[Krystyna]

   
Jest czarnym miękkim minerałem często błędnie nazywanym czarnym bursztynem - więcej jednak ma wspólnego z diamentem, jest bowiem pochodną węgla.
Błędne określenie wzięło się stąd, że podobnie jak bursztyn, gagaty wyrzuca na brzeg wzburzone morze.

W czasach starożytnego Rzymu gagat służył do rytuałów magicznych ku czci Minerwy - bogini sztuki i rzemiosła.
W średniowiecznej Europie wykonywano z niego w przyklasztornych warsztatach różne dewocjonalia- różańce, krucyfiksy, szkatuły. 
Miały chronić przed szatanem i siłami nieczystymi.

Ze względu na łatwość obróbki i polerowania od wieków stosuje się go do wyrobu biżuterii,  chociaż ostatnio odszedł jakby w zapomnienie zastąpiony przez onyks. 
Przy dzisiejszych narzędziach do obróbki kamieni częściej stosuje się kamienie twarde, bardziej odporne na ścieranie.
źródło