[Krystyna]

   

Bezoar (arab. bāzahr, pers. bād-zahr)
Kamień pochodzenia organicznego, który znajduje się w organizmie niektórych zwierząt, zwłaszcza bezoar kóz.
Bezoar jest niebieskawo-szary , tłusty w dotyku, gorzki smak, twardość w skali Mohsa 1-2.

Słowo "bezoar" pochodzi od terminu perski bad-Sahr = antidotum.
Kamień powstaje w żołądku lub jelitach niektórych zwierząt przeżuwających,
Aż do XVIII w. był uznana za skuteczne lekarstwo na różne dolegliwości, takie  jak melancholia i padaczką.
Jak sama nazwa mówi, to również postrzegane jako antidotum na tajemnicze zatrucia.
Ze względu na te właściwości lecznicze, bezoars być szczególnie starannie konserwowany i był drogi, ponieważ tylko bogaci książęta, monarchowie mogli sobie na niego pozwolić.

Wierzono, że chroni przed zatruciem arszenikiem.
Kawałek bezoar wrzucano  do kielicha z trucizną (gdy było podejrzenie zatrucia), uratowano życie wielu władców.
Od XIX wieku lecznicze właściwości bezoara  była postrzegana jako fikcję, ale najnowsze badania potwierdziły zdolność kamienia do aktywnego radzenia sobie z arszenikiem.(najczęściej trucizny średniowiecza).
Bezoar od dawna uważane za potężne antidotum i wysoko cenione przez kościół i władców świeckich
Dla cara Fedora  Aleksewicza został wykonany srebrny puchar zdobiony odpowiednio bezoarem  
Patriarcha Moskwy Nikon i Królowa Anglii Elżbieta ponoć też go używali.
Napoleon otrzymał kamień w prezencie od szacha Persji, ale nie wierząc w jego moc uzdrawiania, wrzucił go do ognia.
W obecnej wersji wiadomo, że Napoleon został otruty arszenikiem i być może gdyby go używał,  nie umarłby przynajmniej z tego powodu.
źródło
źródło

[Krystyna]

   
Koza bezoarowa, kozioł bezoarowy (Capra aegagrus)
Ssak krętorogi, protoplasta kozy domowej.
Do dzisiaj kozę bezoarową spotkać można na pustynnych obszarach górskich południowo-zachodniej Azji, w Iranie, Afganistanie, Iraku aż po sam Kaukaz.
Występują one nawet na wysokości do 4000 m n.p.m.
W dawnych wiekach rozprzestrzeniły się także na wyspach Morza Egejskiego i na Krecie.

Ciekawostką jest pochodzenie ich nazwy - od perskiego słowa bezoar, które oznacza odtrutkę.
Wzięło się to stąd, że w żołądkach tych zwierząt znajdowano twarde zlepki resztek pokarmowych, złożone z sierści oraz włókna roślin pomieszanego z żywicą, którym w średniowieczu przypisywano właściwości lecznicze, a zwłaszcza przeciwjadowe.

Te informacje znalazlam na rosyjskich stronch
Ale przeglądając net natknęłam się  na wiele informacji , np.
źródło
źródło

[Krystyna]

   
W Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu, pośród wielu dzieł sztuki zdobniczej, zwraca uwagę niezwykła, unikatowa ozdoba, wykonana ok. 1550-1570 r. przez hiszpańskich złotników, której głównym elementem oprawnym jest bezoar.
Ten szaroniebieski kamień, o kształcie zbliżonym do kuli, umieszczony na złotym pierścieniu jest podtrzymywany przez trzy lwy, których piersi zdobią duże szmaragdy oprawione w cargę.
Kamień opasują misternie cyzelowane cztery węże, przechodzące ku górze we wstęgi,  również jak pierścień zdobione szmaragdami.
Zwieńczenie stanowi stylizowana korona.
Ozdoba ma ok. 25,5 cm wysokości i ok. 10 cm szerokości (fot)
Przy oglądaniu tego niezwykłego dzieła nieodparcie nasuwa się pytanie: czym jest w istocie bezoar i jakie tradycje kulturowe są z nim związane? (...)
źródło
źródło

[Krystyna]

   
Legenda o bezoarach 
Stara legenda peruwiańskich Indian głosi, że żyjące w Andach lamy wiedzione instynktem sterowanym przez bóstwa zjadają niektóre trujące zioła, co uodparnia je na inne trujące rośliny i zatrutą wodę.
Według innej, równie pięknej legendy, bezoary są skamieniałymi łzami jeleni, które chcąc się odmłodzić zjadają węże, po czym wchodzą do wody i stoją w niej dopóki jad nie wypłynie z łzami, które spadając do wody zamieniają się w kamienie zdobniczej. 

Bezoary są kruchymi, lśniącymi kamieniami o różnej wielkości i barwie żółtej, szarej, niebieskawej, białawej lub zielonkawej, 
Kamienie te powstają z niestrawionych cząstek pokarmu oraz sierści zwierząt ( lam, mułów, antylop, gazeli, kóz ), która zjadana jest z pożywieniem podczas linienia. 
 
W IV wieku p.n.e. Arystoteles pisał, że kamień ten usuwa truciznę z organizmu. 
Persowie głęboko wierzyli, że bezoar ma właściwości nie tylko lecznicze, ale też magiczne. 
Nadali mu nazwę Bad-zahr co znaczy “wyganiający truciznę”. 
Bezoar, na którym umieszczony był wizerunek szacha służył im za talizman, który chronił wojownika przed zatrutą  bronią wroga. 
Chińczycy i Hindusi z kolei twierdzili że bezoar przywraca młodość i urodę. 
Obecnie kamień ten stosowany jest w azjatyckiej medycynie naturalnej jako lek na dolegliwości żołądkowe.
źródło
źródło

[Krystyna]

       
Goa Stone in a Golden Container, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork

Kamień Goa
Kamienie Goa to sztuczne bezoary (twarda kula niestrawionych cząstek, które często znajdują się w żołądkach przeżuwaczy), wykonane przez Jezuitów na indyjskim Goa w XVII i na początku XVIII wieku. 
W czasach starożytnych magiczne i lecznicze właściwości przypisywano bezoarom, w szczególności w Europie uważano, że kamień bezoar, jeśli zostanie obniżony do napoju, chroni użytkownika przed trucizną.

Kamienie Goa zostały wykonane z mieszanki różnych substancji organicznych i nieorganicznych, takich jak: zmiażdżone muszle, minerały, kamienie szlachetne, bursztyn, żywica i piżmo, a także same bezoary, jako podstawa. 
Kamienie Goa sprowadzano do Europy, często dla nich cenne pojemniki były wykonane ze złota i srebra, okrągłe w kształcie dwóch półkul. 
Ocalałe okazy wraz z pojemnikami są przechowywane w muzeach, tym w Metropolitan Museum of Art .
źródło
źródło

[Krystyna]

   
Złoty filigranowy wisiorek zawierający kamień Goa i herb księcia Alby (Kunsthistorisches Museum Vienna, Inv. No. KK. 998).

[Krystyna]

   
XIX-wieczny chiński pierścień z kamienną ramką bezoar otoczoną smokami (kolekcja prywatna, zdjęcie dzięki uprzejmości Boba Birta).
źródło

Bezoar. Kamień ze wszystkich chorób.
Najbardziej aktywny rozwój różnych metod leczenia, zarówno skutecznych w tym czasie, jak i absolutnie bezużytecznych i fantastycznych, miał miejsce w średniowieczu. 
Szczególnie popularne były różne antidotum  
Bogaci i królowie byli bardzo zainteresowani takimi lekami i hojnie wynagrodzili tego, który mógł zaoferować coś takiego. 
O jednym z tych „narkotyków” będzie ten artykuł.
Bezoar to gęsta masa włókien roślinnych, włosów i niestrawionych resztek żywności, które znajdują się w przewodzie pokarmowym wielu zwierząt, a nawet ludzi. 
Z pewnością wielu z tych, którzy mają zwierzęta, wielokrotnie obserwowało bryłki wełny, które ich zwierzęta Lykają. 
To właśnie te bezoary były używane jako antidotum przez wiele stuleci.
Arabski pisarz z XI wieku o nazwisku al-Biruni uważał, że bezoary dają radę  wszystkim truciznom i stawiają te osoby na nogi w przypadku zatrucia. 
Europejscy lekarze poszli jeszcze dalej, wspominając bezoary nie tylko jako antidotum, ale także jako panaceum na wszystkie choroby. 
Taka opinia stała się popularna w XII wieku, kiedy różne epidemie objęły Europę. 
Na przykład Indian Bezoars uważano za lek na gorączkę, trujące ukąszenia, żółtaczkę, a nawet melancholię. 
Aby to zrobić, konieczne było zeskrobanie małego bezoara w drinku i wypicie.
Często do takich napojów dodawano antymon, co powodując wymioty lub biegunkę, świadczyło o tym, że czyszczenie zakończyło się powodzeniem.
Bezoar był pożądanym nabytkiem dla bogatych ludzi tamtych czasów, którzy obawiali się prób zamachu.
 Kamienie zostały ozdobione złotem i różnorodną biżuterią, używaną jako amulety.

W XVI wieku największy francuski lekarz Ambroise Paret wątpił w skuteczność tej metody leczenia i podjął próbę zidentyfikowania leczniczych właściwości bezoar. 
Tak więc osobistemu szefowi kuchni króla, skazanemu za kradzież, zaproponowano udział w eksperymencie w zamian za uniknięcie szubienicy. 
Przestępca otrzymał truciznę, a następnie zjadł bezoara. 
Mimo to kilka godzin później przestępca zmarł w strasznej agonii.

Trudno jest ustalić, jak zaczęła się ogólna wiara w taką metodologię leczenia, ale wspomniano o pewnej grupie badaczy, którzy umieścili bezoar w roztworze zawierającym arsen i odkryli, że naprawdę wchłania truciznę i neutralizuje ją. 
Nie wiadomo, czy to wystarczyło, aby poradzić sobie ze śmiertelną dawką.
Z czasem Bezoar zniknął z farmakologii lekarzy i pozostał tylko na stronach annałów. 
Możemy się tylko cieszyć, że ty i ja nie żyjemy w średniowieczu i być zaskoczeni nie tylko frywolnością i naiwnością naszych przodków, ale także burzliwą wyobraźnią.
źródło