30-01-2015, 01:15
Cytrusy należą do rodziny Rutaceae (pol. Rutowate) i podrodziny Aurantioideae i dzielą się na wiele rodzajów;
Najważniejszymi uprawianymi rodzajami są: rodzaj Citrus, na który składają się następujące gatunki, najbardziej popularne i znane ( cytryna, pomarańcza, cytron, grejpruit, i inne), rodzaj Kumkwat ( do którego należą różne gatunki kumkwatów), rodzaj Poncyria ( do którego należy jeden gatunek cytrusa poncyria trójlistna).
Cytrusy rozpoczęto uprawiać w Indiach i w Krajach Dalekiego Wschodu około 2400 roku p.n.e. .
Opisy pierwszych starożytnych upraw znajdują się w zachowanych zabytkach literatury hinduskiej.
Wiemy, że był to rozpowszechniony w Europie dopiero w XII wieku pomelo oraz cytron znany wcześniej z powodu swoich funkcji religijnych, jakie spełniał przy okazji różnych rytuałów sakralnych, miedzy innymi VI wieku p.n.e. był wykorzystywany przez Żydów podczas Święta Szałasów.
W Europie pojawił się około III wieku p.n.e., najpierw w Grecji, a potem w II wieku p.n.e. na Półwyspie Apenińskim
Cytron, od którego wziął nazwę cały rodzaj „Citrus”, pojawił się w Toskanii w XI wieku, jak wzmiankuje Manni, przy okazji opisu wyglądu pieczęci rodziny Cedernelli w formie trzech cytronów.
Na podstawie analizy fresku datowanego na I wiek n.e, znalezionego w Pompejach w „Domu Ogrodnika”, gdzie namalowano drzewko z dwudziestoma jeden cytrynami, możemy przypuszczać, że cytryna pojawiła się w Italii właśnie w tym czasie.
Gorzka pomarańcza zostaje przywieziona do Italii w XI wieku przez powracających z Palestyny uczestników Wypraw Krzyżowych, gdzie rozpowszechniła się w X wieku dzięki Arabom, którzy przywieźli ją z południowej Azji.
W samej Toskanii gorzką pomarańczę i cytrynę uprawiano od XIII wieku, a słodką pomarańczę, przywiezioną tutaj przez Genueńczyków i Portugalczyków od XV wieku.
Ponieważ owoce cytrusowe mają wiele cząstek i dużo pestek, w czasach starożytnych postrzegano je jako symbol szczęścia i płodności i dawano w prezencie przy okazjach różnych uroczystości, takich jak zaślubiny czy też urodziny.
W XVII wieku skonstruowano pierwsze szklarnie, nazwane przez Francuzów Oranżeriami, które bardzo szybko rozpowszechniły się w posiadłościach bogatej Arystokracji, która prześcigała się w zbieraniu i kolekcjonowaniu najróżniejszych odmian drzewek cytrusowych.
To zrodziło potrzebę stworzenia katalogu i klasyfikacji tych roślin.
Pierwszą osobą, która podjęła się tego dzieł był Jezuita Giovanni Battista Ferrari, który opublikował w Rzymie w 1646 roku pierwszy traktat o cytrusach zatytułowany „Hesperides sive de malorum aureorum cultura et usu”. Potem dzieło to kontynuował Holender J. Commelyn, opisując i systematyzując bogatą i piękną kolekcję drzewek cytrusowych, którą zebrał w Ogrodzie Botanicznym w Amsterdamie, w dziele „Nederlantze Hesperides” wydanym w 1676 roku w Amsterdamie.
Autorem następnego ważnego dzieła zatytułowanego „Nürnbergische Hesperides”, opublikowanego w Norymberdze w latach 1708 - 1714 był J.C. Volkamer.
W ciągu następnych wieków stworzono wiele różnych klasyfikacji, w tym klasyfikacja C. Linneo, który stworzył nazwę dla tego rodzaju „Citrus”, używając jej w swoim dziele „Species Plantorum” wydanym w 1753 roku; a także klasyfikacja G. Gallesio w „Traite’ du citrus” opublikowanym w Paryżu w 1811 roku; klasyfikacja A. Risso i A. Poiteau , autorów „Histoire naturelle des orangers” wydanej w 1818 roku w Paryżu; Amerykanina W. T. Swingle w „The Citrus Industry z 1948 roku; systematyka rodzaju Citrus autorstwa H. J. Webber’a, aż do klasyfikacji Japończyka T. Tanaki.
W tym opracowaniu w celu uproszczenia posługujemy się klasyfikacją ( z pewnymi najnowszymi zmianami) Amerykanina W. T. Swingle.
źródło