Urtica Dioica-Pokrzywa zwyczajna
Gatunek rośliny z rodziny pokrzywowatych (Urticaceae Juss.).
Znana także pod nazwami: Pokrzywa Dwupienna, Parzawka, Pokrzywa Wielka, Zgajka Wielka, Pokrzywa Parząca, Pokrzywa Chyżawka, Koprucha, Koprycha, Parzawica, Żurycha, Żyruna, Żyżka.
Występuje w stanie dzikim w Europie, Azji, Afryce Północnej, Ameryce Północnej.
W Polsce pospolita.
Bylina, hemikryptofit.
Kwitnie od czerwca do listopada, jest wiatropylna.
Owoce rozsiewane są przez wiatr.
Wszystkie części rośliny, chociaż najwięcej liście, zawierają witaminę C, K, B i kwas pantotenowy, flawonoidy, olejek eteryczny, histaminę, acetylocholinę, kwas krzemowy i mrówkowy, fitoncydy oraz składniki mineralne (żelazo, magnez, wapń, mangan, krzem).
Preferuje siedliska ruderalne, wilgotne lasy i zarośla, ogrody, przydroża.
Preferuje stanowiska żyzne, zasobne w azot (roślina azotolubna).
Obecność Pokrzywy w środowisku jest potrzebna niektórym gatunkom motyli (dla motyli: krasopani hera, rusałka ceik, rusałka kratkowiec, rusałka osetnik Pokrzywa Zwyczajna jest jednym z żywicieli gąsienic) do przeobrażenia zupełnego i warunkuje wystąpienie ich postaci dorosłej.
Tępienie Pokrzywy jako chwastu powoduje w konsekwencji eliminację gatunków zwierząt (w tym motyli) z tą rośliną związanych.
Zastosowanie
Roślina lecznicza:
Działanie:
Stosowana w stanach zapalnych dróg moczowych.
Zawarte w korzeniu sitosterole wykorzystywane są w leczeniu łagodnego przerostu prostaty, w początkowym stadium choroby.
Nie likwidują choroby, ale spowalniają jej rozwój.
Jest środkiem pomocniczym w leczeniu cukrzycy.
Wpływa dodatnio na procesy przemiany materii, pobudza działalność gruczołów wydzielania wewnętrznego i zwiększa ilość krwinek czerwonych, poprawia perystaltykę jelit.
Pokrzywa pomaga też w pielęgnowaniu urody.
Liść pokrzywy stosowany jest do pielęgnacji skóry i włosów skłonnych do przetłuszczania się i zawarty jest w licznych kosmetykach.
Szczególnie polecana jest na wiosenne osłabienie.
Chlorofil otrzymywany z Pokrzywy wykorzystuje się w leczeniu choroby popromiennej.
Używany miejscowo sprzyja gojeniu się ran, czyraków i wrzodów.
Zdolność Pokrzywy do tamowania krwotoków znana była już w starożytności, opisał ją m.in. Dioskurides i Pliniusz.
Obecnie z Pokrzywy i Krwawnika sporządza się płynne wyciągi, które stosowane do wewnątrz tamują krwawienia nosa, jelit, macicy i płuc.
Przeciwwskazaniem do stosowania są krwotoki wywołane polipami i rakami macicy oraz przydatków.
Roślina jadalna: młode pędy (stare liście stają się włókniste) dodaje się do sałatek i szpinaku po uprzednim sparzeniu w temp. ok. 60 °C (w tej temp. inaktywuje się histamina i kwas mrówkowy, które są odpowiedzialne za parzące właściwości Pokrzywy).
Z Pokrzywy robi się także zupę oraz klops.
Pokrzywa jest jednym z dodatków do jajecznicy.
Kosmetyka: z liści Pokrzywy otrzymuje się chlorofil a i b, którego zawartość w świeżej masie dochodzi do 5%.
Ma on szerokie zastosowanie w produkcji kremów, maseczek i toników.
Roślina pastewna: dodaje się do mieszanki dla drobiu i innych zwierząt hodowlanych, gdyż wartością odżywczą nie odbiega od roślin strączkowych.
Włókiennictwo: włókna Pokrzywy otrzymywane z łodyg, których wydajność wynosi ok. 10%, są długie i mocne.
Kiedyś były powszechnie wykorzystywane do produkcji szpagatu, lin a nawet tkanin.
Ajnowie z Sachalinu od wieków wykorzystywali Pokrzywę do otrzymywania przędzy, z której pletli powrozy i sieci rybackie.
Podobnie postępowali rybacy z Kamczatki, którzy włókna Pokrzywy wykorzystywali do produkcji sieci odznaczających się trwałością i lekkością, długo nie nasiąkały wodą i nie gniły (w tamtych rejonach nie rosną inne rośliny włókniste.)
W XIX w. w Europie z Pokrzywy wyrabiano tkaniny i sita do przesiewania mąki.
Podczas I wojny światowej w Niemczech z Pokrzywy wytwarzano materiały ubraniowe, ze względu na brak bawełny.
Pokrzywie od wieków przypisywane są właściwości magiczne.
Wykorzystywana była w postaci naparu o właściwościach eterycznych, którym należało skropić ubranie i pomieszczenia mieszkalne.
Ma przywracać spokój ludziom i domowi, oczyścić ze złej energii nieprzyjemnych uczuć.
Obyczaj ten był jedną z metod egzorcyzmu.
źródło
źródło
źródło
