18-12-2018, 17:53
Plantago Lanceolata
Gatunek byliny należący do rodziny babkowatych (Plantaginaceae Juss.).
Inne nazwy zwyczajowe: Babka Wąskolistna, Babka Koniczynowa, Babka Koniczynowata, Języczki Polne, Żywiec.
Synonimy: Plantago Altissima auct. non L., Plantago Lanceolata L. sphaerostachya Mert. & Koch,
Nazwa gatunkowa lanceolata wywodzi się od kształtu blaszki liściowej.
Występuje w stanie dzikim w całej niemal Europie, w Afryce północnej oraz w Azji zachodniej aż do Himalajów i jej części środkowej.
Jako gatunek zawleczony obecny jest w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej, na Hawajach, w Australii i na Madagaskarze.
Gatunek bardzo zmienny, przystosowuje się do różnych warunków, został rozwleczony na wszystkie kontynenty.
W Polsce pospolity.
Rośnie na łąkach, trawnikach, pastwiskach, przydrożach, zboczach i polanach.
Lubi lekkie i przewiewne gleby, czarnoziemne lub gliniasto-piaszczyste.
Często spotykana jako roślina ruderalna lub chwast w koniczynie, lucernie.
W polskich Tatrach spotykana do wysokości 1367 m n.p.m.
W Polsce występuje coraz rzadziej w stanie naturalnym, ze względu na stosowanie herbicydów.
Nasiona babki stanowią przysmak kanarków.
Rozsiewane są przez zwierzęta (zoochoria) i ludzi (antropochoria).
Gatunek należy do podrodzaju Psyllium i sekcji Lanceifolia
W Polsce występuje w 2 podgatunkach
Plantago Laneceolata L. subsp. Lanceolata – liście nagie lub słabo owłosione, walcowaty kłos wyrastający na wyraźnie 5-kanciastej szypule o wysokości do 1 m.
Plantago Laneceolata L. subsp. Sphaerostachya (Wimmer et Grab.) Hayek – liście silnie, wełnisto owłosione (przynajmniej u nasady), kłos kulistojajowaty.
Roślina lecznicza
Historia:
Babka Lancetowata jest rośliną znaną od bardzo dawna w lecznictwie.
Uważano, że musi ona być silnym środkiem na zranienia skoro nie ginie "nawet na uczęszczanych drogach mimo deptania przez końskie kopyta i rozjeżdżania żelaznymi obręczami wozów".
Przewija się w lecznictwie przez wieki.
W starożytności zalecano sok z Babki na ukąszenia skorpionów i węży, w średniowieczu na złamania i opuchlizny, a także jako antidotum na miłosne czary.
Medycyna ludowa roślinę zalecała w leczeniu chrypki, suchego, przewlekłego kaszlu, nieżytów przewodu pokarmowego oraz dróg moczowych.
Surowiec zielarski:
stanowią liście – Folium Plantaginis (Folium Plantaginis lanceolatae) lub cała roślina (Herba Plantaginis).
Rzadziej stosuje się korzeń lub nasiona.
Działanie:
sok z Babki jest lekiem śluzowym i powlekającym.
Również napary i odwary działają przeciwzapalnie w jamie ustnej, gardle i przewodzie pokarmowym.
Działanie przeciwzapalne i niszczące bakterie zawdzięczamy irydoidom a osłonowe związkom śluzowym.
Wyciągi z Babki mają również nieznaczne właściwości wykrztuśne i regenerujące nabłonek.
Lekko rozkurczają mięśnie gładkie dróg oddechowych.
Stosowane są przeciwko kaszlowi (także u palaczy), chrypce, w stanach zapalnych z utrudnionym odkrztuszaniem i zalegającą wydzieliną.
Odwar lub sok stosuje się również zewnętrznie.
Działa on antyseptycznie, przyspiesza gojenie się ran i regenerację naskórka.
Istotne są tu takie składniki jak związki krzemu, garbniki, sole potasu, magnezu i cynku.
Rozcieńczony sok lub odwar stosuje się do okładów, przemywań i irygacji.
Delikatny wystudzony napar może służyć do przemywań powiek przy zapaleniu spojówek.
W przypadkach drobnych zranień i ukąszeń owadów można przykładać świeże, czyste (opłukane) liście babki bezpośrednio na skórę.
Substancje zawarte w liściach działają ściągająco i przyspieszają gojenie się ran.
Na zmęczone oczy można przyłożyć na powieki 2–3 liście zmiażdżone lekko tłuczkiem lub 2 łyżki suszonego ziela, zalane niewielką ilością wody.
Liść Babki można mieszać z innymi ziołami: w schorzeniach gardła, przy kaszlu z tymiankiem, w nieżytach przewodu pokarmowego łączyć z bobrkiem, a w owrzodzeniu żołądka z prawoślazem.
Roślina jadalna
Liście po umyciu i usunięciu nerwów są używane na surowo jako sałata, do potraw z twarogu, albo gotowane jako jarzyna lub dodatek do zup ziołowych.
Razem z liśćmi pokrzywy i mniszka lekarskiego stanowią składniki sałatki wiosennej.
Roślina pastewna
Posiada dużą wartość pokarmową jako pasza zielona.
U bydła wywołuje biegunkę.
Roślina ozdobna
Czasami uprawiana w celach ozdobnych, najczęściej w tym celu uprawia się kultywar 'Marginata' o ozdobnych liściach
Babka Lancetowata tworzy mieszańce z Babką Średnią
źródło
http://luirig.altervista.org/flora/taxa/...lanceolata