05-08-2014, 19:22
Petrified Wood-Skrzemieniałe Drewno
Skamieniałości Drewna z minionych okresów geologicznych, zachowane dzięki pogrzebaniu drewna w osadzie, a następnie zastąpieniu pierwotnej substancji drewna przez krzemionkę (Chalcedon lub Opal) pochodzącą z roztworów krążących w osadzie.
W procesie tym często zachowane zostają wszelkie szczegóły budowy drewna i jego struktura.
Skrzemieniałe Drewno ma duże znaczenie naukowe, gdyż dobrze zachowana struktura drewna umożliwia rozpoznawanie gatunkowe, a także badania paleoklimatyczne, poprzez np. analizę zmienności pierścieni przyrostowych.
W nielicznych przypadkach zachowują się Skrzemieniałe Pnie w dużych nagromadzeniach, tworząc tzw. skamieniałe lasy (jednak zazwyczaj są to napławione pnie, a nie drzewa zachowane w pozycji przyżyciowej).
Oprócz tego jest bardzo cenione na rynku kolekcjonerskim zbieraczy skamieniałości, zwłaszcza odmiany zbudowane z kolorowego Chalcedonu, w tym z Jaspisu.
Czasami w drobnych pustkach w obrębie drewna krystalizował Kwarc, w tym Ametyst.
Występują też pnie drzew tylko nieznacznie skrzemionkowane.
Są to zazwyczaj stosunkowo młode skamieniałości (kilka tysięcy lat) i z tego wynika ich niecałkowite skrzemienienie.
Pnie takie zwane czarnym dębem występują w osadach rzecznych Europy, a zwłaszcza Polski i są cennym surowcem używanym do wyrobu luksusowych mebli.
Najbardziej znanym złożem jest Skamieniały Las koło Holbrook w Arizonie (USA).
Można tam znaleźć skrzemieniałe pnie późnotriasowych drzew z rodziny araukariowatych, do 65 m długości i 3 m średnicy (sprzed około 200 mln lat).
Krzemionka jest tam wielobarwna, częste są też pustki wypełnione ametystem.
Nigdzie indziej skrzemieniałe drewno nie jest tak pięknie ubarwione.
Obszar "Skamieniałego Lasu" w 1962 r. został ogłoszony parkiem narodowym.
Od tego czasu pozyskiwanie i wywóz okazów jest zabronione, choć ciągle trwa nielegalne wydobycie.
W Polsce najstarsza wzmianka o skrzemieniałych drzewach z terenu Polski pochodzi z Historia Polonica Jana Długosza z 1480, gdzie opisane zostały pnie z Roztocza.
Drewno wieku późnokarbońskiego i wczesnopermskiego jest powszechne w okolicy Nowej Rudy na Dolnym Śląsku i na zachód od Krakowa.
Są to pnie zaliczane do rodzaju Dadoxylon. Bardzo liczne i duże pnie mioceńskich drzew szpilkowych (cyprysowate) wyłącznie z rodzaju Taxodioxylon (głównie gatunek Taxodioxylon taxodii) znane są z Roztocza.
Na Roztoczu występują przede wszystkim w rejonie wsi Siedliska, w mniejszym stopniu także koło miejscowości Hrebenne, Lubycza Królewska i na polach między tymi trzema osadami oraz dalej na wschód, już po ukraińskiej stronie granicy.
Są też znane z zachodniego Roztocza, w okolicy wsi Goraj i Chrzanów.
We wsiach Siedliska i Bondyrz znajdują się muzea skamieniałego drewna z Roztocza.
W Dąbrowie Tarnowskiej k.Tarnowa woj.małopolskie znajduje się Muzeum Agatów i Skamieniałych Drzew założone 12.11.2005 roku przez Krzysztofa Polońskiego.
Zastosowanie
wspaniały surowiec do wyrobu biżuterii (kaboszony, naszyjniki)
ceniony wśród kolekcjonerów minerałów
do wyrobu luksusowych mebli
ma znaczenie naukowe
źródło
źródło
źródło