18-07-2018, 21:39
Arctostaphylos Uva-Urs-Mącznica lekarskai
Gatunek rośliny z rodziny wrzosowatych (Ericaceae).
Ma wiele nazw zwyczajowych: Chrościna, Mącznica Garbarska, Niedźwiedzie Grono.
Rodzimy obszar występowania to strefa arktyczna i umiarkowana półkuli północnej oraz Gwatemala, ale jako gatunek zawleczony rozprzestrzenił się także gdzieniegdzie w innych rejonach świata.
W Polsce jest pospolity na rozległych obszarach północnej części niżu, lokalnie bywa rzadki i bardzo rzadki.
Przez Polskę przebiega południowa granica jego zasięgu, biegnie ona przez Dolny Śląsk, Nizinę Sląską, Wyżynę Śląską, Góry Świętokrzyskie, Nizinę Sandomierską i Roztocze.
Poza tym obszarem zwartego zasięgu znajduje się kilka oderwanych, reliktowych stanowisk w Tatrach: Wielkie Koryciska, Małe Koryciska, Siwiańskie Turnie, Sarnia Skała, Hruby Regiel.
Krzewinka nie przekraczająca 10 cm wysokości o pokładających się pędach długości do 100 cm, łatwo się ukorzeniających.
Młode pędy są delikatnie owłosione, starsze pokryte są brunatną, łuszczącą się korą.
Kwiaty drobne, krótkoszypułkowe, zebrane w małe, zwisłe grono wyrastające na końcach gałązek.
Owocem jest czerwona, połyskująca jagoda, o mączystym miąższu.
Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową.
Została mocno przetrzebiona przez intensywne pozyskiwanie dla celów leczniczych.
Wskutek tego wyginęła na wielu stanowiskach.
Liczne jej stanowiska zostały zajęte i zniszczone wskutek rozbudowy przemysłu.
Wiele jej stanowisk znajduje się w parkach narodowych i rezerwatach przyrody.
Zastosowanie
Roślina lecznicza
Surowiec zielarski: Liść mącznicy – Folium Uvae-ursi.
Zawierają do 20% garbników, glikozydy (arbutynę i metyloarbutynę), flawonid – izokwertycynę,
wolny hydrochinon, kwasy organiczne (elagowy, galusowy i chinowy) oraz śluzy. Zaw
Działanie: moczopędnie, ściągająco i antyseptycznie.
Odwary stosuje się przy łagodnych zakażeniach dróg moczowych, a także przy kamicy nerkowej, przeroście gruczołu krokowego, moczeniu się nocnym, ropomoczu, białkomoczu i bezmoczu.
Często stosowana jest do tego celu w mieszance ze skrzypem polnym.
Do skutecznego działania niezbędny jest alkaliczny odczyn moczu, który uzyskuje się pijąc podczas kuracji wodę mineralną lub roztwór sody.
Ze względu na różne przeciwwskazania i możliwe skutki uboczne kurację
można przeprowadzać tylko pod kontrolą lekarza
Zbiór i suszenie:
Od kwietnia do września roślinę osmykuje się z liści, następnie suszy się je w miejscu cienistym i przewiewnym (zbrunatniałe listki powinno się usunąć z surowca)
Sztuka kulinarna:
Surowy owoc, o cierpko-kwaśnym smaku.
Dawniej roślina wykorzystywana była w garbarstwie.
Roślina ozdobna.
Jest uprawiana zwykle jako roślina okrywowa.
źródło
źródło
źródło
https://botany.cz/cs/arctostaphylos-uva-ursi/
https://www.plantarium.ru/page/image/id/57485.html
https://www.biolib.cz/en/taxon/id38970/