[Krystyna]

   
Chmielarstwo w Polsce
Trudno określić, kiedy Chmiel uprawny pojawił się w Polsce.
Przypuszczalnie na terenie Środkowej Europy istniał Chmiel dziki, który jednak nie stanowił odpowiedniego dodatku do piwa i miodu pitnego.
Dlatego też pojawienie się bardziej odpowiedniego do tego celu Chmielu pochodzącego z podnóży Kaukazu lub z Azji Południowej, może stanowić początek zorgani­zowanej uprawy tej rośliny na naszym terenie.
O dość popularnej uprawie Chmielu w gospodarstwach chłopskich dowodzą informacje o daninach szyszek tej rośliny, oddawanych już w XIII w., w ramach czynszu naturalnego lub dziesięciny kościelnej.
Najstarsze zapisa­ne informacje o uprawie Chmielu w 1224 r. na Śląsku podaje Sztenzel w swojej historii Śląska. (Geschichte Schlesiens-Breslau 1851).
W 1290 r. właściciel dóbr Jędrychowskich, położonych między Głogowem a Lesznem Wielkopolskim miał udzielić tamtejszemu probostwu prawa warzenia piwa „‚z tym atoli zastrzeżeniem, aby chmiel do tego potrzebny we własnym tylko kraju był hodowany”.

Wojny husyckie (1419-1434) spowodowały migrację Czechów do Polski.
Osiedlając się w przygranicznych miastach przyczynili się do rozszerzenia produkcji piwa i związanej z tym uprawy chmielu.
Szymon Syrneński w 1613 r. podaje dokładny rysunek chmielu i opisuje wygląd, uprawę i wykorzystanie tej rośliny.
Między innymi pisze: „Chmiel jest dwojaki -sadzony i dobrowolnie rosnący.
Sadzony w chmielnikach rośnie.
Płonny po płotach y drzewach y po krzewi­nach się pnie.
Bywa zbierany dla piw.
Obfitość go w Polsce, Niemczech, Czechach y Śląsku”.

„W XVII w. zaznacza się dalszy wzrost upraw Chmielu na ziemiach polskich.
Po wojnie trzydziestoletniej (1616-1648) następuje powtórny napływ Czechów i Niemców do rejonu nowotomyskiego w Poznańskim.
Czesi wraz z materiałem sadzonkowym przynoszą umiejętność uprawy Chmielu.
Z biegiem czasu przyjęła to ludność miejscowa powiatu nowotomyskiego, a następnie w byłych powiatach babimojskim, bukowskim oraz międzychodzkim.

W końcu XVIII w. produkcja Chmielu nie zaspokajała tam miejscowych potrzeb i około 50% trzeba było sprowadzać z zagranicy.
Pod koniec XVIII w. starano się zwiększyć uprawę Chmielu ogłaszając: „że ziemianin, który własnym kosztem założy Chmielnik o wielkości najmniej dwóch korców wysiewu z tak zwanym czeskim Chmielem, otrzyma 150 talarów premii, ten kto zaś założy podobny chmielnik z Chmielem krajowym i uzyska minimum 60 korców zbiorów, otrzyma 50 talarów premii”.
Największa koncentracja uprawy występowała na terenie powiatu Ziębice (okolice Ząbkowic), jak również w rejonie Gliwic.
Jednocześnie rozszerza się uprawa chmielu na terenach obecnych województw lubelskiego, rzeszow­skiego i warszawskiego.
Rozbiory Polski „zahamowały znacznie wzrost powierzchni uprawy Chmielu.
Część browarów przeszła w ręce cudzoziemców.
Następnie zaczęto sprowadzać nie tylko Chmiel, ale i piwo od zaborców”.
Koniec XVIII i XIX w., to jednak rozwój piwowarstwa na ziemiach polskich, a tym samym zwiększenie produkcji Chmielu.
Chmiel uprawiany był bowiem zarówno w Wielkopolsce, która znalazła się pod zaborem pruskim, jak i w zaborze rosyjskim, województwo warszawskie, białostockie, Wołyń oraz austriackim, rejon Galicji zwany później Południowo Wschodnią Małopolską.
Szczyt rozwoju uprawy Chmielu osiągnięto na terenach polskich przed I Wojną Światową (1914 r.).
Uprawiano wówczas Chmiel na powierzchni ok. 7000 ha.
Działania wojenne I Wojny Światowej doprowadziły do znacznego zmniejszenia powierzchni chmielników do ok. 1200 ha.
W 1923 roku powołano do życia Syndykat Plantatorów Chmielu S.A. w Warszawie, posiadający zakład przetwórczy Siarkownia Chmielu w Lublinie.
więcej na tej stronie