[Krystyna]

   
Cistus-Czystek
Rodzaj krzewów należący do rodziny czystkowatych (posłonkowatych).
Obejmuje 29-36 gatunków i liczne mieszańce międzygatunkowe.
Większość z nich rośnie w basenie Morza Śródziemnego, zwłaszcza w jego części zachodniej, przy czym cały zasięg rodzaju obejmuje obszar od Wysp Kanaryjskich po Iran.
Czystki stanowią ważny składnik formacji zaroślowych i widnych lasów.
W Polsce rosną tylko w uprawie[7].
Wykorzystywane są jako rośliny ozdobne, lecznicze, kosmetyczne i źródło żywicy ladanum.

Pokrój
Zimozielone lub półzimozielone krzewy lub półkrzewy, zwykle o wyprostowanym pokroju, niskie, o wysokości do 60–100 cm, rzadko do 4 m
Pędy zwykle gruczołowato lepkie i aromatyczne
W kątach liści wyrastają często krótkotrwałe krótkopędy z mniejszymi liśćmi

Zastosowanie
Czystki są popularnie uprawiane jako rośliny ozdobne, cenione ze względu na efektowne kwiaty i długotrwałe kwitnienie, sukcesywnie rozwijanych kolejnych kwiatów.
Szczególnie długi okres kwitnienia mają zwykle sterylne mieszańce.
Ze względu na duże wymagania termiczne, poza klimatem ciepłym rośliny mogą być uprawiane tylko w bardzo ciepłych, suchych i nasłonecznionych miejscach, przy czym źle znoszą mrozy.
W warunkach Polski zalecane są do upraw w zimnych szklarniach (przy czym źle znoszą przesadzanie)

Niektóre gatunki mają własności lecznicze
W ziołolecznictwie liść Czystka jest źródłem naturalnych antyutleniaczy.
Przeprowadzone badania na ten temat potwierdzają zasadność wykorzystania Czystka w produktach ziołowych.
W kosmetologii czystek wykazuje działanie antyseptyczne, ściągające, przeciw zmarszczkowe, ujędrniające, napinające skórę, ułatwia usuwanie świeżych blizn
Z niektórych gatunków (głównie Czystka Kreteńskiego i Żywicowego) wytwarza się żywicę ladanum