[Krystyna]

   
Lilia (Lilium L.)
Rodzaj bylin cebulowych z rodziny liliowatych, obejmujący około 75 gatunków. 
Wiele z nich to znane rośliny ozdobne.
Gatunkiem typowym jest lilia biała (Lilium candidum L.)
Lilia św. Antoniego jest często nazywana lilią św. Józefa, czy lilią białą (Lilium candidum).
Charakteryzuje się wielkimi, białymi, kwiatami o przepięknym zapachu.
Lilium Candidum to najstarszy gatunek lilii.

Gatunki flory Polski
lilia biała (Lilium candidum L.) – efemerofit
lilia bulwkowata (Lilium bulbiferum L.)
lilia Henry’ego (Lilium henryi Baker) – gatunek uprawiany
lilia królewska (Lilium regale E. H. Wilson) – gatunek uprawiany
lilia tygrysia (Lilium lancifolium Thunb.) – efemerofit
lilia złocista, l. pozłacana (Lilium aurantum Lindl.) – gatunek uprawiany
lilia złotogłów (Lilium martagon L.)

Obecność w kulturze i symbolice
Od niepamiętnych czasów lilia symbolizuje królewskość, majestat i chwałę[5][6].
Według mitologii greckiej i rzymskiej była poświęcona Herze (Junonie; powstała z jej mleka) i nielubiana przez Afrodytę.
Starożytni Grecy nazywali ją λείριον (leirion, od przymiotnika leiros ‘delikatny’, ‘cienki’, ‘wrażliwy’).
W starożytnym Rzymie oznaczała nadzieję.
W chrześcijaństwie uchodzi za symbol niewinności, czystości, dziewiczości i zmartwychwstania
Występuje jako ludowy motyw dekoracyjny na Podhalu pod nazwą leluja.
Stanowi także wzór heraldyczny
źródło

[Krystyna]

   
Lilia symbolizuje królewskość, chwałę, majestat, odrodzenie, wstydliwość, dziewictwo, szczęśliwość, boskie gody, przebaczenie, kuszenie, skruchę, Zmartwychwstanie, zwiastowanie, wiosnę, piękno, wdzięk, miłość, Opatrzność, płodność, pożądanie, piękno kobiece, Księżyc, światło, siwiznę, kłamstwo, pretensjonalność.

W chrześcijaństwie lilia symbolizuje niewinność, Matkę Bożą, czystość, nadzieję.
Jest atrybutem Chrystusa, św. Józefa, Franciszka z Asyżu, Antoniego Padewskiego, św. Klary, Katarzyny ze Sieny.

Starożytność
Biblia, Stary Testament, Pieśń nad pieśniami
LILIA - POŻĄDANIE, MIŁOŚĆ, PIĘKNO: Oblubienica mówi: "Jam kwiat polny i lilia dolin", a Oblubieniec stwierdza "jak lilia między cierniami, tak przyjaciółka moja między dziewczętami, Brzuch twój jak bróg pszenicy otoczony liliami".

Nowy Testament
LILIA - OPIEKA BOŻA: "Przypatrzcie się liliom polnym jak rosną: nie pracują ani nie przędą.
A powiadam wam, że nawet król Salomon w całej swej chwale nie był tak przyodziany jak jedna z nich" (Ew. wg św. Mateusza).

Mitologia
Biała lilia wg mitologii powstała z mleka Hery.
Lilie wplecione były we włosy muz i zdobiły płaszcz Zeusa.
Dla Rzymian lilia symbolizowała nadzieję, kwiat ten poświęcali Junonie.

Romantyzm
Lilije A. Mickiewicz
LILIA - ZNAK ZBRODNI: Pani zabiła męża, grzebie go, na jego grobie sieje lilie i śpiewa: "Rośnij kwiecie wysoko jak pan leży głęboko".
źródło
źródło

[Krystyna]

       
       
   
   
Lilia bulwkowata (Lilium bulbiferum L.) – gatunek rośliny z rodziny liliowatych.
Występuje wyłącznie w górach Europy: w Alpach, Karpatach Zachodnich, Sudetach i Rudawach.
W Polsce w stanie naturalnym jest bardzo rzadki, rośnie na nielicznych stanowiskach w Karpatach (na Pogórzu Spisko-Gubałowskim i Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej) i w Sudetach (w Kotlinie Kłodzkiej).
Występuje też na kilku stanowiskach w Sudetach poza Kotliną Kłodzką, w Pieninach, Gorcach, Beskidzie Wyspowym, Beskidzie Makowskim oraz w północnej i zachodniej Polsce, ale są to stanowiska antropogeniczne.
Status gatunku w polskiej florze: kenofit.

Na wierzchołku łodygi wyrastają bardzo duże kwiaty o pomarańczowej barwie.
Mogą osiągać średnicę 10 cm. Na jednej roślinie może być jeden lub kilka kwiatów tworzących baldach.
Każdy kwiat składa się z 6 działek, wewnątrz posiadających ciemniejsze cętki, 6 pręcików i 1 słupek.
Zdarzają się łodygi bezkwiatowe.

Rośnie na brzegach łąk i pastwisk, miedzach śródpolnych, ugorach, przy drogach i na polanach śródleśnych.
W Sudetach występuje głównie w murawach bliźniczkowych i ciepłolubnych.
Roślina trująca
źródło

[Krystyna]

       
       
   
Lilia złotogłów (Lilium martagon L.) 
Gatunek byliny z rodziny liliowatych (Liliaceae).
Występuje w Europie i Azji.
W Polsce jest rośliną rzadką.
Gatunek występujący na przeważającej części Europy z wyjątkiem Półwyspu Skandynawskiego i Wysp Brytyjskich aż po Kaukaz.
W Azji zasięg występowania ciągnie się przez centralną część kontynentu przez wschodnią i zachodnią Syberię aż po północną Mongolię i prowincję Sinciang w Chinach
W Polsce spotykana w Sudetach i Karpatach, na niżu bardzo rzadka.
Gatunek introdukowano we wschodnich prowincjach Kanady.

Kwiatostan na wierzchołku łodygi stanowi luźne grono.
Kwiaty barwy od ciemnoróżowej do brudnolila, ciemnopurpurowo nakrapiane, w liczbie od trzech do dwunastu, osadzone są na długich, łukowato zwieszających się szypułkach.
Okwiat nie zróżnicowany na kielich i koronę, sześciodziałkowy, ze środka wystaje maczugowaty słupek otoczony przez sześć pręcików o dużych purpurowo-czerwonych pylnikach.
W miarę dojrzewania mięsiste działki okwiatu odginają się coraz mocniej na zewnątrz, aż zawinięte dotkną nasady kwiatu.
Środkiem każdego płatka biegnie rynienka, wypełniona nektarem.
źródło

[Krystyna]

   
   
   
Lilia tygrysia (Lilium lancifolium)
Gatunek z rodziny liliowatych pochodzący z wschodniej Azji.
Roślina cebulowa o wzniesionych pędach kwiatostanowych, osiągających wysokość 60-150 cm.
Liście równowąskie, lancetowate, długości 6-10 cm ułożone skrętolegle.
Kwiaty są pojedyncze, sześciopłatkowe, o listkach okwiatu charakterystycznie wywiniętych na zewnątrz.
źródło

[Krystyna]

       
   
   
Lilia biała, lilia świętego Józefa (Lilium candidum L.) 
Pochodzi z Bałkanów (Jugosławia, Grecja) i Azji Zachodniej (Izrael, Syria, Turcja, Liban)
Jest uprawiany w wielu krajach świata
W Polsce gatunek uprawiany, czasami dziczejący 

Zastosowanie

• Jest uprawiana jako ogrodowa roślina ozdobna jest jedną z najdawniej uprawianych lilii. 
  
• Do Europy przywieziona została w czasie wypraw krzyżowych
  
• Jej pachnące kwiaty były wykorzystywane do produkcji perfum.
  
• Przedstawia to np. pochodzący z okresu 1085-525 p n. e. relief ze starożytnego Egiptu. 
  
• Dioskurides (ok. 40-90 n.e.) podaje szczegółowo przepis na otrzymywanie tych perfum
  

Obecność w kulturze

• Wymieniana jest w Biblii 15 razy. 
  
• Żydzi uważali lilię za najpiękniejszą wśród kwiatów
  
• Badacze roślin biblijnych nie mają wątpliwości, że hebrajskie słowa, jakimi w Biblii jest opisana dotyczą lilii białej, która w Palestynie jest gatunkiem rodzimym. 
  
• Lilia była symbolem narodu żydowskiego, co opisuje Księga Ozeasza (Oz 14,6): „Stanę się jakby rosą dla Izraela, tak, że rozkwitnie jak lilia i jak topola zapuści korzenie”. 
  
• W czasach chrześcijanskich stała się symbolem dziewictwa, świętości, czystości duchowej, zmartwychwstania i opatrzności bożej. 
  
• Werset w Pieśni nad Pieśniami (2,2) „Jak lilia pośród cierni, tak przyjaciółka ma pośród dziewcząt” jest w katolicyzmie  odnoszony do Matki Boskiej
  
• W języku angielskim  lilia biała nazywana jest potocznie „Madonna Lily”, a jej kwiat w chrześcijaństwie uznawany jest za atrybut  Matki Boskiej
  
• Według M. Zoharego Salomon kazał głowicom kolumn Świątyni Jerozolimskiej nadać kształt kwiatu lilii. 
  
• Jest to jednak zdanie odosobnione, pozostali znawcy roślin biblijnych uważają, że miały one kształt kwiatu grzybieni
  
• Lilia biała należała do najczęstszych motywów roślinnych w kulturze minojskiej symbolizując grację i czystość. 
  
• To znaczenie symboliczne lilii rozpowszechnione zostało później w Starożytnej Grecji i Cesarstwie Rzymskim. 
  
• Umieszczana wraz z kłosami zbóż w wiankach zakładanych przez panny młode symbolizowała dziewictwo i płodność
  

źródło