14-07-2023, 22:30
Origanum Vulgare
https://botany.cz/foto/origanumherb2.jpg
Występowanie:
W Europie poza Islandią, w Skandynawii, Finlandii i Rosji do 65° szerokości geograficznej północnej.
Na południu zasięg rozciąga się na Azory, Wyspy Kanaryjskie, Afrykę Północną, Azję Mniejszą, na wschodzie przez Kaukaz, Bliski Wschód, Iran, do niższych Himalajów, do południowych Chin i na Tajwan.
Ekologia:
Roślina światłolubna rosnąca na skrajach lasów ( Origanetalia vulgaris ), w rzadkich zaroślach, zwłaszcza na nasłonecznionych zboczach ( Geranion sanguinei , Berberidion , Bromion erecti ), na stepach leśnych, na polanach, w jasnych lasach liściastych ( Quercetalia pubescenti – petraeae ) na płytkich, a nawet głębszych, suchych glebach gliniastych, bogatych w składniki pokarmowe i zasady, na podłożach zasadowych i słabo kwaśnych.
Opis:
Bylina dorastająca do 60 lub 90 cm wysokości, z zdrewniałymi poziomymi kłączami.
Łodyga jest prosta, czworokątna, zawsze inaczej owłosiona na 2 przeciwległych powierzchniach - zawsze owłosiona lub dodatkowo z przylegającymi włoskami.
Rozgałęzia się tylko w górnej części, ale często w kątach dolnych liści wyrastają krótkie sterylne gałęzie.
Na liściach, przylistkach i kielichu znajdują się półkuliste, siedzące, ciemno błyszczące gruczoły wydzielające olejki eteryczne.
Liście są petiolate (1-2 cm lub krótsze), z jajowatym ostrzem, długości 1-4 cm, szerokości do 2,5 cm, klinowate u nasady, zwykle całe, obustronnie gęsto owłosione.
Na szczycie głównej łodygi i górnych gałęzi wyrastają stłoczone krótkie kłoski i główki.
Kwiaty są obupłciowe lub rzadko ze skarłowaciałymi pręcikami, prawie siedzące, z dzwonowatym kielichem, długości 2,5–4,5 mm, pięcioramienne, gęsto owłosione.
Korona jest różowa do różowo-fioletowej, długości 4–7 mm, lekko dwuwargowe i lekko wystające z kielicha, owłosione.
Tylne pręciki są dłuższe niż przednie, mniej więcej wszystkie wystają z rurki.
Owoc jest podłużny, jajowaty, długości 0,9–1,3 mm, gładki, brązowawy.
Kwitnie od czerwca do września. Jest to gatunek bardzo zmienny, występujący głównie w południowej części obszaru.
Zastosowanie:
Suszona główka kwiatu ( Herba origami ) jest stosowana jako lek, rozgnieciona jako przyprawa.
Zawiera olejki eteryczne, garbniki i gorycze. Stosowany w kąpielach i jako płukanka przy zapaleniu dziąseł (dezynfekcja, działanie przeciwzapalne), wdychany podczas kaszlu. Wewnętrznie działa rozkurczowo i zwiększa wydzielanie żółci, reguluje pracę żołądka i wspomaga trawienie.
Kiedyś używano go do barwienia wełny (kolor czerwono-brązowy). Jest to ważna roślina nektaronośna.
Uwaga: Wyróżniamy podgatunki:
Origanum v. subsp. Vulgare
*syn. Origanum Vulgare var. Genuinum Gaud- Lebiodka Pospolita Prawdziwa
o kulistych uszach, rozpowszechniona w Czechach w cieplejszych rejonach całego kraju i marginalnie penetrujących tereny górskie;
*v. subsp. Prismaticum (Gaud.) Arcangeli – Origanum Vulgare var. Prismaticum Gaud., Origanum Vulgare var. Megastachyum Koch)
o wydłużonych, cylindrycznych kłoskach o długości 12–25 mm, rzadko rośnie na południowych Morawach w zbiorowiskach Geranion sanguinei ,Festucion valesiacae w stadium colina.
Jest szeroko rozpowszechniony w rejonie atlantyckim i sub-śródziemnomorskim, a rozmieszczenie jest niedostatecznie poznane.
Zawiera więcej olejków eterycznych, uprawiany jest jako „majeranek ozimy”, w naszym kraju może nawet rosnąć dziko.
Prawdopodobnie pochodzi z południowych Moraw (według siedlisk).
https://botany.cz/cs/origanum-vulgare/
https://botany.cz/foto/origanumherb2.jpg
Występowanie:
W Europie poza Islandią, w Skandynawii, Finlandii i Rosji do 65° szerokości geograficznej północnej.
Na południu zasięg rozciąga się na Azory, Wyspy Kanaryjskie, Afrykę Północną, Azję Mniejszą, na wschodzie przez Kaukaz, Bliski Wschód, Iran, do niższych Himalajów, do południowych Chin i na Tajwan.
Ekologia:
Roślina światłolubna rosnąca na skrajach lasów ( Origanetalia vulgaris ), w rzadkich zaroślach, zwłaszcza na nasłonecznionych zboczach ( Geranion sanguinei , Berberidion , Bromion erecti ), na stepach leśnych, na polanach, w jasnych lasach liściastych ( Quercetalia pubescenti – petraeae ) na płytkich, a nawet głębszych, suchych glebach gliniastych, bogatych w składniki pokarmowe i zasady, na podłożach zasadowych i słabo kwaśnych.
Opis:
Bylina dorastająca do 60 lub 90 cm wysokości, z zdrewniałymi poziomymi kłączami.
Łodyga jest prosta, czworokątna, zawsze inaczej owłosiona na 2 przeciwległych powierzchniach - zawsze owłosiona lub dodatkowo z przylegającymi włoskami.
Rozgałęzia się tylko w górnej części, ale często w kątach dolnych liści wyrastają krótkie sterylne gałęzie.
Na liściach, przylistkach i kielichu znajdują się półkuliste, siedzące, ciemno błyszczące gruczoły wydzielające olejki eteryczne.
Liście są petiolate (1-2 cm lub krótsze), z jajowatym ostrzem, długości 1-4 cm, szerokości do 2,5 cm, klinowate u nasady, zwykle całe, obustronnie gęsto owłosione.
Na szczycie głównej łodygi i górnych gałęzi wyrastają stłoczone krótkie kłoski i główki.
Kwiaty są obupłciowe lub rzadko ze skarłowaciałymi pręcikami, prawie siedzące, z dzwonowatym kielichem, długości 2,5–4,5 mm, pięcioramienne, gęsto owłosione.
Korona jest różowa do różowo-fioletowej, długości 4–7 mm, lekko dwuwargowe i lekko wystające z kielicha, owłosione.
Tylne pręciki są dłuższe niż przednie, mniej więcej wszystkie wystają z rurki.
Owoc jest podłużny, jajowaty, długości 0,9–1,3 mm, gładki, brązowawy.
Kwitnie od czerwca do września. Jest to gatunek bardzo zmienny, występujący głównie w południowej części obszaru.
Zastosowanie:
Suszona główka kwiatu ( Herba origami ) jest stosowana jako lek, rozgnieciona jako przyprawa.
Zawiera olejki eteryczne, garbniki i gorycze. Stosowany w kąpielach i jako płukanka przy zapaleniu dziąseł (dezynfekcja, działanie przeciwzapalne), wdychany podczas kaszlu. Wewnętrznie działa rozkurczowo i zwiększa wydzielanie żółci, reguluje pracę żołądka i wspomaga trawienie.
Kiedyś używano go do barwienia wełny (kolor czerwono-brązowy). Jest to ważna roślina nektaronośna.
Uwaga: Wyróżniamy podgatunki:
Origanum v. subsp. Vulgare
*syn. Origanum Vulgare var. Genuinum Gaud- Lebiodka Pospolita Prawdziwa
o kulistych uszach, rozpowszechniona w Czechach w cieplejszych rejonach całego kraju i marginalnie penetrujących tereny górskie;
*v. subsp. Prismaticum (Gaud.) Arcangeli – Origanum Vulgare var. Prismaticum Gaud., Origanum Vulgare var. Megastachyum Koch)
o wydłużonych, cylindrycznych kłoskach o długości 12–25 mm, rzadko rośnie na południowych Morawach w zbiorowiskach Geranion sanguinei ,Festucion valesiacae w stadium colina.
Jest szeroko rozpowszechniony w rejonie atlantyckim i sub-śródziemnomorskim, a rozmieszczenie jest niedostatecznie poznane.
Zawiera więcej olejków eterycznych, uprawiany jest jako „majeranek ozimy”, w naszym kraju może nawet rosnąć dziko.
Prawdopodobnie pochodzi z południowych Moraw (według siedlisk).
https://botany.cz/cs/origanum-vulgare/