[Krystyna]

   
Wierzba (Salix L.)
Rodzaj drzew, krzewów lub płożących krzewinek z rodziny wierzbowatych (Salicaceae Mirb.).
Na półkuli północnej (Eurazja i Ameryka Północna) występuje ponad 300 gatunków tego rodzaju, w Ameryce Południowej – kilka.
W Polsce dziko rośnie około 30 gatunków (ich liczba jest różna, zależnie od ujęcia taksonomicznego), ponadto wiele gatunków jest uprawianych (głównie jako rośliny ozdobne).
Gatunkiem typowym jest wierzba biała (S. alba).
Drzewa, krzewy i krzewinki o sezonowym ulistnieniu.
Wytwarzają odrosty korzeniowe.
Liście
Zwykle wąskie, lancetowate, piłkowane i zazwyczaj krótkoogonkowe, na ogonkach często występują gruczołki.
Kwiaty
Zazwyczaj dwupienne, bez okwiatu, osadzone w kątach przysadek i zebrane w kotki (bazie).
Kwiatostany zwykle sterczące.
Kwiaty owadopylne, zwykle z 1 – 2 miodnikami, wiatropylne u gatunków alpejskich i arktycznych.

Gatunki flory Polski
wierzba alpejska, w. Jacquina (Salix alpina Scop., syn. S. jacquini Host.)
wierzba amerykanka (Salix eriocephala Michx.) – antropofit zadomowiony
wierzba biała (Salix alba L.)
wierzba borówkolistna (Salix myrtilloides L.)
wierzba czarniawa, w. czerniejąca (Salix. myrsinfolia Salisb, syn. S. nigricans Sm.)
wierzba długokończysta (Salix ×dasyclados Willd)
wierzba dwubarwna (Salix bicolor L., syn. S. phylicifolia L.)
wierzba gęstolistna (Salix cordata Michx.)
wierzba iwa (Salix caprea L.)
wierzba krucha (Salix fragilis L.)
wierzba lapońska (Salix lapponum L., syn. S. marrubifolia Tausch ex Andersson )
wierzba ostrolistna (Salix acutifolia Willd., syn. S. daphnoides Vill.) – antropofit zadomowiony
wierzba oszczepowata, w. hastata (Salix hastata L.)
wierzba pięciopręcikowa, w. laurowa (Salix pentandra L.)
wierzba płożąca (Salix repens L.)
wierzba purpurowa, wiklina (Salix purpurea L.)
wierzba siwa (S. eleagnos Scop., synonimy: S. incana Schrank, S. elaeagnos Scop.)
wierzba szara, łoza (Salix cinerea L.)
wierzba szwajcarska (Salix helvetica Vill.)
wierzba śląska (Salix silesiaca Willd.)
wierzba śniada (Salix starkeana Willd, syn. S. livida Wahlenb.)
wierzba trójpręcikowa (Salix triandra L., syn. S. amygdalina L.)
wierzba uszata (Salix aurita L.)
wierzba wawrzynkowa (Salix daphnoides Vill.)
wierzba wiciowa, witwa (Salix viminalis L.)
wierzba wykrojona, w. Kitaibela (Salix retusa L., syn. S. kitaibeliana Willd.)
wierzba wyniosła (Salix ×rubens Schrank)
wierzba zielna, w. nibyzielna (Salix herbacea L.)
wierzba żyłkowana (Salix reticulata L.)

W Polsce pod ścisłą ochroną gatunkową są: wierzba lapońska i wierzba borówkolistna.
Zastosowanie
Roślina ozdobna – dekoracyjna ze względu na pokrój i efektowne zabarwienie bezlistnych pędów lub ich powyginaną lub staśmioną formę, także ze względu na kwiaty.
Roślina miododajna.
Roślina lecznicza – kora wierzby zawiera kwas salicylowy.
Szybkorosnące gatunki wierzby znajdują zastosowanie jako naturalny materiał opałowy.
Od dawien dawna długie młode gałązki wierzby znajdują zastosowanie w wikliniarstwie.