13-04-2012, 23:11
Pochodzi z kopalni Huanggang, Hexigten Banner, Ulanhad League, Mongolia Wewnętrzna AR, Chiny
https://static.wixstatic.com/media/994a9...86~mv2.jpg
Phantom Fluorite from Yindu Mine, Inner Mongolia
https://www.heritage1971.com/product-pag...r-mongolia
Mongolskie Fluoryty
mgr Piotr Gut
Opisane w artykule lokalizacje autor odwiedził osobiście podczas ekspedycji naukowej do Mongolii w 1999 roku.
Fluorite jest jednym z głównych surowców, (obok Miedzi, Molibdenu, Złota i Węgla) eksploatowanych w Mongolii.
Rozpoznanych zostało tu ponad 60 złóż Fluorite i ponad 300 obszarów perspektywicznych.
Mongolia jest jednym z głównych producentów Fluorite w świecie, jego wydobycie wynosi 15% w skali globu.
Najwięcej wystąpień Fluorite o znaczeniu ekonomicznym zlokalizowanych jest we wschodniej i centralnej części kraju.
Na terenie Mongolii od końca 1970 roku działają trzy duże spółki joint-ventures z Rosją zajmujące się eksploatacją Fluorite
Aktualnie eksploatuje się złoża: Bor-Ondor, Adag, Bujgar, Zuun-Tsagaan-Del, Tsagaan-Elgen, Orgon i Delgerkhaan.
Ze względu na genezę, wystąpienia Fluorite w Mongolii można podzielić na dwie grupy.
Do pierwszej grupy należą wystąpienia pochodzenia hydrotermalnego, związane ze skałami wulkanicznymi, zaś do drugiej grupy wystąpienia związane ze skałami plutonicznymi - karbonatytami.
W niniejszym artykule omówione zostaną tylko wystąpienia związane ze skałami wulkanicznymi.
Największą z czynnych kopalni Fluorite w Mongolii jest kopalnia głębinowa w Bor-Ondor (czyt. borondur), przy której zlokalizowany jest wielki kombinat przeróbczy.
Miasto Bor-Ondor to betonowe "blokowisko" pośród stepów, przypominające "wielkie osiągnięcia socjalizmu".
Znajduje się ono ok. 300 km na SE od Ulaanbaatar i jest połączone z główną linią kolejową północ-południe.
W pobliżu Bor-Ondor znanych jest 15 złóż i 60 wystąpień Fluorite, które dawniej były przedmiotem eksploatacji.
Obecnie, oprócz kopalni głębinowej, czynny jest jeden kamieniołom, natomiast w pozostałych miejscowa ludność drąży za Fluorite wyrobiska na własną rękę.
Okolice Bor-Ondor zbudowane są trzech kompleksów skał: triasowego (granity i granitognejsy), permskiego (liparyty, porfiry kwarcowe, liparyto-dacyty i tufy), górnojurajsko-kredowego (bazalty i andezyty).
Żyły Fluorite występują w skałach drugiego i trzeciego kompleksu.
Złoże tworzy pięć żył Fluorite o maksymalnej długości 3600 m oraz średniej miąższości 9 m, (maksymalnie 32,4 m).
Żyły te charakteryzują się przebiegami NW-SE i NE-SW oraz stromymi upadami, średnio ok. 80 stopni.
Złoże zalega do 350 m poniżej powierzchni terenu.
Eksploatację prowadzi się tu na czterech poziomach eksploatacyjnych, rozmieszczonych co 50 metrów, przy czym najniższy poziom znajduje się 200 m poniżej powierzchni terenu.
Ze względu na małe ciśnienie górotworu chodniki są prowadzone bez obudowy.
Żyły charakteryzują się dość prostym składem mineralnym oraz teksturą masywną, brekcjową, niekiedy sztokwerkową.
Główną ich masę stanowi Fluorite oraz Kwarc, rzadziej pojawia się Kalcyt, Baryt, Piryt, Kaolinit, Chloryt, uwodnione tlenki Żelaza i Manganu. Zawartość CaF2 w żyłach wynosi 19-85%, średnio 40%.
W kopalni wyróżniono siedem generacji żył Fluorite.
Fluorite starszej generacji mają barwy ciemniejsze, natomiast młodszej generacji barwy jaśniejsze.
Na podstawie badań mineralogicznych ustalono, że Fluorite z Bor-Ondor krystalizowały w temperaturach 120-165°C.
W kopalni tej najczęściej spotkać można Fluorite grubokrystaliczne o barwach ciemnofioletowych, rzadziej zielonych oraz masywnej teksturze. Kryształy Fluorite pojawiają się tu dosyć rzadko.
Niekiedy w masywnym Fluorite obecne są drobne pustki wypełnione kryształkami Kwarcu.
Zebrane tutaj okazy bardzo ładnie prezentują się po wypolerowaniu, często można w nich obserwować stopniowe przejścia kolorów od ciemnofioletowego do zielonego.
O wiele ciekawsze i łatwiej dostępne są Fluorite występujące w opuszczonych kamieniołomach, położonych w pobliżu kopalni głębinowej. Kamieniołomy te znajdują się dokładnie po prawej stronie drogi z miasta do kopalni.
Występujący tu Fluorite tworzy zazwyczaj żyły w formie sztokwerków przecinających skały wulkaniczne.
W niektórych partiach żył obecne są liczne pustki z pięknymi kryształami Fluorite
Kryształy Fluorite osiągają wielkość do 2 cm, najczęściej jednak spotyka się osobniki o krawędziach ścian od 0,5 do 1 cm, wykształcone w postaci sześcianów.
Występują one jako szczotki narastające na powierzchniach skał, wielkość szczotek maksymalnie osiąga 10×10 cm.
Barwa kryształów jest fioletowa, od jasnej aż do atramentowej.
Niekiedy, w sześciennych kryształach o barwie jasnofiołkowej spotyka się piękne ciemnofioletowe fantomy, naśladujące ściany ośmiościanów. Czasem kryształy Fluorite pokryte są drobnymi, (przypominającymi cukier) kryształkami Kwarcu, co wygląda bardzo efektownie.
Poza Fluorite, na stepie w pobliżu łomów znaleźć można również ładne Agaty i Chalcedony.
Dosyć ładne okazy Fluorite pojawiają się również w pobliżu czynnego łomu, położonego na NW od miasta.
Na hałdach występują bloki jasnych skał kwarcowych z żyłami ciemnofioletowego i mlecznego Fluorite.
Szczotki krystaliczne spotyka się tu dość rzadko.
Kryształy charakteryzują się sześciennym pokrojem oraz białą, mleczną lub lekko żółtawą barwą, spotyka się również osobniki bezbarwne, często pokryte wodorotlenkami manganu. Wielkość poszczególnych kryształów nie przekracza zazwyczaj 1 cm.
Hałda znajduje się poza terenem zakładu i bez problemu można na niej zbierać okazy.
Nieopodal hałdy, bliżej w stronę jurt znajduje się stary i zarośnięty łom.
Niestety występujące w nim okazy Fluorite są silnie zwietrzałe.
Kolejnym miejscem, gdzie można znaleźć okazy Fluorite jest Har-Ayrag (Kharairag) (czyt. harajrak), położone ok. 50 km na S od Bor-Ondor.
W okolicach Har-Ayrag znajduje się 15 złóż i ponad 30 wystąpień fluorytu, jednak większość z nich jest prawdopodobnie wyeksploatowana.
Najciekawsze okazy mineralogiczne znaleźć można na hałdzie, w pobliżu dużego opuszczonego łomu.
Występują tam sześcienne kryształy Fluorite o barwie fioletowej i zielonej, osiągające niekiedy 5 cm wielkości, często pokryte cieką warstewką drobnych kryształków kwarcu.
Ponadto można znaleźć tu bloczki litego Fluorite o pięknym zabarwieniu ciemnozielonym oraz fioletowym.
http://geogut.pl/mongolia/