[Krystyna]

   
Camée représentant le buste de Messaline et de ses enfants, Octavie et Britannicus.
 Sardonyx, or, émail(monture en or émaillé du XVIIe siècle)

Nazwa „kamea” pochodzi od arabskiego słowa „kamma”, czyli garb, wypukłość.
Do wyrobu kamei głównie używano kamienia składającego się z dwóch różnobarwnych warstw – Onyksu, Sardonyksu lub Karneolu.
Ponieważ dwubarwne kamienie są nader rzadkie – Kamee składano z dwóch kamieni, a w Mezopotamii wykorzystywano kość słoniową, glinę i wosk.
Jako materiał wykorzystywano również skorupy muszli i Koral.

Czarne Onyksy często nazywane były arabskimi, ponieważ występują w znacznej ilości na ziemiach Libii i Egiptu.
Starożytni artyści umieli odpowiednio wykorzystać budowę Onyksu przy rzeźbieniu w tym kamieniu gemm.
Gemmy rżnięte wypukło nazywano Lameami, zaś te rżnięte wklęsło – intaglio.
O cenie Kamei nie świadczył surowiec, tylko kunszt artysty.

Na dworze Aleksandra Wielkiego i jego następców bardzo ceniono sobie ten typ biżuterii.      
Kameami zdobiono kobiece stroje, puchary, czarki, a nawet sprzęty.
W europejskich zbiorach zachowało się trochę przepięknych, greckich cameo, rzeźbionych w Onyksie, między innymi Czara Farnese, czyli Kamea uznawana za najpiękniejszy tego rodzaju wyrób jubilerski na świecie - dzisiaj można podziwiać ją w Muzeum Narodowym w Neapolu.
Należała pierwotnie do samej Kleopatry.

Twórcy miniaturowych rzeźb często portretowali Cesarza Augusta i jego żonę Liwię.
Zbiory tych rzeźb znalazły się potem w skarbach europejskich władców, a w średniowieczu  ozdabiano nimi nawet krucyfiksy, czemu zupełnie nie przeszkadzał fakt ich świeckiego, a wręcz pogańskiego pochodzenia.
Co więcej, zaczęły zdobić także korony.

Oczywiste jest, że skoro w Odrodzeniu powróciła moda na wszystko, co związane ze starożytnością, Kamee także przeżyły swój renesans.
Portretowano władców i piękne kobiety, a następnie oprawiano te miniaturowe  płaskorzeźby w pierścienie, diademy, naszyjniki i bransolety.
Służyły także jako medaliony lub zawieszenie przy łańcuchach.
Były znakomitym upominkiem, zwłaszcza, że tworzono też nieco większe dzieła, wprawiane w pokrywy puzderek czy szkatułek.

W tak zwanym międzyczasie powstało wiele dokładnych replik starożytnych okazów, często sprzedawanych jako cudem odnalezione po latach oryginały.
Powstał wówczas zwyczaj, że bogaci zbieracze kolekcjonowali także pojedyncze egzemplarze Kamei, a dziś zbiory te stanowią podstawę skarbców muzealnych, zwłaszcza w Niemczech i we Włoszech.
Jednym z największych kolekcjonerów był renesansowy władca Florencji, Wawrzyniec Wspaniały.
W jego ślady poszli kolejno król Francji i protektor samego Leonardo da Vinci Franciszek I, cesarz Rudolf II Habsburg oraz władca Hiszpanii i Portugalii król, Filip II.

Doskonale wszystkim znany ród Borgiów słynął w całej Italii ze swej żądzy władzy i bogactw.
Rodrigo Borgia, czyli papież Aleksander VI, podobno nawet tiarę papieską zdobył przekupstwem.
Legendarne zbiory kamei u Borgiów są przechowywane w wielu muzeach Europy.
Uważa się, że przedstawione na nich wizerunki uosabiają panów z tego rodu.

Rzeźbione kamienie znakomicie uzupełniały bogate stroje epoki renesansu i baroku.            
Fantastycznie prezentowały się zwłaszcza kamee, które zdobiły ogromne wisiory.
Zafascynowanie pięknymi kameami było tak ogromne, że w Italii nadawano nawet dziewczynkom imię Gemma.
Wierzono także, że Afrodyta – Wenus, wyrzeźbiona w kamieniu, przynosiła siłę, z kolei Atena – Minerwa, mądrość, a Zeus – Jowisz, władzę i potęgę.

W XVII nadal uważano, że Kamea jest wspaniałym dodatkiem do kobiecych strojów, a w drugiej połowie XIX wieku brosza z Kameą stała się wręcz niezbędnym elementem  ubioru wytwornych dam.
Jednakże w tym okresie Kamee nie zawsze już były wykonane z onyksu.
Kamee do tej pory cieszą się sporą popularnością wśród płci pięknej.
Są niewątpliwie piękną ozdobą i prawdopodobnie jeszcze długo będą cieszyć się kobiecymi względami
Opracowała: Katarzyna Stępień
Źródło:„Tajemnice klejnotów”