19-03-2012, 19:58
Krzemień
Skała osadowa, skrytokrystaliczna, krzemionkowa (biochemiczna lub chemiczna), występująca w formie kulistych, bulwiastych, bochenkowatych lub soczewkowatych konkrecji w obrębie skał nie krzemionkowych, reprezentowanych przez wapienie, margle, dolomity.
Z utworami otaczającymi tworzy ostre granice, co odróżnia je od Czertu.
Zwykle jest pokryty jasną korą krzemionkową, bardziej miękką od samego Krzemienia.
Przeważnie Krzemienie są utworzone przez Chalcedon, ewentualnie z domieszką Opalu, rzadziej zaś przez Chalcedon z domieszką Kwarcu.
Niekiedy zawierają skrzemionkowane skamieniałości różnych organizmów.
Może mieć bardzo różną genezę.
Krzemienie powstałe równowiekowo z osadem, który je otacza (syngenetyczne) mają często krzemionkę organiczną, pochodzącą z rozpuszczania szkieletów bezkręgowców, m.in. igieł gąbek krzemionkowych.
Mogą też powstawać wtórnie, w obrębie skał znacznie starszych, w wyniku wytrącania się krzemionki z roztworów krążących szczelinami i pęknięciami.
Występowanie
Dobrej jakości Krzemienia dostarczają: Egipt (Dżebel Moka), Argentyna (Patagonia), Kanada (Alberta), USA (Alaska, Wyoming), Australia.
Polska - na Przedgórzu Iłżeckim.
Znane odmiany to:
Krzemień Czekoladowy spotyka się w wychodniach od Iłży, przez Wierzbicę i Tomaszów w kierunku na północny zachód od Orońska
Krzemień Pasiasty - na północ i wschód od Ostrowca Świętokrzyskiego,m.in. rejon Krzemionek, Iłży
Krzemień Ożarowski - okolice Ożarowa
Krzemień Świeciechowski - Świeciechów
Krzemień Gościeradowski - Gościeradów (woj lubelskie); odmiany różnią się barwą i deseniem.
Krzemień Rejowiecki - Pagóry Chełmskie - złoża zalegają wokół Rejowca Fabrycznego.
Na całym obszarze Polski, dokąd dotarł plejstoceński lądolód, znajduje się Krzemienie przyniesione przez lodowiec z terenów południowej Skandynawii oraz z dna Bałtyku.
Zastosowanie
Używany był od prehistorii przez człowieka jako materiał do wyrobu narzędzi, broni i do krzesania ognia.
Był jednym z pierwszych surowców wydobywanych na skalę przemysłową, np. w Krzemionkach koło Ostrowca Świętokrzyskiego
Obecnie nadal jest surowcem w przemyśle ceramicznym i materiałów ściernych
Służy do wyrobu farb
Do produkcji kul stosowanych w młynach
zastosowanie w jubilerstwie ograniczone.
Wyrabia się przede wszystkim przedmioty artystyczne i dekoracyjne (blaty do stołów, popielniczki, stojaki do książek, przyciski do listów).
Ostatnio Krzemień Pasiasty jest modny wśród gwiazd mediów.
źródło