02-12-2013, 18:31
Gagat (Jet, Dżet, Agstein, Kacabr)
Podobnie jak diament, zbudowany jest całkowicie z węgla.
Jednak na tym podobieństwa się kończą, ponieważ jest czarny i nieprzezroczysty, podczas gdy diament, jak wiadomo, jest przejrzysty.
Bywa nazywany czarnym bursztynem.
Gagat to odmiana węgla brunatnego, skamieniałego drewna jednego z gatunków araukarii - drzewa iglastego, którego kilka gatunków rośnie w czasach
dzisiejszych.
Nazwa pochodzi od gr. lithos gagates (kamień z Gagas) i nawiązuje do rzymskiej nazwy miasta i rzeki w starożytnej Licji (Likji) w Azji Mniejszej (obecnie obszar Turcji).
http://kamienie-sic.siemianowice.com/images/gagat1.jpg
Gagat - Odrowąż k. Skarżyska-Kamiennej, Wyżyna Kielecko-Sandomierska
fot. Ilustrowany słownik skał i minerałów - Jerzy Żaba
Araukarie - wiecznie zielone drzewa - przeżywały swój rozkwit około 180 mln lat temu (jura).
Obumarłe przewracały się i tonęły w bagnach lub rzekach, były łamane i przenoszone do morza.
Kiedy gałęzie i pnie nasiąknęły wodą, zanurzały się i opadały na dno.
Ogromne ciśnienie i szereg procesów chemicznych zamieniały je w gagat.
Twardszy gagat tworzył się na dnie mórz, miękki natomiast, jest pochodzenia słodkowodnego.
Drzewne pochodzenie gagatu jest czasem kwestionowane ze względu na obecność ziarnistej struktury w niektórych okazach, ale większość ma strukturę gładką.
Występuje w formie uwęglonych i sprasowanych fragmentów pni i gałęzi drzew, barwy czarnej lub rzadziej ciemnobrunatnej.
Łatwo pali się, wydzielając charakterystyczny zapach.
http://kamienie-sic.siemianowice.com/images/gagat2.jpg
Płytki, kaboszon i pierścien wykonane z gagatu
fot. Muzeum Historii Naturalnej, Londyn
Ilustrowany atlas klejnotów i kamieni szlachetnych
Cally Oldershaw
Gagat był używany od czasów paleolitycznych do różnych celów.
Wiele kultur uważało, że dym palonego kamienia ma właściwości lecznicze.
Szlifowany i polerowany, charakteryzuje się tak wysokim połyskiem, że już od ok. 2000 roku p.n.e., na terenie dzisiejszego Peru wyrabiano z niego zwierciadła.
Jako biżuteria wykorzystywany był dopiero, kiedy królowa Wiktoria zaczęła nosić ozdoby gagatowe po śmierci księcia Alberta (1861).
Stał się on standardem biżuterii żałobnej, szczególnie w Anglii.
Obecnie służy przeważnie jako kamień ozdobny, do wyrobu galanterii artystycznej (tzw. dżety - od angielskiej nazwy kamienia) - figur, rzeźb, medalionów,
a czasem... guzików .
Ma także znaczenie kolekcjonerskie.
W Polsce występuje miejscami dość licznie, utworzono nawet rezerwat przyrody - Gagaty Sołtykowskie.
Spotykany jest też w osadach jurajskich koło Opoczna (Odrowąż) i w rejonie kieleckim.
Uważa się, że gagat z Whitby w Yorshire (północna Anglia) ma najwyższą jakość i wartość jubilerską.
Jest kamieniem lekkim o stałym współczynniku załamania światła.
Przesuszony może pękać. Ma wiele imitacji, zarówno naturalnych (obsydian) jak i sztucznych.Prawdziwy gagat jest
zawsze ciepły w dotyku.
źródło
źródło