17-02-2024, 02:05
"Nie wierz swoim oczom”. Oszustwa w sztuce
Zwrot „nie wierz swoim oczom” jest częścią aforyzmu Kozmy Prutkowa: „Jeśli czytasz napis „bawół” na klatce słonia, nie wierz swoim oczom”.
Wabiki w sztuce to obrazy, które tworzą iluzję.
Bawią się percepcją patrzącego, sprawiając, że mieszkanie wydaje się trójwymiarowe, bliskie – odległe, a nieożywione – żywe. To „oszustwo” ma jedną ważną cechę: można je ujawnić.
Trzeba się tylko przyjrzeć bliżej.
Dzisiejszy artykuł poświęcony jest naśladowaniu jednej z najstarszych sztuk-gliptyka
Jest to umiejętność miniaturowego rzeźbienia w kamieniach szlachetnych i półszlachetnych.
Gliptyka wywodzi się z krajów starożytnej cywilizacji wschodniej, osiągnęła swój szczyt w starożytności, a następnie przeżywała okresy wzlotów i upadków w Europie Zachodniej.
Od końca XIX wieku przestała odgrywać znaczącą rolę w kulturze europejskiej.
Istnieją dwa główne rodzaje rzeźbionych kamieni (inna nazwa to klejnoty).
Pierwszym z nich jest wklęsłodruk - kamienie z głęboko rzeźbionymi obrazami.
W starożytności często używano ich jako pieczęci.
Drugim rodzajem klejnotów są Kamee.
Różnią się od wklęsłych wypukłymi rzeźbami i brakiem praktycznego zastosowania.
Kamee wykorzystywano w celach dekoracyjnych i trafiały do zbiorów właścicieli szlacheckich.
Często takie dzieła powstawały z dwu- lub trójwarstwowych kamieni, a kunszt rzeźbiarza polegał na umiejętności wykorzystania ich wielobarwnej struktury.
Przykładem wirtuozowskiego dzieła jest arcydzieło sztuki starożytnej „Cameo Gonzaga”, powstałe w Aleksandrii w III wieku p.n.e. mi.
Dzieło nosi imię właścicieli – książąt Gonzagi.
Nieznany rzeźbiarz wyrzeźbił sparowany portret władców Egiptu: Ptolemeusza II i Arsinoe II na dużym kawałku arabskiego Sardonyksu.
Istnieją dwa główne rodzaje rzeźbionych kamieni (inna nazwa to klejnoty). Pierwszym z nich jest wklęsłodruk - kamienie z głęboko rzeźbionymi obrazami. W starożytności często używano ich jako pieczęci. Drugim rodzajem klejnotów są kamee. Różnią się od wklęsłych wypukłymi rzeźbami i brakiem praktycznego zastosowania. Kamee wykorzystywano w celach dekoracyjnych i trafiały do zbiorów właścicieli szlacheckich.
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
Kamea: portrety Ptolemeusza II i Arsinoe II (kamea Gonzagi). Egipt, Aleksandria. Kamea – III wiek p.n.e e., ramka jest spóźniona.
Państwowe Muzeum Ermitażu w Petersburgu
Często takie dzieła powstawały z dwu- lub trójwarstwowych kamieni, a kunszt rzeźbiarza polegał na umiejętności wykorzystania ich wielobarwnej struktury. Przykładem wirtuozowskiego dzieła jest arcydzieło sztuki starożytnej „Cameo Gonzaga”, powstałe w Aleksandrii w III wieku p.n.e. mi. Dzieło nosi imię właścicieli – książąt Gonzagi. Nieznany rzeźbiarz wyrzeźbił sparowany portret władców Egiptu: Ptolemeusza II i Arsinoe II na dużym kawałku arabskiego sardonyksu. Dzieło można oglądać w Sali Rzeźbionych Kamei (nr 120) .
W XVIII wieku całą Europę fascynowały rzeźbione kamienie.
Dzieła starożytnych gliptyków były wiarygodnym dowodem twórczego talentu starożytnych mistrzów.
Ponadto dzieła te często charakteryzowały się lepszym stopniem zachowania niż rzeźby marmurowe.
Fascynacja gliptykami nie oszczędziła Imperium Rosyjskiego.
Katarzyna Wielka zebrała dziesiątki tysięcy rzeźbionych kamieni.
Swoją pasję kolekcjonowania żartobliwie nazwała „chorobą kamei”, a swoją kolekcję „otchłanią”.
Nic dziwnego, że pod wpływem mody w kameach zaczęły pojawiać się imitacje.
W latach siedemdziesiątych XVIII wieku narodził się odpowiedni trend w miniaturze portretowej.
Przyjrzyj się tabakierce z portretem kobiety z profilu, wykonanym przez mistrza Pierre-Josepha Savage'a (1744–1818).
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
Tabakierka z portretem profilowym kobiety. Francja, lata 80. XVIII w. Państwowe Muzeum Ermitażu w Petersburgu
Oczywiście ten obraz jest bardziej epizodem niż realistycznym obrazem.
Anselm-François Lagrene zasłynął właśnie dzięki miniaturom imitującym kamee.
Po mistrzowsku stworzył iluzję warstwowego półprzezroczystego kamienia z wyrzeźbionym reliefem.
W latach 1817–1824 artysta pracował w Moskwie i Petersburgu, gdzie stworzył dużą liczbę miniaturowych portretów rosyjskiej arystokracji.
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
Anselme-François Lagrene. Portret M. A. Naryszkiny. Francja, XIX wiek Państwowe Muzeum Ermitażu w Petersburgu
Wśród dzieł tego utalentowanego mistrza znajdują się miniatury członków rodziny cesarskiej.
W zbiorach Ermitażu znajduje się portret wielkiej księżnej Aleksandry Fiodorowna, żony wielkiego księcia Mikołaja Pawłowicza, przyszłego cesarza Mikołaja I.
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
Anselme-François Lagrene. Portret wielkiej księżnej Aleksandry Fiodorowna. Rosja, lata dwudzieste XIX wieku. Państwowe Muzeum Ermitażu w Petersburgu
Anselm-François Lagrene pochodził z dynastii artystów Lagrene.
Uczył się u jego ojca, francuskiego malarza Louisa Jeana François Lagreneta Starszego (1725–1805).
Wraz z bratem Jean-Jacques’em Lagrene Młodszym (1739–1821) Anselm-François został także zaproszony do Rosji.
Jeden z artystów tej dynastii namalował miniaturowe portrety cesarza Piotra I i cesarzowej Katarzyny II na tabakierce z kolekcji Ermitażu.
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
Tabakierka z portretami Piotra I i Katarzyny II. Francja, 1789–1809. Państwowe Muzeum Ermitażu w Petersburgu
Portret Katarzyny nawiązuje do obrazu na medalu Johanna Balthasara Gassa, wydanym w 1777 roku na pamiątkę urodzin Aleksandra Pawłowicza.
Prototypem portretu Piotra jest prawdopodobnie wizerunek na medalu Karla Leberechta z 1803 roku upamiętniającym 100-lecie Petersburga.
Fałszywe Kamee znaleziono także na różnych dodatkach: bransoletkach, pierścionkach, wisiorkach.
Na przełomie XVIII i XIX w. w Rosji szczególnie rozpowszechnione stały się całe komplety zdobione malowidłami imitującymi Kamee.
Poniżej zobaczycie komplet biżuterii, tzw. parurę, która była częścią posagu wielkiej księżnej Aleksandry Pawłownej, córki cesarza Pawła I.
Parurę wywiozła do Wiednia w związku ze ślubem z arcyksięcia Józefem austriackim, Palatyn Węgier.
Po śmierci Aleksandry Pawłownej parura wróciła do Petersburga i do dziś przechowywana jest w Ermitażu.
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
Parura. Rosja, 1795. Państwowe Muzeum Ermitażu w Petersburgu
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
Ukłon. Rosja, 1795. Państwowe Muzeum Ermitażu w Petersburgu
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
Opaska. Rosja, 1795. Państwowe Muzeum Ermitażu w Petersburgu
Ten zestaw wygląda masywnie, ale w rzeczywistości jest niezwykle lekki.
Kamee oprawione w ażurowy złoty filigran, wykonane są z papieru-mache.
Według legendy autorką parury była matka panny młodej, cesarzowa Maria Fiodorowna.
Imitacje Kamee można znaleźć również w porcelanie.
Być może najbardziej znanym przykładem jest serwis Cameo składający się z 800 elementów, stworzony przez mistrzów manufaktury porcelany Sèvres.
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
Przedmioty z serwisu Cameo. Francja, 1778–1779. Państwowe Muzeum Ermitażu w Petersburgu
Serwis został zamówiony przez Cesarzową Katarzynę II jako prezent dla Księcia Grigorija Aleksandrowicza Potiomkina (1739–1791).
Zauważalnym elementem wystroju były wizerunki Kamee o tematyce historii i mitologii grecko-rzymskiej.
Za wykonanie usługi rosyjskiej Cesarzowej przedstawiono rachunek na 331 362 liwrów – ogromną kwotę, którą Katarzyna II uznała za nieadekwatną do rzeczywistości.
Nastąpiła długa korespondencja i ostatecznie płatność została dokonana w czterech ratach. A
rcydzieło manufaktury porcelany Sèvres przybyło do Petersburga w październiku 1779 roku i pozostało do 26 lipca 1782 roku w Pałacu Taurydów, należącym do księcia Potiomkina.
Następnie przeniesiono go do spiżarni służbowej Pałacu Zimowego.
Z 800 pozycji pozostały 744.
Mówiąc o imitacjach Kamei w ceramice, nie sposób nie wspomnieć chyba najsłynniejszego angielskiego artysty pracującego z wyrobami z gliny, Josiaha Wedgwooda (1730–1795).
Podczas eksperymentów opracował specjalny skład masy ceramicznej, który pozwala mu naśladować całą subtelność rzeźbionego kamienia. Artysta nazwał tę mieszankę „Jaspisem”.
Dużą popularnością cieszyły się dwuwarstwowe prace Wedgwooda, nawiązujące do antycznych kamei: na kolorowe tło nałożono biały relief. Stosując tę technikę autor stworzył eleganckie medaliony oraz duże panele dekoracyjne – tablice, które służyły do dekoracji ścian i mebli. Wedgwood wpadł także na pomysł asymilacji starożytnych form i tematów, nadając im interpretację odpowiednią dla jego czasów.
Poniżej znajduje się tablica przedstawiająca rosyjską cesarzową Katarzynę II na wizerunku Ateny.
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
Fabryka „Wedgwood”. Tablica „Katarzyna II, nagradzająca sztukę i patronująca handlowi”. Wielka Brytania, koniec lat 80. XVIII w. Państwowe Muzeum Ermitażu w Petersburgu
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
Stół jest półkolisty. Rosja, 1799. Państwowe Muzeum Ermitażu w Petersburgu
Na zakończenie tej publikacji zapraszamy do odgadnięcia, czy kamea zdobiąca tę bransoletkę jest prawdziwa?
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
https://dzen.ru/a/Y3YcRs-LtiQAagWW
Zwrot „nie wierz swoim oczom” jest częścią aforyzmu Kozmy Prutkowa: „Jeśli czytasz napis „bawół” na klatce słonia, nie wierz swoim oczom”.
Wabiki w sztuce to obrazy, które tworzą iluzję.
Bawią się percepcją patrzącego, sprawiając, że mieszkanie wydaje się trójwymiarowe, bliskie – odległe, a nieożywione – żywe. To „oszustwo” ma jedną ważną cechę: można je ujawnić.
Trzeba się tylko przyjrzeć bliżej.
Dzisiejszy artykuł poświęcony jest naśladowaniu jednej z najstarszych sztuk-gliptyka
Jest to umiejętność miniaturowego rzeźbienia w kamieniach szlachetnych i półszlachetnych.
Gliptyka wywodzi się z krajów starożytnej cywilizacji wschodniej, osiągnęła swój szczyt w starożytności, a następnie przeżywała okresy wzlotów i upadków w Europie Zachodniej.
Od końca XIX wieku przestała odgrywać znaczącą rolę w kulturze europejskiej.
Istnieją dwa główne rodzaje rzeźbionych kamieni (inna nazwa to klejnoty).
Pierwszym z nich jest wklęsłodruk - kamienie z głęboko rzeźbionymi obrazami.
W starożytności często używano ich jako pieczęci.
Drugim rodzajem klejnotów są Kamee.
Różnią się od wklęsłych wypukłymi rzeźbami i brakiem praktycznego zastosowania.
Kamee wykorzystywano w celach dekoracyjnych i trafiały do zbiorów właścicieli szlacheckich.
Często takie dzieła powstawały z dwu- lub trójwarstwowych kamieni, a kunszt rzeźbiarza polegał na umiejętności wykorzystania ich wielobarwnej struktury.
Przykładem wirtuozowskiego dzieła jest arcydzieło sztuki starożytnej „Cameo Gonzaga”, powstałe w Aleksandrii w III wieku p.n.e. mi.
Dzieło nosi imię właścicieli – książąt Gonzagi.
Nieznany rzeźbiarz wyrzeźbił sparowany portret władców Egiptu: Ptolemeusza II i Arsinoe II na dużym kawałku arabskiego Sardonyksu.
Istnieją dwa główne rodzaje rzeźbionych kamieni (inna nazwa to klejnoty). Pierwszym z nich jest wklęsłodruk - kamienie z głęboko rzeźbionymi obrazami. W starożytności często używano ich jako pieczęci. Drugim rodzajem klejnotów są kamee. Różnią się od wklęsłych wypukłymi rzeźbami i brakiem praktycznego zastosowania. Kamee wykorzystywano w celach dekoracyjnych i trafiały do zbiorów właścicieli szlacheckich.
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
Kamea: portrety Ptolemeusza II i Arsinoe II (kamea Gonzagi). Egipt, Aleksandria. Kamea – III wiek p.n.e e., ramka jest spóźniona.
Państwowe Muzeum Ermitażu w Petersburgu
Często takie dzieła powstawały z dwu- lub trójwarstwowych kamieni, a kunszt rzeźbiarza polegał na umiejętności wykorzystania ich wielobarwnej struktury. Przykładem wirtuozowskiego dzieła jest arcydzieło sztuki starożytnej „Cameo Gonzaga”, powstałe w Aleksandrii w III wieku p.n.e. mi. Dzieło nosi imię właścicieli – książąt Gonzagi. Nieznany rzeźbiarz wyrzeźbił sparowany portret władców Egiptu: Ptolemeusza II i Arsinoe II na dużym kawałku arabskiego sardonyksu. Dzieło można oglądać w Sali Rzeźbionych Kamei (nr 120) .
W XVIII wieku całą Europę fascynowały rzeźbione kamienie.
Dzieła starożytnych gliptyków były wiarygodnym dowodem twórczego talentu starożytnych mistrzów.
Ponadto dzieła te często charakteryzowały się lepszym stopniem zachowania niż rzeźby marmurowe.
Fascynacja gliptykami nie oszczędziła Imperium Rosyjskiego.
Katarzyna Wielka zebrała dziesiątki tysięcy rzeźbionych kamieni.
Swoją pasję kolekcjonowania żartobliwie nazwała „chorobą kamei”, a swoją kolekcję „otchłanią”.
Nic dziwnego, że pod wpływem mody w kameach zaczęły pojawiać się imitacje.
W latach siedemdziesiątych XVIII wieku narodził się odpowiedni trend w miniaturze portretowej.
Przyjrzyj się tabakierce z portretem kobiety z profilu, wykonanym przez mistrza Pierre-Josepha Savage'a (1744–1818).
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
Tabakierka z portretem profilowym kobiety. Francja, lata 80. XVIII w. Państwowe Muzeum Ermitażu w Petersburgu
Oczywiście ten obraz jest bardziej epizodem niż realistycznym obrazem.
Anselm-François Lagrene zasłynął właśnie dzięki miniaturom imitującym kamee.
Po mistrzowsku stworzył iluzję warstwowego półprzezroczystego kamienia z wyrzeźbionym reliefem.
W latach 1817–1824 artysta pracował w Moskwie i Petersburgu, gdzie stworzył dużą liczbę miniaturowych portretów rosyjskiej arystokracji.
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
Anselme-François Lagrene. Portret M. A. Naryszkiny. Francja, XIX wiek Państwowe Muzeum Ermitażu w Petersburgu
Wśród dzieł tego utalentowanego mistrza znajdują się miniatury członków rodziny cesarskiej.
W zbiorach Ermitażu znajduje się portret wielkiej księżnej Aleksandry Fiodorowna, żony wielkiego księcia Mikołaja Pawłowicza, przyszłego cesarza Mikołaja I.
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
Anselme-François Lagrene. Portret wielkiej księżnej Aleksandry Fiodorowna. Rosja, lata dwudzieste XIX wieku. Państwowe Muzeum Ermitażu w Petersburgu
Anselm-François Lagrene pochodził z dynastii artystów Lagrene.
Uczył się u jego ojca, francuskiego malarza Louisa Jeana François Lagreneta Starszego (1725–1805).
Wraz z bratem Jean-Jacques’em Lagrene Młodszym (1739–1821) Anselm-François został także zaproszony do Rosji.
Jeden z artystów tej dynastii namalował miniaturowe portrety cesarza Piotra I i cesarzowej Katarzyny II na tabakierce z kolekcji Ermitażu.
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
Tabakierka z portretami Piotra I i Katarzyny II. Francja, 1789–1809. Państwowe Muzeum Ermitażu w Petersburgu
Portret Katarzyny nawiązuje do obrazu na medalu Johanna Balthasara Gassa, wydanym w 1777 roku na pamiątkę urodzin Aleksandra Pawłowicza.
Prototypem portretu Piotra jest prawdopodobnie wizerunek na medalu Karla Leberechta z 1803 roku upamiętniającym 100-lecie Petersburga.
Fałszywe Kamee znaleziono także na różnych dodatkach: bransoletkach, pierścionkach, wisiorkach.
Na przełomie XVIII i XIX w. w Rosji szczególnie rozpowszechnione stały się całe komplety zdobione malowidłami imitującymi Kamee.
Poniżej zobaczycie komplet biżuterii, tzw. parurę, która była częścią posagu wielkiej księżnej Aleksandry Pawłownej, córki cesarza Pawła I.
Parurę wywiozła do Wiednia w związku ze ślubem z arcyksięcia Józefem austriackim, Palatyn Węgier.
Po śmierci Aleksandry Pawłownej parura wróciła do Petersburga i do dziś przechowywana jest w Ermitażu.
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
Parura. Rosja, 1795. Państwowe Muzeum Ermitażu w Petersburgu
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
Ukłon. Rosja, 1795. Państwowe Muzeum Ermitażu w Petersburgu
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
Opaska. Rosja, 1795. Państwowe Muzeum Ermitażu w Petersburgu
Ten zestaw wygląda masywnie, ale w rzeczywistości jest niezwykle lekki.
Kamee oprawione w ażurowy złoty filigran, wykonane są z papieru-mache.
Według legendy autorką parury była matka panny młodej, cesarzowa Maria Fiodorowna.
Imitacje Kamee można znaleźć również w porcelanie.
Być może najbardziej znanym przykładem jest serwis Cameo składający się z 800 elementów, stworzony przez mistrzów manufaktury porcelany Sèvres.
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
Przedmioty z serwisu Cameo. Francja, 1778–1779. Państwowe Muzeum Ermitażu w Petersburgu
Serwis został zamówiony przez Cesarzową Katarzynę II jako prezent dla Księcia Grigorija Aleksandrowicza Potiomkina (1739–1791).
Zauważalnym elementem wystroju były wizerunki Kamee o tematyce historii i mitologii grecko-rzymskiej.
Za wykonanie usługi rosyjskiej Cesarzowej przedstawiono rachunek na 331 362 liwrów – ogromną kwotę, którą Katarzyna II uznała za nieadekwatną do rzeczywistości.
Nastąpiła długa korespondencja i ostatecznie płatność została dokonana w czterech ratach. A
rcydzieło manufaktury porcelany Sèvres przybyło do Petersburga w październiku 1779 roku i pozostało do 26 lipca 1782 roku w Pałacu Taurydów, należącym do księcia Potiomkina.
Następnie przeniesiono go do spiżarni służbowej Pałacu Zimowego.
Z 800 pozycji pozostały 744.
Mówiąc o imitacjach Kamei w ceramice, nie sposób nie wspomnieć chyba najsłynniejszego angielskiego artysty pracującego z wyrobami z gliny, Josiaha Wedgwooda (1730–1795).
Podczas eksperymentów opracował specjalny skład masy ceramicznej, który pozwala mu naśladować całą subtelność rzeźbionego kamienia. Artysta nazwał tę mieszankę „Jaspisem”.
Dużą popularnością cieszyły się dwuwarstwowe prace Wedgwooda, nawiązujące do antycznych kamei: na kolorowe tło nałożono biały relief. Stosując tę technikę autor stworzył eleganckie medaliony oraz duże panele dekoracyjne – tablice, które służyły do dekoracji ścian i mebli. Wedgwood wpadł także na pomysł asymilacji starożytnych form i tematów, nadając im interpretację odpowiednią dla jego czasów.
Poniżej znajduje się tablica przedstawiająca rosyjską cesarzową Katarzynę II na wizerunku Ateny.
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
Fabryka „Wedgwood”. Tablica „Katarzyna II, nagradzająca sztukę i patronująca handlowi”. Wielka Brytania, koniec lat 80. XVIII w. Państwowe Muzeum Ermitażu w Petersburgu
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
Stół jest półkolisty. Rosja, 1799. Państwowe Muzeum Ermitażu w Petersburgu
Na zakończenie tej publikacji zapraszamy do odgadnięcia, czy kamea zdobiąca tę bransoletkę jest prawdziwa?
https://avatars.dzeninfra.ru/get-zen_doc...scale_1200
https://dzen.ru/a/Y3YcRs-LtiQAagWW