Pinus Bhutanica
Gatunek drzewa z rodziny sosnowatych (Pinaceae).
Naturalny zasięg występowania obejmuje Bhutan, Chiny (prowincja Junnan), Indie (stan Arunachal Pradesh)
Osiąga wysokość 25 m.
Gatunek ten przez długi czas nie był rozpoznawany jako odrębny od Sosny Himalajskiej-Pinus Wallichiana, w związku z tym zbiory w herbariach dotyczące Pinus Bhutanica mogą być częścią zbiorów Pinus Wallichiana.
Niektóre cechy rozróżniające obydwa gatunki nie zostały dostatecznie zbadane, gdyż dotyczą np. młodych pędów, nie zawsze zbieranych.
Niektórzy autorzy traktują Pinus Bhutanica jako podgatunek lub odmianę Pinus Wallichiana-Pinus Wallichiana subsp. Bhutanica
https://pl.wikipedia.org/wiki/Pinus_bhutanica
Pinus Wallichiana subsp. Bhutanica
Występowanie:
Pinus Wallichiana subsp. Bhutanica jest szeroko rozpowszechniona we wschodniej części zasięgu tego gatunku, tj. we wschodnich Himalajach i przyległych wysokich pasmach górskich południowo-wschodniej części Wewnętrznego Tybetu (chiński region autonomiczny Xizang), północnego krańca Birmy i północno-zachodniego Junnanu.
Na zachodnim krańcu występowania w Królestwie Bhutanu podgatunek ten miesza się z podgatunkiem nominalnym.
Również dalej na wschód stąd, w indyjskim stanie Arunachal Pradesh, występują wysoce zmienne populacje morfologicznie pośrednie między dwoma podgatunkami.
Występowanie taksonu nie zostało jeszcze dokładnie zmapowane, ponieważ jest on w większości zlokalizowany w niedostępnych obszarach przygranicznych z nieuregulowanymi roszczeniami państwowymi, a jednocześnie w trudnym do przejścia terenie; we wschodniej części obszaru występuje jednak tylko wyspowo.
Ekologia:
Podgatunek występuje na zboczach dolin górskich pasma górskiego wschodnich Himalajów.
W niektórych miejscach jest to dolina z wzniesieniem między dnem a najbliższymi szczytami między 1000 a 2000 m, ale w południowo-wschodnim Xizang z odpowiednią wysokością do 5000 m. Zbocza z drzewostanami tej Sosny mogą być łagodne i nie skalistym do bardzo stromego ze skalistymi żebrami, gdzie to drzewo nadal dobrze się rozwija.
Na zachodnim krańcu obszaru rośnie na niższych stanowiskach razem z Pinus Roxburghii i drzewami liściastymi, w środkowej i wschodniej części często rośnie razem z Pinus Armandii i Tsuga Dumosa, wokół dopływu Brahmaputry zwanego Yigong Zangbo również z Pinus Densata subsp. Tibetica i Cupressus Torulosa.
Znany dotychczas zasięg wysokościowy występowania Pinus Wallichiana subsp. Bhutanica znajduje się między 1200 a 3000 m, z przewagą między 1600 a 2800 m.
Opis:
Masywne drzewa dorastające do wysokości ponad 30 metrów, z prostym pniem o średnicy do ponad 1,5 m, z koroną jajowatą do cylindryczno-stożkowej, gdy są dojrzałe.
Zagrożenia i ochrona:
Ze względu na ogólną niedostępność stanowisk i siedlisk z występowaniem Pinus wWallichiana subsp. Bhutanica, takson ten nie jest zagrożony, z wyjątkiem miejscowych wyrębów w niektórych populacjach na zachodzie pasma.
Na Czerwonej Liście IUCN takson jest wymieniony jako najmniejszej troski
Wykorzystanie:
Na łatwiej dostępnych terenach w zachodniej części zasięgu tego taksonu sosna ta jest czasami wykorzystywana jako drewno budowlane lub opałowe.
W centralnej i wschodniej części obszaru jego wykorzystanie ogranicza problematyczna dostępność ich drzewostanów.
Ta Sosna byłaby bardzo atrakcyjnym drzewem do ogrodów i parków w łagodniejszym klimacie.
Na razie jednak rzadko pojawia się w kulturze.
W Czechach w Ogrodzie Zoologicznym i Botanicznym miasta Pilzno odkryto niedawno grupę młodych osobników tej sosny pochodzącej z Junnanu .
Uwaga:
Pinus Wallichiana subsp. Bhutanica została pierwotnie opisana ze wschodniego Bhutanu jako odrębny gatunek w 1980 roku i nadal jest wymieniana jako taka w zachodniej (głównie brytyjskiej) literaturze.
Również w odpowiednim tomie Flora of China (1999) przyjęto bezkrytyczną koncepcję dwóch gatunków Pinus Wallichiana i Pinus Bhutanica, chociaż ich morfologiczne i geograficzne rozgraniczenie jest niejasne.
I odwrotnie, Atlas of the Gymnosperms of China (2004) w ogóle nie wspomina o taksonie Pinus Bhutanica .
W oryginalnym opisie Pinus Bhutanica brakowało krytycznych porównań z populacjami położonymi dalej na wschód.
Dokonał tego autor niniejszej pracy w latach 1992-2004, zarówno w zachodniej części jego zasięgu (w zachodniej części Arunachal Pradesh przylegającej do obszaru stanowiska typu), gdzie występują populacje zmienne, jak i w centralnej części jego zasięgu. zasięg w południowym Xizang, gdzie znajduje morfologicznie jednolite populacje.
Ze względu na charakter zmienności i brak cech wyróżniających w narządach generatywnych pomiędzy dwoma podgatunkami Pinus Wallichiana , uznanie odrębnego gatunku Pinus Bhutanica jest nieuzasadnione.
https://treesandshrubsonline.org/article...bhutanica/
https://botany.cz/cs/pinus-wallichiana-bhutanica/
https://travaldo.blogspot.com/2019/05/pi...ation.html
