[Krystyna]

   
Czosnek (Allium L.)
Rodzaj roślin z rodziny amarylkowatych (Amaryllidaceae), dawniej zaliczany do osobno wyodrębnianej rodziny czosnkowatych (Alliaceae) lub liliowatych (Liliaceae).      
Obejmuje około 700 gatunków.
W stanie dzikim występuje na całej półkuli północnej, przede wszystkim w strefie umiarkowanej.
Gatunkiem typowym jest Allium sativum L

Gatunki niskie dorastają 15 – 25 cm, a gat. silnie rosnące osiągają wysokość nawet 200 cm.
Liście odziomkowe, płaskie lub rurkowate. Równowąskie, szarozielone.
Kwiatostan to baldach lub główka na szczycie bezlistnej łodygi.
Kwiaty promieniste, szypułkowe, drobne; płatki jednonerwowe.
Pręciki w 2 okółkach po 3; ich nitki szydlaste lub w nasadzie rozszerzone i opatrzone dwoma ząbkami o różnych kształtach – od obłych do ostroszczeciniastych.
Owoce w formie torebki. Nasiona czarne.
Część podziemna w formie cebuli pokrytej delikatnymi, suchymi łuskami.
Cebula, a także inne części rośliny (mniej) mają charakterystyczny i uważany za jedną z cech rodzajowych zapach.

Gatunki flory Polski
czosnek grzebieniasty ( Allium carinatum L.) – w Polsce gatunek wymarły
czosnek główkowaty (Allium sphaerocephalon L., syn. A. sphaerocephalum L.)
czosnek kulisty (Allium rotundum L.) – efemerofit
czosnek kątowaty (Allium angulosum L.)
czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum L.)
czosnek siatkowaty (Allium victorialis L.)
czosnek skalny (Allium montanum F. W. Schmidt)
czosnek syberyjski (Allium sibiricum L.)
czosnek sztywny (Allium strictum Schrad.) – w Polsce gatunek wymarły
czosnek wężowy (Allium scorodoprasum L., syn. A. scordoprasum L.))
czosnek winnicowy (Allium vineale L.)
czosnek zielonawy (Allium oleraceum L.)

Zastosowanie  
Roślina uprawna stosowana jako warzywo.
Roślina ozdobna.
Wiele gatunków wykorzystywanych jest do ozdabiania ogrodów.
Gatunki silnie rosnące stosuje się do tworzenia grup ogrodowych i na kwiat cięty (czosnek olbrzymi), niskie sadzi się na rabatach oraz w ogrodach skalnych.
Zasuszone rośliny nadają się także na suche bukiety (czosnek białawy).
źródło
źródło
źródło

[Krystyna]

   
Czosnek grzebieniasty (Allium carinatum L.) 
Gatunek rośliny należący do rodziny czosnkowatych.
Rodzimym obszarem jego występowania jest większość terytorium Europy oraz zachodnia Turcja.
W Polsce jest bardzo rzadki i występuje tylko na południu
Bylina, geofit, posiadająca pod ziemią kulistą lub jajowatą cebulę okrytą białymi lub brunatnymi błonami.
Kwiaty są lejkowatodzwonkowate, o fioletowych lub purpurowych działkach i wyraźnie grzebieniastych działkach (stąd gatunkowa nazwa rośliny)
Pręciki są o wiele dłuższe od działek okwiatu.
Jest bardzo podobny do czosnku zielonawego..

Jest uprawiany jako roślina ozdobna.
Preferuje słoneczne stanowisko i potrzebuje żyznej i próchnicznej gleby.
Rozmnaża się go przez cebulki przybyszowe lub przez siew nasion.
źródło
źródło

[Krystyna]

   
   
Czosnek główkowaty (Allium sphaerocephalon L.)
Gatunek rośliny należący do rodziny czosnkowatych.
Rodzimym obszarem jego występowania jest Afryka Północna (Algeria, Egipt, Maroko, Tunezja) i Kanary, Azja Zachodnia (Cypr, Liban, Syria, Turcja) i Zakaukazie oraz większa część Europy (bez Skandynawii).
W Polsce dziko bardzo rzadka, parę stanowisk na Wyżynie Małopolskiej.
Na Ukrainie występuje m.in. na Wołyniu i Podolu.
Bylina,
Roślina środowisk kserotermicznych.
Kwitnie od czerwca do lipca.
Przyciąga pszczoły i motyle.
Roślina osiąga wysokość 30-90 cm.
Rośnie kępami.
Roślina ozdobna – roślina stosowana na rabatach bylinowych i w kompozycjach naturalistycznych (łąki kwietne).
Zalecane sadzenie w dużych grupach.
Dobrze wygląda w zestawieniu z gipsówką.
źródło

[Krystyna]

   
   
Czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum L.)
Gatunek rośliny należący do rodziny czosnkowatych.
Rośnie dziko na terenie Europy oraz w Turcji i na Kaukazie, jest też uprawiany w innych regionach.
Element łącznikowy subatlantycko-śródziemnomorski.
W Polsce występuje na całym terenie, głównie jednak w Sudetach, Karpatach, na Pogórzu i na przyległym obszarze (Kotlina Sandomierska i wyżyny), gdzie jest dość pospolity.
Na niżu jest dużo rzadszy.
Bylina, geofit cebulowy.
Kwitnie od kwietnia do maja.
Liście podobne do konwalii, duże.
Kwiaty zapylane są przez trzmiele i muchy
Roślina leśna.
Rośnie w wilgotnych i cienistych lasach liściastych, szczególnie buczynach – optymalne warunki stwarza mu zbiorowisko żyznej buczyny karpackiej, gdzie może występować łanami.
Występuje głównie w reglu dolnym.
Czasem spotykany na niżu (np. Biebrzański Park Narodowy, Białowieski Park Narodowy).    
Preferuje gleby świeże, gliniasto-piaszczyste, zasobne w składniki mineralne.
Najczęściej występuje na podłożu wapiennym.
W górach występuje po regiel dolny.
Kwiaty białe, osadzone na dwa razy od nich dłuższych szypułkach, o średnicy do 15 mm.

Zastosowanie
Roślina lecznicza – ma podobne własności lecznicze, jak czosnek pospolity i inne gatunki czosnków.
Ma silne działanie bakteriobójcze, obniża ciśnienie krwi, korzystnie działa na serce, zapobiega nowotworom złośliwym, miażdżycy, pobudza wydzielanie soku żołądkowego i żółci.
Jego silne działanie bakteriobójcze szczególnie przydatne jest przy leczeniu chorób górnych dróg oddechowych, przy tym dodatkowo oprócz zabijania bakterii czosnek pobudza wydzielanie śluzu w oskrzelach.
Jeśli ma być stosowany do pobudzenia procesów trawiennych, to najlepiej jest go zebrać na początku pory kwitnienia.

Roślina jadalna – aromatyczne, pachnące czosnkiem liście zawierają dużo witaminy C, pobudzają apetyt.
Zalecane są jako składnik wiosennych zup (zastosowanie popularne do dzisiaj w Rosji);      
można je też dodawać do sałatek i kisić oraz marynować w oliwie (przysmak w Niemczech).
Roślina ozdobna
źródło
Niekwitnący czosnek podobny jest do śmietrelnie trującej konwalii majowej-należy zachować ostrożność.

[Krystyna]

   
Czosnek kulisty (Allium rotundum L.)
Gatunek byliny należący do rodziny czosnkowatych.
Występuje w północnej Afryce (Maroko, Tunezja), zachodniej Azji i w Europie.
W Polsce tylko jako gatunek zawlekany na Lubelszczyźnie.

[Krystyna]

   
   
   

   

Czosnek siatkowaty (Allium victorialis L.)
Gatunek byliny należący do rodziny czosnkowatych.
Rośnie dziko w Azji, w środkowej, zachodniej, wschodniej i południowej Europie oraz na Alasce.
W Polsce na naturalnych siedliskach jest rzadki, występuje tylko w południowo-wschodniej części kraju.
W Japonii, Koreu i na Kaukazie  jest uprawiany.

[Krystyna]

   
Czosnek skalny (Allium montanum)
Gatunek rośliny należący do rodziny czosnkowatych potocznie zwany parzątką (l.poj. parzątka). Według nowszych ujęć taksonomicznych jest to synonim podgatunku Allium senescens L. subsp. montanum (Fr.) Holub Folia Geobot. Phytotax. 5:341. 1970
Występuje w prawie całej Europie.
W Polsce występuje głównie na południu, szczególnie w Tatrach i Pieninach.
Roślina rzadka w naturze.
Uprawiana i stosowana jako przyprawa w kuchni regionalnej, między innymi podkarpackiej
Bylina, geofit.
Kwitnie w lipcu i sierpniu.
Występuje na suchych i skalistych miejscach, głównie na skałach i naskalnych murawach
źródło

[Krystyna]

                       
Czosnek różowy (Allium roseum)
Nazwa zwyczajowa w języku hiszpańskim: czosnek węża. Różowy czosnek. 
Charakterystyka: 
To jedyny czosnek o jasnoróżowych kwiatach i jasnozielonych liściach. Żyje w wielu różnych siedliskach, ale często występuje na poboczach dróg i pól uprawnych. 
Czasami kwiaty przerywają się i są zastępowane przez małe cebulki w kwiatostanie. 
Kwitnie wiosną. 
Siedlisko: Krawędzie dróg, uprawy ..., bardzo często na suchych nizinach. 
Bylina cebulowa pochodząca z rejonu Morza Śródziemnego. Roślina łatwa w uprawie, osiągająca do 60 cm wysokości. 
Liście zielone płaskie, gładkie, dosyć wiotkie, obejmujące pęd kwiatostanowy, do ok 30 cm długości.
 Roślina kwitnie na przełomie czerwca i lipca, kwiaty bladoróżowe, pachnące, zebrane w baldachogrona na końcach pędów, wabiące pszczoły i motyle.
Pora kwitnienia: kwitnie latem
Barwa kwiatów: różowe
Stanowisko: słoneczne
Osiągana wysokość: 0,5 do 1m
Zastosowanie: rabaty mieszane
Podstawowe walory: ozdobne liście/igły, zapach, miododajne, ozdobne kwiaty

[Krystyna]

   
   
   
Czosnek kazachstański (Allium oreophilum)
Ozdobna bylina cebulowa, należąca do rodziny czosnkowatych.  
W naturze porasta stoki górskie, występuje między innymi na terenie Kaukazu, Azji, Chin.
W czasie kwitnienia roślina osiąga 25 cm wysokości.
Z cebuli wyrastają zazwyczaj dwa szarozielone z czerwonawym brzegiem, błyszczące i wąskie liście o długości ok 15-20 cm.
Zakwita w czerwcu, kwiaty fioletowo-różowe z ciemniejszym  paskiem w środku, zebrane w luźne baldachy na szczycie łodygi.
Najefektowniej wygląda posadzony w niewielkich grupach w ogrodach skalnych, może być sadzony na rabatach w pobliżu trawnika, nadaje się na kwiat cięty.

[Krystyna]

   
Czosnek południowy (Allium moly)
inna nazwa – czosnek złocisty.
Ten ozdobny gatunek czosnku pochodzi z Europy Płd.
Są to niskie rośliny o wysokości 20-30 cm.
Od kwietnia do lipca pojawiają się kuliste baldaszki wielkości 5-8 cm, złożone z ok. 40 błyszczących jaskrawożółtych kwiatów.
Uprawiamy go na obrzeżach rabat bylinowych lub w grupach wśród innych

[Krystyna]

   
   
   
Czosnek syberyjski (Allium sibiricum L.)
Gatunek byliny należący do rodziny czosnkowatych.
Traktowany jako odrębny gatunek Allium sibiricum jest gatunkiem alpejsko-arktycznym.
Występuje W Skandynawii, północnej Rosji i Syberii, na Alasce i arktycznych obszarach Kanady oraz w górach: Pireneje, Alpy, Karpaty, Góry Dynarskie, Ural, Kaukaz.
W Polsce występuje tylko w Sudetach i w Karpatach (w Beskidzie Żywieckim).
W Sudetach występuje w Śnieżnych Kotłach i w źrodliskowym obszarze doliny Łomniczki, w Beskidzie Żywieckim tylko na kilku stanowiskach w masywie Pilska

[Krystyna]

   
   
Czosnek sztywny (Allium strictum Schrad.) – w Polsce gatunek wymarły
Gatunek byliny z rodziny czosnkowatych (w systemie Reveala).
Rodzimym obszarem jego występowania jest głównie Azja i europejska część Rosji.
Relikt epoki lodowcowej. Jego jedyne stanowisko w Polsce znajdowało się na Ostrzycy (Pogórze Kaczawskie).
Obecnie w Polsce jest uznany za gatunek wymarły

[Krystyna]

   
Czosnek wężowy (Allium scorodoprasum L., syn. A. scordoprasum L.))
Gatunek byliny należący do rodziny czosnkowatych.
Występuje w Turcji oraz północnej, środkowej, wschodniej i południowej Europie
Na niektórych obszarach uprawiany i zadomowiony.

[Krystyna]

   
Czosnek winnicowy (Allium vineale L.)
Gatunek byliny należący do rodziny czosnkowatych.
Gatunek występuje na terenie Europy, zawleczony do Ameryki Północnej.

[Krystyna]

   
Czosnek zielonawy (Allium oleraceum L.)

[Iwona Agata]

I kto by pomyslal ze czosnek moze byc tak dekoracyjny! Dziekuje Krytyno za zdjecia i wiadomosci o nim

[Krystyna]

Mam w swoim ogródku dużą kolekcję czosnku...a jest ponoć 700 gatunków...nawet nasz zwykły jest urokliwy...mam go pośród kwiatów też...
Do tego gatunku należy tez wieloletni szczypiorek.. też urokliwie kwitnie...napiszę o nim...

[Iwona Agata]

Bardzo mnie oczarowal ten czosnek tym bardziej ze za malo go jem , a powinnam, moze stad moje zainteresowanie tym tematem..

[Krystyna]

   
Czosnek pospolity, czosnek zwyczajny (Allium sativum L.)
Gatunek byliny (w uprawie jako roślina dwuletnia lub jednoroczna) należący do rodziny amarylkowatych (podrodzina czosnkowych).
Jest warzywem, przyprawą i rośliną leczniczą znaną zwykle tylko pod nazwą rodzajową, jako czosnek.
Pochodzi z Azji Środkowej, skąd rozprzestrzeniony został jako roślina uprawna do Europy i północnej Afryki, z czasem trafił na inne kontynenty.
Rozprzestrzeniany w postaci rozmnażanych wegetatywnie kultywarów, pochodzących od dziko rosnących w Azji południowo-zachodniej roślin, opisywanych jako gatunek Allium longicuspis Rgl

Kwiaty
Kulisty kwiatostan jest w istocie pozornym baldachem.
Składa się on z nielicznych białych lub jasnoróżowych kwiatów wyrastających na długich szypułkach (do 1,5 cm).
Okwiat z 6 białoszarych listków osiągających 3 mm długości, dłuższych od 6 pręcików, wyrastających w dwóch okółkach. Słupek pojedynczy z trójkomorową zalążnią.
Kwiaty u odmian uprawnych są płonne – nasiona nie zawiązują się.
Kwiatostan okryty jest pękającą z jednej strony i zasychającą z czasem okrywą, 2-3 razy dłuższą od baldachu, z długim, zaostrzonym końcem. Między kwiatami powstaje 20-30 kanciastych cebulek powietrznych o średnicy do 1 cm, służących do rozmnażania wegetatywnego.
Czasem kwiatów brak, a na szczycie pędu znajdują się tylko cebulki

W tradycyjnym podziale dzieli się czosnek pospolity na dwie grupy, w obrębie których wyróżnia się typy opisywane też jako kultywary
Czosnki strzałkujące ("twardołodygowe")
Wytwarzają pędy kwiatostanowe z cebulkami powietrznymi.
Odznaczają się silnym wzrostem, mają pokrój podobny do porów.
Główki tworzą regularne, złożone z jednego okółka ząbków.
Liczba ząbków jest mała, ale są one duże – rośliny są bardzo plenne.
Główki są jednak słabo okryte łuskami i dlatego źle się przechowują. Do grupy tej należy m.in. wspomniany rokambuł.

Czosnki niestrzałkujące ("miękkołodygowe")
Główki są nieregularne, ząbki są mniejsze i ułożone spiralnie.
Silnie okryte łuskami nasiennymi dobrze się przechowują.
Odmiany niestrzałkujące dzielą się na górskie i nizinne.
Górskie mają rozłożysty pokrój i szerokie blaszki liściowe, nizinne są wzniesione, mają wąskie liście z silnym nalotem woskowym.
Podział na odmiany ozime i jare jest bardzo umowny, ponieważ w zasadzie każdą odmianę można zahartować.
Ponieważ główki odmian strzałkujących gorzej przechowują się przez zimę - przeważnie uprawia się jako ozime (sadzone jesienią) i w naszych warunkach klimatycznych właśnie takie odmiany mają większe znaczenie komercyjne.
źródło

[Krystyna]

   
Czosnek został udomowiony i zaczął być uprawiany ok. 5 tysięcy lat temu.
Dużą popularność zyskał już w starożytności. Uprawiali go Rzymianie, Asyryjczycy, Egipcjanie, Grecy, Hebrajczycy i Arabowie.
Gdy w Egipcie ok. 1600 r. p.n.e. robotnicy przy budowie piramidy nie otrzymali czosnku - wybuchł bunt.
Egipski manuskrypt z tego czasu zawiera 800 preparatów leczniczych, z których 22 tworzone na bazie czosnku.

Z ok. 450 roku p.n.e. pochodzi indyjska "pieśń o czosnku", w której opiewany jest on jako środek przedłużający ludzkie życie o setki lat.
Żydowski Talmud zaleca używanie czosnku ponieważ "zadowala i rozgrzewa ciało, rozpromienia oblicze, zwiększa ilość spermy i usuwa pasożyty jelit".

Rzymianie wierzyli, że zwiększa sprawność bojową żołnierzy.
Wpływ czosnku na sprawność bojową zaobserwowały i zmierzyły wojska amerykańskie (wyliczono wzrost sprawności o 11%) podczas wojny koreańskiej.
Dla "podniecenia odwagi" karmiono też czosnkiem koguty przygotowywane do walk.
Hipokrates i Galen polecali go jako lekarstwo w schorzeniach układu pokarmowego, oddechowego, jako środek moczopędny i antytoksyczny.
Pliniusz Starszy skatalogował 61 leków czosnkowych.
Zarówno Rzymianie jak i Grecy uprawiali czosnek w specjalnych ogrodach czosnkowych.
Starożytni Grecy i Słowianie uważali, że czosnek chroni przed ukąszeniami żmij i ich skutkami.

Na ziemie polskie czosnek trafił w średniowieczu, przywieziony przez Tatarów lub kupców.
W późniejszych wiekach czosnek był uniwersalnym lekiem i pokarmem warstw ubogich (określenie zjadacz czosnku znaczyło to samo co nędzarz).

W medycynie polskiej wsi czosnek był stosowany głównie przy chorobach układu oddechowego (podawany często z mlekiem, niekiedy z miodem), ale także przy dolegliwościach ze strony układu pokarmowego (szczególnie przy robaczycy), przy chorobach zakaźnych (np. żółtaczka, tyfus), przy bólach zębów i dziąseł, a nawet przy chorobach serca i naczyń, bólach głowy, reumatyzmie itd.

Czosnek był stosowany także w weterynarii ludowej (m.in. leczono nim zołzy i kaszel u koni, a kurom podawano czosnek ze słoniną, aby je uchronić od pypcia).
Odkrycia naukowe w XX wieku potwierdziły wiele z właściwości leczniczych czosnku i ugruntowały jego pozycję jako rośliny leczniczej i przyprawowej.
źródło

[Krystyna]

   
Czosnek pochodzi podobno z pustynnej Kirgizji.
Od najdawniejszych czasów i na całym świecie wiąże się z nim (równie silnie jak zapach czosnku z jego amatorem) niezwykle bogaty folklor symboliczny.
Niewątpliwie wpłynęły na to dezynfekujące i wzmacniające właściwości czosnku.
Czy trafił do Ameryki wraz z przybyłymi z Azji myśliwymi, czy też ziarna jego ładnych gwiaździstych kwiatków przywiał zachodni wiatr?
W każdym razie rośnie dziko we wszystkich lasach Quebecu i kanadyjscy Indianie chętnie go używają.

Mimo swoich uznanych zalet czosnek ma nie tylko przyjaciół.
Wielu ludzi czuje do niego wstręt.
I o ile niewolników budujących piramidy nie pytano o zdanie, to kapłanki Kybele zakazały wstępu do swej świątyni w Rzymie tym, którzy zjedli czosnek.
Może zresztą z jakichś magicznych powodów

Nie wiem, czy ten zakaz dotyczył Nerona, który ponoć sam osobiście wymyślił aďoli.
Czyż są ludzie, którzy nie czują się braćmi wokół boskiego aďoli, pachnącego i lśniącego niby złota nić? – pytał Frederic Mistral w ubiegłym stuleciu.
Dwa tysiące lat wcześniej rzymski poeta Horacy odrzucił takie braterstwo.
To prawda, że w dniu przyjazdu do Rzymu padł ofiarą niestrawności po zjedzeniu baraniej głowy w czosnku:
Jeśli zdarzy ci się zakosztować takiego dania, płochy Mecenasie, niechaj kochanka odepchnie ręką twe pocałunki i ucieknie precz!

Otóż nie, Horacjuszu!
Czosnek nie jest wrogiem kochanków.
Przeciwnie!
Zawiera liczne związki siarki, której głównym składnikiem jest skuteczny afrodyzjak.
Lepiej było poradzić płochemu Mecenasowi, żeby zjadł wraz z kochanką wielkie aďoli (małego nie ma!), i by potem wspólnie udali się na „sjestę”.
Henryk IV, który został ochrzczony ząbkiem czosnku, znany był z tego, że zatruwał powietrze na miłosnych schadzkach, ale jeszcze bardziej słynął ze swoich sercowych podbojów.

Grecy nie byli wielkimi amatorami czosnku, za to ich spadkobiercy, Bizantyńczycy, bez umiaru używali go w kuchni, a nawet jedli czosnek bez żadnych dodatków, jeszcze niedojrzały i miękki, pieczony, a potem roztarty z oliwą i solą.
To znakomita rzecz, którą spotyka się jeszcze w Hiszpanii.
Tyle że trzeba lubić czosnek!
Jest zresztą w tej postaci o wiele słabszy, niż się wydaje, i wcale nie ciężki, bo niestrawny jest w czosnku tylko kiełek.
Czy bizantyńskie aďoli, czyli skoodaton, to to samo co aďoli Nerona?
Wszystkie klasy społeczne oblizywały się na jego widok.
A jednak jeśli wierzyć kronikarzowi cesarza Aleksego Komnenosa, Bizantyńczycy z XI wieku nie mogli znieść woniejącego oddechu krzyżowców Rajmunda z Tuluzy.
Greków oburzała pewnie arogancja przybyszy, którzy czuli się już jak w podbitym kraju.

Alfons Kastylijski, tak samo uczulony na czosnek jak kapłanki Kybele, z pewnością nie wziął do ust purée z czosnku.
Jego poddani nadużywali chyba tego przysmaku, skoro w 1330 roku wydał prawo zakazujące wstępu na królewski dwór rycerzom, którzy zjedli czosnek (cebulę też). Zabroniono im w dodatku odzywać się do innych dworzan przez cztery tygodnie.
Autor: Maguelonne Toussaint-Samat Źródło: Onet
źródło

[Krystyna]

   
Chiński czosnek na unijnej liście produktów chronionych
Komisja Europejska wpisała na początku listopada br. chiński czosnek Jinxiang Da Suan na unijną listę regionalnych produktów chronionych jako Chronione Oznaczenie Geograficzne - poinformowała Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa

Chronione Oznaczenie Geograficzne otrzymują produkty wytwarzane w konkretnym regionie, miejscu lub (wyjątkowo) w państwie.
Nadanie oznaczenia ma gwarantować jego autentyczność.
Jinxiang Da Suan to jedna z odmian chińskiego białego czosnku uprawianego w okręgu Jinxiang.
Charakteryzuje się białą skórką oraz regularnym kształtem spłaszczonej kuli.
W główce znajduje się od 8 do 11 ząbków.
Ma od 5 do 7 cm średnicy i waży 40-80 g.
Odznacza się lekko ostrym smakiem.

 Uprawa czosnku w okręgu Jinxiang ma długą historię.
Kroniki okręgu odnotowują, że biały czosnek Jinxiang uprawiany jest od czasów Wschodniej Dynastii Han, to jest od 2000 lat.
Na początku ubiegłego wieku obszar, na którym sadzono czosnek, liczył 200 hektarów, w jego połowie - od 330 do 700 hektarów, a w tym wieku - 40 000 hektarów.
źródło
źródło