budowanego tam klasztoru pojawiło się mnóstwo jadowitych żmij i węży siejąc przerażenie wśród miejscowej ludności.
Zrozpaczeni chłopi, nie znając skutecznego sposobu pozbycia się gadów, zwrócili się o pomoc do księżnej opactwa św. Hildy, znanej już wówczas z czynienia cudów.
Jej gorące modlitwy i kontemplacje sprawiły, że węże z doliny nie tylko zaprzestały atakowania ludzi, ale gromadnie, jakby zaczarowane zaczęły pełzać na nadmorskie urwiska, by tam kurcząc się i zwijając przemieniać się w piękne kamienie, które spadając z wysokości zasypały piaszczyste dotychczas plaże.
Dlatego też przez wieki skamieniałe Ammolite nazywano kamieniami św. Hildy, którym przypisywano moc cudownych uzdrowień.
Legenda o św. Hildzie pomimo upływu wieków jest ciągle żywa wśród mieszkańców hrabstwa York

Inna lecz równie piękna legenda o Amonite pochodzi z Ameryki Pn. i jest związana z indiańskim plemieniem Czarnych Stop, zamieszkujących w przeszłości olbrzymie prerie u podnóża Gór Skalistych w kanadyjskim stanie Alberta.
Dla tych mieszkańców prerii, głownie trudniących się myślistwem, kamienny Ammolite to przede wszystkim potężny i niezastąpiony talizman szczęścia – osobistego i rodzinnego.
Nazywali go iniskim, czyli świętym kamieniem bizonów i trzymali go w dłoniach w czasie modlitw do duchów przyrody.
Wierzyli, że dzięki jego pośrednictwu prośby kierowane do duchów przyrody mogą być wysłuchane.
Według legendy, kamień ten został znaleziony przez młodą i piękną Indiankę pod wielką topolą kanadyjską (Populus daltoides), wokół której wiosną i latem gromadziły się duże stada bizonów.
Podobno wabił je nie cień liści topoli ale tęskny śpiew spoczywającego pod nią kamienia.
W czasie, o którym mówi legenda, panowała sroga zima.
Przejmujące zimno panujące w wigwamie skłoniło dziewczynę do wyjścia na zewnątrz w poszukiwaniu opału.
Gdy dotarła do wielkiej topoli usłyszała nagle melodyjny szept: „...zabierz mnie, zabierz...”.
Zaskoczona dziewczyna odnalazła kamień i urzeczona jego pięknem zabrała do obozu.
Następnego dnia, ku zdumieniu mieszkańców, do wielkiej topoli zaczęły ściągać liczne stada bizonów, niespokojne i jakby zgniewane.
Ze sposobu zachowania zwierząt, które potężnymi łbami rozgarniały śnieg, można było wnosić że szukają śpiewającego kamienia.
Odtąd każdej zimy, gdy zimno i głód zaczynał zaglądać do wigwamów Czarnych Stop, w okolicy pojawiały się stada bizonów, jakby przywołane mocą kamienia.

Jubilerska ocena jakości:
Ammolite, podobnie jak wiele nowych kamieni ozdobnych, podlega specyficznym kryteriom oceny jakościowej..
Szeroki wachlarz barw ukazywanych przez Ammolite zawiera niemal wszystkie barwy spektralne występujące w naturze, przy czym barwy czerwona i zielona występują częściej od niebieskiej czy purpurowej.
Obserwujemy także barwy mieszane: szkarłatną, fioletową, purpurową i złotą, które należą do najrzadziej występujących i najwyżej cenionych.
Ze względu na liczbę odcieni barw podstawowych efektu opalizacji, do najcenniejszych zalicza się Ammolite na powierzchni których występuje jednocześnie trzy lub więcej odcieni barw pierwotnych.
Najwyżej oceniane są Ammolite o dominującej fioletowej, złotej i niebieskiej barwie efektu, równomiernie pokrywającej całą powierzchnię kamienia

Ammolite po oszlifowaniu w postaci płytek mają zaledwie grubość rzędu 0,1-0,3 mm.
Najrzadsze i najcenniejsze są płytki Ammolite na bazie cienkiej matrycy o grubości nie przekraczającej 1,5 mm.
Kamienie są dostępne w formie naturalnej lub stabilizowanej (od 1989 r. są impregnowane żywicami epoksydowymi) oraz w postaci kalibrowanych dubletów i trypletów.
Wysokie ceny uzyskują Ammolite kalibrowane, przeznaczone do przemysłowej produkcji biżuterii.
Sposób zmiany barw efektu (stopień rotacji barw) zależy od kąta obserwacji powierzchni kamienia i kąta padania światła.
Stopień rotacji barw pozwala określić o jaki kąt można obrócić oszlifowanym Ammolite aby nadal obserwować efekt gry barw na jego powierzchni.

Występowanie i wydobycie:
Największe „złoża” Ammolite występują w prowincjach Alberta i Saskatchewan w Kanadzie oraz pd. Montanie w USA; także niewielkie na Madagaskarze.
Komercyjnie jest wydobywany metodą odkrywkową przez kompanię Korite Int. (90% światowego wydobycia), której odkrywki biegną wzdłuż wybrzeża rzeki St. Mary, pomiędzy miastami Magrath i Lethbridge.
Około 50% eksploatowanych Amonite przedstawia wartość handlową i wykazuje jakość jubilerską.
źródło