[Krystyna]

   
   
       
Cytryna zwyczajna Citrus limon (L.) Burm., nazywana też cytryną właściwą lub po prostu cytryną – gatunek roślin z rodziny rutowatych (Rutaceae Juss.).
Pochodzi z południowowschodnich Chin, lecz współcześnie nie występuje tam ani w stanie dzikim, ani nie jest tam hodowana.
Prawdopodobnie powstała w wyniku skrzyżowania limy (Citrus aurantifolia syn. C. latifolia) z cytronem (Citrus medica).
Do Europy trafiła podczas Średniowiecza
(starożytni Rzymianie znali i uprawiali tylko cytrony Citrus medica)

Drzewo dorastające zazwyczaj do 5 m, choć niekiedy do 10 m, u większości odmian gałęzie z kolcami.
Liście
Jasnozielone, jajowatolancetowate, lśniące, na brzegach piłkowane, do 15 cm długości.
Wyrastają na słabo oskrzydlonych ogonkach.
Kwiaty
O średnicy do 30 mm, wydzielające silną woń, osadzone pojedynczo lub parami w kątach liści, a na końcach gałązek niekiedy zebrane w małe grona.
Mają białą, 5-płatkową koronę, z zewnątrz czerwono nabiegłą, 1 słupek i liczne pręciki.
Kwitnie prawie nieprzerwanie.
Znamię dojrzewa już w pączku, a pylniki dopiero po otworzeniu kwiatu (protogynia).
Owoce
Jadalne, bardzo kwaśne jagody nazywane cytrynami.
Są jajowate, o wydłużonych końcówkach.
Mają dość grubą, żółtą okrywę i żółtawy, soczysty miąższ

Zastosowanie
Drzewo owocowe.
Jest uprawiana dla swoich owoców, które zawierają dużo witaminy C i B1 oraz kwasu cytrynowego.
Aby owoce mogły znieść często długotrwały transport na duże odległości, zrywane są z drzew w stanie niedojrzałym, a następnie przed sprzedażą (lub jeszcze w trakcie transportu) poddaje się je sztucznemu dojrzewaniu za pomocą etenu.
Największe plantacje znajdują się w USA, we Włoszech, Meksyku, Grecji i Hiszpanii.
Znajduje się w rejestrze roślin uprawnych Unii Europejskiej.
W przemyśle spożywczym i farmaceutycznym owoce oraz skórki z owoców są wykorzystywane jako źródło kwasów cytrynowego oraz olejku eterycznego

Roślina ozdobna.
Jest uprawiana w ogrodach i parkach w krajach o ciepłym klimacie.
Na obszarach o klimacie umiarkowanym uprawia się ją w szklarniach i palmiarniach, a także w mieszkaniach, jako roślinę pokojową.

Historia uprawy
Z południowo-wschodniej Azji sprowadzono cytrynę do Mezopotamii prawdopodobnie ok. V w. n.e., skąd Arabowie ok. X w. przenieśli uprawę do Palestyny i Egiptu.
Na Bliskim Wschodzie zetknęli się z tym gatunkiem Europejczycy podczas wypraw krzyżowych.
Cytryny zostały następnie rozpowszechnione i zaczęły być uprawiane niemal w całym obszarze śródziemnomorskim.
Krzysztof Kolumb prawdopodobnie już podczas pierwszych wypraw do Ameryki wprowadził tam cytryny do uprawy.
Na Antylach uprawiane były w każdym razie w 1557 roku.
W 1587 Kuba pokryta była gajami cytrynowymi

W 1655 roku w Paryżu zaleto sprzedawać lemoniadę a na przełomie XVII i XVIII wieku uprawę cytryn zapoczątkowano w krajach o klimacie tropikalnym oraz subtropikalnych.
Obecnie cytrynę uprawia się:
• na Sycylii
• we Włoszech
• na Sardynii
• w Hiszpanii
• w Portugalii
• w Syrii
• w Afryce Południowej
• w Brazylii
• w Kalifornii
• na Florydzie

Ciekawostki
Cytryna zrobiła karierę po roku 1720, kiedy stwierdzono skuteczność spożywania jej owoców w leczeniu szkorbutu – choroby groźnej zwłaszcza dla marynarzy odbywających długie rejsy.
W roku 1795 we flocie angielskiej wprowadzono dla każdego marynarza obowiązkową, 30 g, dzienną dawkę soku z cytryny, co rozwiązało problem szkorbutu wśród marynarzy
Każdy pasowany na Kawalera Orderu Uśmiechu, musi wypić kielich soku z cytryny, tzw. "próba soku z kwaśnej cytryny".
Dodanie cytryny do ryby powoduje zanik niemiłego zapachu, ponieważ jony H+ z kwasu cytrynowego
łączą się z trimetyloaminą (odpowiedzialną za ten zapach) w wyniku czego powstaje nielotna sól.
Największą cytrynę zwyczajną, która ważyła 5,26 kg, wyhodował w 2003 roku Aharon Shemoel z Izraela
https://pl.wikipedia.org/wiki/Cytryna_zwyczajna
źrodło

[Krystyna]

       
       
Święto Cytryny
W II połowie XIX wieku Mentona, podobnie jak inne miejscowości na Lazurowym Wybrzeżu, stały się popularnym celem przyjazdów zamożnych turystów z kraju i zagranicy.
Aby przyciągać jeszcze większą liczbę zamożnych klientów, właściciele hoteli wystąpili w 1895 do władz miejskich z prośbą o organizację w miesiącach zimowych nowych imprez kulturalnych,
stylizowanych na tradycyjne święta ludowe.
Od 1929 najważniejszym takim świętem stała się wystawa drzewek cytrynowych oraz owoców w ogrodach Hotelu Riwiera.
Wybór cytryn wiązał się z faktem, że region Mentony był w tym okresie największym producentem tych owoców w Europie.

W 1930, wobec wielkiego sukcesu wystawy, część imprezy została przeniesiona na ulicę - w miejsce tradycyjnej wystawy odbyła się defilada wozów z drzewkami, owocam i całymi konstrukcjami wznoszonymi z układanych jedne na drugie cytryn.
Od 1934 rada miejska łączyła wystawę cytryn z imprezami promującymi lokalne tradycje i stroje Mentony.
W tym samym roku pojęcie la Fête du Citron zostało zarejestrowanym znakiem handlowym.
Dwa lata później Święto Cytryny zaczęło odbywać się w parku Biovès, gdzie ma miejsce do tej pory.
Na tę okoliczność rzeźbiarz François Ferrié wykonał w różnych miejscach parku dodatkowe dekoracje
z motywem cytryny.

Przebieg święta
Tradycyjnie główną atrakcją Święta Cytryny jest przejazd przez główne ulice miasta pojazdów, na których wystawione są dużych rozmiarów konstrukcje wznoszone z układanych jedna na drugiej cytryn.
Są one następnie wystawiane w wyznaczonych punktach miasta.
Wystawie cytryn towarzyszą pokazy strojów i muzyki regionalnej, koncerty, targi rękodzieła ludowego
oraz inne ekspozycje związane z tradycjami Mentony.

[Krystyna]

   
Orzeźwiająca latem lemoniada ale nie tylko.
Cytryna może nas zaskoczyć swoim wszechstronnym zastosowaniem w domu.
Ma przyjemny zapach, ale nie dla insektów, jest naturalnym środkiem odkażającym przez swój kwaśny odczyn i naturalnie konserwuje żywność.
Oto 22 ciekawe zastosowania cytryny!
Cytryna a czystość w domu
1.    Czyste deski do krojenia, wałki, miski do sałatek – wystarczy je myć przy pomocy soku z cytryny, a bardziej oporne plamy czyścić sokiem z solą.
Dezynfekuje i niweluje brzydki, nieświeży zapach.
2.    Tłuszcz w kuchni – plamy na naczyniach wyczyścimy przy pomocy soku z cytryny i soli.
Należy jednak upewnić się, że powierzchnia zniesie potraktowanie taką mieszanką.
3.    Plastikowe pojemniki – odzyskają świeży zapach po pozostawieniu w nich wody z sokiem cytrynowym w proporcji 1:1 i umyciu następnego dnia.
4.    Odświeżenie – lodówka odzyska ładny zapach na dłużej, gdy pozostawimy w niej skórki cytryny (według niektórych działa lepiej niż pojemniczek z sodą).
5.    Czyste tarki – tarki do warzyw często mają plamy na przykład po marchwi czy burakach.
Jeśli zetrzemy na tarce cytrynę, znikną wszystkie.
6.    Stal nierdzewna i chrom – dobrej jakości powierzchnie ze stali nierdzewnej i chromu odzyskają pełen blask po czyszczeniu sokiem z cytryny, spłukaniu i wytarciu do sucha.

Moda i uroda naturalnie
7.    Dezodorant – dla odważnych osób, które nie są uczulone na cytrusy: wystarczy wetrzeć odrobinę soku z cytryny w pachy (nie tuż po depilacji czy goleniu!) aby uzyskać łagodne działanie antybakteryjne, tonizujące i odświeżające.
8.    Rozjaśnienie paznokci – sok cytrynowy rozjaśni płytki paznokciowe u osób starszych i palaczy.
9.    Plamy od dezodorantu czy potu – plamy na jasnych ubraniach usunie sok z wodą.
10.    Pleśń na ubraniu – jeśli się zdarzy, to usunie ją pasta z soku cytrynowego i soli (ostrożnie stosować na barwionych ubraniach czy akcesoriach skórzanych).
11.    Dezynfekcja biżuterii – sok z cytryny wyczyści ją wraz z wodą (proporcja 1:1), ale lepiej omińmy biżuterię delikatną, starą i bardzo cenną, oraz tę z kruszcu o niewiadomym składzie (może poczernieć).
12.    Zamiast wybielacza - sok cytrynowy łagodnie wybieli pranie dodany zamiast wybielacza.
Cytryna w kuchni. Inaczej
13.    Zmniejsza spożycie soli – nasze kubki smakowe mają podobne doznania, gdy spożywamy pokarmy kwaśne i słone.
Stąd sok cytrynowy najlepiej zastąpi nam latem sól.
Wszelkie sałatki i dressinigi zyskają dłuższą świeżość i doskonały smak.
14.    Dość sklejonego ryżu – aby był idealnie puszysty i nie klejący wystarczy dodać jedną łyżkę soku cytrynowego do garnka w chwili, gdy woda zaczyna wrzeć dla uzyskania tego samego efektu przy gotowaniu ryżu do sushi zaleca się dodawanie octu ryżowego).
15.    Konserwacja żywności – odrobina soku z cytryny dodana do guacamole (z szybko ciemniejącego awokado), surówki z jabłkiem czy pesto dłużej utrzyma ich ładny, apetyczny kolor.
Także Ziemniaki, gruszki i kalafior nie zciemnieją po jego wpływem.
16.    Odświeżenie sałaty – podwiędła sałata (o taką nietrudno w upały) można uratować przed kompostownikiem umieszczając ją w misce z odrobiną soku z połowy cytryny i lodu.
17.    Płyn do mycia wszystkiego (nawet owoców i warzyw) – łatwo go sporządzić z wody, soku z cytryny, sody oczyszczonej.
Ogród, dom i zwierzęta domowe. Jak pomoże cytryna?
18.    Zniechęca koty – jeśli chcemy je trzymać z daleka od zasłon, mebli tapicerowanych czy wiklinowych, a także suchych kompozycji roślinnych (koty uwielbiają je podgryzać) i wikliny, to wystarczy spryskać je roztworem olejku eterycznego z cytryny, lub przefiltrowanym sokiem z całej cytryny.
Taka mgiełka zapachowa powinna pomóc też na blatach kuchennych, stołach i świątecznym drzewku.
19.    Nowe życie nawilżacza – jeśli mimo oczyszczania nawilżacz powietrza pachnie zniechęcająco lub pozostał w nim zapach poprzednio stosowanego olejku eterycznego, to pomóc powinien sok z cytryny (3-4 łyżki).
20.    Zwalcza chwasty – niechciane rośliny można spróbować zwalczyć w ogrodzie przy pomocy soku cytrynowego zamiast silnie działających środków syntetycznych.
21.    Zmiękcza pędzle – stwardniałe włosie starych pędzli mogą zmięknąć i odświeżyć się po moczeniu przez 15 minut w gorącej wodzie z sokiem z cytryny.
Później myjemy je w mydle i pozwalamy wyschnąć.
22.    Zwalcza mrówki i szkodniki, a nawet ćmy.
Odstrasza je zapach cytrusów, wystarczy rozpylić mgiełkę na oknach, w szczelinach drzwi, wszędzie, którędy mogłyby się dostać do domu.
Źródło: Care2.com / fot. sxc.hu
źródło

[Krystyna]

   
Cytryna - słodko, wytrawnie, egzotycznie
Po cytrynę warto sięgać nie tylko zimą, gdy łatwo o przeziębienie.
 Świetnie sprawdzi się i latem.
 Przede wszystkim dostarczy cennych składników odżywczych, zwłaszcza witamin C i B1, a przy tym - tak jak inne cytrusy - doskonale orzeźwi w upalny dzień. W kuchni można ją wykorzystać na wiele pysznych sposobów.
Sprawdź nasze propozycje na dania, desery i przetwory z cytryną.

Kiszone cytryny przygotowuje się podobnie jak kiszone ogórki - soląc je i zalewając wrzątkiem.
Jako specjalność kuchni marokańskiej sprawdzą się przede wszystkim w potrawach, które się z niej wywodzą, m.in. tadżinach czy delikatnych bulionach.

Marynowane cytryny
1 kg cytryn
sól morska grubo ziarnista
Składniki na 1 duży 2-3 litrowy słoik, czas przygotowania: 15 min + 1-2 tygodnie.
Cytryny wyszoruj szczoteczką pod bieżącą wodą, a następnie sparz wrzątkiem.
Każdą ponacinaj wzdłuż, jakby w ćwiartki (ale nie do końca, cytryny muszą być całe).
 W każde nacięcie wetrzyj dokładnie sól. Niezbyt ciasno ułóż je w słoju, zalej wrzątkiem, zakręć i odstaw na tydzień albo dwa.
 Otwarte przechowuj w lodówce do 3 tygodni.
Cytryny doskonale pasują do dań z kurczakiem.
Autor: Aneta Kosiba
źródło
źródło