18-05-2013, 19:31
Uczep (Bidens)
Rodzaj roślin należący do rodziny astrowatych.
Należy do niego około 200 gatunków występujących na całym niemal świecie, z wyjątkiem obszarów o bardzo zimnym klimacie.
Większość gatunków pochodzi z obszaru Meksyku i sąsiadujących rejonów obydwu Ameryk.
Rośliny jednoroczne, byliny, krzewinki lub krzewy.
Łodygi ulistnione, zwykle silnie rozgałęzione. Ulistnienie naprzemianległe, liście zazwyczaj głęboko podzielone, lub złożone.
Kwiaty zebrane w koszyczki lub główki.
Brzeżne kwiaty języczkowe są nieliczne, ale szerokie, przeważnie żółte, rzadko tylko czerwone lub purpurowe.
Dojrzewają stopniowo, dzięki czemu roślina kwitnie przez długi czas.
Owocami są niełupki zaopatrzone w 2 haczyki, którymi przyczepiają się do sierści zwierząt lub ubrań ludzi, w ten sposób się rozsiewając (zoochoria).
Łacińska nazwa rodzaju oznacza właśnie 2-ząbkowy.
Gatunkiem typowym jest Bidens tripartita L.
Gatunki flory Polski
uczep amerykański (Bidens frondosa L., syn. B. melanocarpus Wiegand) – antropofit zadomowiony
uczep owłosiony (Bidens pilosa L.) – efemerofit
uczep śląski (Bidens radiata Thuill., syn.B. radiatus Thuill.) – gatunek o niepewnym statusie we florze Polski, według nowszych badań zaliczony do kenofitów[9]
uczep trójlistkowy (Bidens tripartita L.)
uczep zapaliczkowaty (Bidens ferulaefolius (Jacq.) DC.) – efemerofit
uczep zwisły (Bidens cernua L., syn. B. cernuus L.)
uczep zwodniczy (Bidens connata H. L. Mühl., syn. B. connatus H. L. Mühl.) – antropofit zadomowiony
Gatunki uprawiane
uczep rózgowaty (Bidens ferulifolia (Jacq.) Sweet)
Bidens triplinervia Kunth
Zastosowanie
Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne.
W Polsce uprawiane gatunki nie wytrzymują zimy i dlatego uprawiane są jako rośliny jednoroczne, głównie w pojemnikach na balkonach, werandach, itp.
Uprawia się je z sadzonek wyhodowanych przez specjalistów.
Są bardzo łatwe w uprawie, wymagają tylko systematycznego podlewania, w czasie upałów nawet dwukrotnie w ciągu dnia
źródło
Poszczególne gatunki uczepu mogą krzyżować się ze sobą.
Tworzą odmiany regionalne, a nawet terenowe.
Nie zawsze występują przy zbiornikach i ciekach wodnych, można je również spotkać w ogrodach suchych, choć wtedy osiągają mniejsze rozmiary, ale wcześniej owocują.
Należą do rodziny złożonych = astrowatych – Compositae = Asteraceae. Wszystkie można stosować do celów leczniczych.
Surowcem jest świeże lub suche ziele uczepu – Herba Bidentis, przy czym warto grube łodygi odrzucać i pozyskiwać liście oraz wierzchołki pędów.
Bardzo wartościowe są kwiaty (koszyczki kwiatowe) oraz owoce uczepu – Anthodium, Fructus Bidentis, bowiem zawierają więcej olejku eterycznego niż liście.
Jest to jednak surowiec kłopotliwy w zbieraniu i dlatego, gdyby znalazł się w sprzedaży, z pewnością byłby bardzo drogi. Ziele, jak i same kwiaty trzeba suszyć w przewiewnym miejscu, nie zgniatać, najlepiej w półmroku.
kładniki czynne uczepu są wrażliwe na działanie światła i wysoką temperaturę podczas suszenia. Rozdrabniać tuż przed przygotowaniem leku.
Przechowywać w szczelnych pojemnikach.
źródło