21-03-2013, 10:57
Jałowiec (Juniperus) ang. Juniper
Rodzaj obejmujący różnej wielkości zimozielone krzewy iglaste, rzadziej niewielkie drzewa.
Charakteryzuje się ogromną różnorodnością form - znajdziemy tu zarówno niewielkie, płożące się po ziemi i tworzące rozległe "dywany" krzewinki, jak i najbardziej typowe w uprawie formy krzewiaste o rozmaitych pokrojach (kolumnowe, stożkowate, wazowate, kopułowate itp.), a nawet kilka wysokich drzew o regularnej budowie.
Igły jałowców mogą być dwojakiej postaci: płaskich i kłujących szpilek wyrastających przeważnie w okółkach po 3 sztuki albo drobnych, nakrzyżległych łusek ściśle przylegających do pędu.
Zabarwienie igieł jest zróżnicowane.
Dominują oczywiście różne odcienie zieleni, ale istnieje wiele odmian o igłach niebieskich, a nawet żółtych.
Jedną z najbardziej charakterystycznych cech jałowców są mięsiste szyszkojagody, zbudowane z kilku nasion otoczonych przez zamkniętą, mięsistą osnówkę (są one tworzone w miejsce występujących u ogromnej większości drzew iglastych zdrewniałych szyszek).
Jako jedne z ulubionych roślin ogrodników, jałowce doczekały się bardzo dużej liczby odmian ozdobnych, różniących się między sobą wielkością, pokrojem, barwą igieł i szyszkojagód itp.
Wraz z odmianami ozdobnymi innych krzewów i drzew iglastych (np. żywotników i cyprysików) tworzą one wspólnie grupę tzw. iglaków, które poza funkcjami typowo dekoracyjnymi są często używane do budowy zimozielonych żywopłotów.
Rodzaj jałowiec obejmuje około 60 gatunków, z których do tej pory wyhodowano ponad 400 odmian.
Gatunki te i odmiany wykazują mocne tendencje do krzyżowania się i tworzą dużą liczbę trudnych do rozróżnienia mieszańców.
W Polsce w stanie naturalnym występuje jałowiec pospolity (J. communis) oraz bardzo rzadki, rosnący tylko w Pieninach reliktowy jałowiec sabiński (J. sabina).
Ten ostatni gatunek to pokładający się krzew o ściśle przylegających do pędu łuskowatych igłach i nieprzyjemnym zapachu wydzielanym z powodu obecności w jego tkankach substancji o nazwie sabinol.
Z innych gatunków na uwagę zasługuje m.in. jałowiec fenicki (J. phoenicea) - krzew ze ściśle przylegającymi łuskami oraz brązowymi, skórzastymi szyszkojagodami.
Nietypowy pod względem formy wzrostu i osiąganych rozmiarów jest jeden z największych jałowców - jałowiec wirginijski (J. virginiana).
Ma on postać dużego, osiągającego nawet 30m wysokości drzewa iglastego o kolumnowym pokroju.
Gatunek ten tworzy (nawet w obrębie tego samego osobnika) dwa typy igieł: szpilkowate i łuskowate.
Jeszcze większy od wirginijskiego jest jałowiec pestkowaty (J. drupacea).
Drzewo to może dorastać nawet do 40m wysokości i 1m średnicy pnia, a jego regularna korona jest typowa dla większości dużych drzew iglastych.
Dodatkową ciekawą cechą jałowca pestkowatego są jego osiągające 2cm średnicy szyszkojagody (największe w ramach rodzaju).
Z kolei żyjący w Kaliforni jałowiec zachodni (J. occidentalis) może się pochwalić niezwykłą długowiecznością - niektóre jego osobniki liczą grubo ponad 2000 lat!
źródło
źródło