[Krystyna]

       
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/c...28I%29.jpg
Ta Keo
Jedna ze świątyń kompleksu Angkor wpisanych wspólnie na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO w 1992 roku na 16 sesji w Santa Fe, Stany Zjednoczone Ameryki 
Uważana jest za najwspanialszy przykład świątyni góry w Angkor będącej symbolicznym przedstawieniem góry Meru
Usytuowana jest pomiędzy Angkor Thom, a Wschodnim Baray. 
Centralna oś świątyni biegnie ze wschodu na zachód, a prowadziła do niej 500 m grobla od Wschodniego Baray. 
Ta Keo była otoczona, obecnie już nieistniejącymi, fosami o wymiarach 225 na 195 metrów.

Budowa świątyni rozpoczęła się około roku 1000 za panowania Dżajawarmana V. 
Prace były kontynuowane za panowania Surjawarmana I i nigdy nie została ukończona. 
Powody zaprzestania dalszej budowy świątyni nie są znane
Jedna z hipotez, oparta na inskrypcji, mówi, że budowę przerwano po uderzeniu pioruna w świątynię, co uważano za bardzo zły znak
Ta Keo to świątynia piramida składająca się z pięciu tarasów o wysokości 22 m, osiągająca całkowitą wysokość prawi 50 m nad poziom gruntu. Pierwsze dwa tworzą zewnętrzne dziedzińce, największy ma wymiary 120 na 100 m i otoczony jest murem, drugi galerią, pozostałe trzy zbudowane na podstawie kawdratu, są podstawą dla kwinkunksu głównych świątyń. 
Do świątyni prowadzą cztery wejścia poprzez gopury. 
Na wschodniej gopurze zachowały się inskrypcje z 1007 roku odnoszące się do darowizn przekazanych świątyni. 
Są to najmłodsze zachowane, a może istniejące, inskrypcje wskazujące na konkretną datę z historii świątyni. 
Główne wejście do świątyni znajduje się od wschodu, prowadzi poprzez fosę brukowaną groblą, na jej początku znajdują się rzeźby dwóch kamiennych lwów w stylu bajonu. 
Trzy poziomy tworzące centralną piramidę mają całkowitą wysokość 14 m. 
Główna platforma jest kwadratem o bokach 47 m i w większości jest zajęta przez kwinkunks niedokończonych wież. 
Cztery narożne świątynie postawione są na cokołach o wysokości 80 cm, natomiast główna centralna świątynia zbudowana jest na podeście podniesionym 4 metry ponad poziom ostatniej platformy. 
Wewnątrz centralnej świątyni znajduje się pomieszczenie o wymiarach 4 m na 3,5 m, którego ściany są starannie wyłożone kamieniami bez zdobień z wyjątkiem rzeźbionym gzymsów
https://pl.wikipedia.org/wiki/Ta_Keo
https://en.wikipedia.org/wiki/Ta_Keo

[Krystyna]

       
Ta Keo jest jedną z największych świątyń wybudowanych w okresie Imperium Khmerów. 
Powstała kilkaset lat przed świątynią Angkor Wat .
Ta Keo została zbudowana jako świątynia państwowa dla Dżajawarmana V i rozpoczął budowę w 975 r. n.e. 
Nietypowo, świątynia nigdy nie została ukończona. 
Istnieje wiele historii na temat tego, dlaczego Ta Keo nigdy nie zostało ukończone, ale nikt nie zna prawdziwego powodu.
Obecnie Ta Keo jest bardzo popularną świątynią wśród turystów ze względu na jej rozmiary – pięć wież sanktuarium znajduje się na szczycie 22-metrowej piramidy schodkowej.

Lokalizacja
Ta Keo znajduje się w Parku Archeologicznym Angkor, tuż na wschód od starożytnego miasta Angkor Thom
Jest to prawie połowa drogi między Ta Prohm a Bramą Zwycięstwa w Angkor Thom. 
W pobliżu znajdują się świątynie Chau Say Tevoda, kaplica szpitalna i Thommanon
https://justsiemreap.com/temple-guide/ta-keo/
https://sonasia-holiday.com/sonabee/ta-keo-temple

[Krystyna]

       
Ta Keo jest czasami pisane Takeo lub Ta Kaeo lub nazywane Prasat Keo. 
Współczesna nazwa Ta Keo, wymawiana jako „Takaeoo”, oznacza „wieża kryształu”. 
We współczesnych inskrypcjach jest wymieniana jako Hemagiri lub Hemasringagiri, co oznacza „góra ze złotymi szczytami”.

Ta Keo była państwową świątynią Dżajawarmana V (968-1001). 
Zaczął ją budować około 975 roku, kiedy stał się dorosły i zaczął rządzić niezależnie po okresie rządów innych urzędników dworskich. 
Podobnie jak dawne świątynie państwowe (Bakong w Roluos, Bakheng w Angkorze, Prasat Prang w Prasat Thom w Koh Ker i Pre Rup w Angkorze), była poświęcona Shivie i zawierała lingam jako symbol boskiej i królewskiej mocy i została zbudowana jako góra-świątynia z wieżami Prasat na szczycie piramidy schodkowej. 
W przeciwieństwie do świątynnych gór poprzednich królów, Ta Keo nie zostało zbudowane w centrum lub wewnątrz nowego miasta królewskiego o nazwie Jayendranagari (jeszcze niezweryfikowane), ale położone dokładnie na północ, blisko zachodniego brzegu Wschodniego Baray Angkoru, który był jego głównym zbiornikiem w tamtym czasie. 
Była grobla łącząca wschodnie wejście do Ta Keo z dawnym Baray w odległości pół kilometra.

Ta Keo jest otoczone fosą, która jest teraz wyschnięta, z wyjątkiem ulewnych deszczów. 
Zewnętrzny mur świątyni, tworzący prostokąt o długości 122 metrów i szerokości 106 metrów, nie jest zbudowany na poziomie gruntu, jak zwykle, ale na krawędzi pierwszego poziomu piramidy, co pozostawia wrażenie twierdzy. 
Inskrypcja na pilastrach przy wschodniej bramie rejestruje fundamenty świątyń.

Piramidalna struktura Ta Keo ma 21,5 m wysokości. 
Jej mniej strome wschodnie schody nadal mają nachylenie 55 stopni i niełatwo się po nich wspinać. 
Typowa piramida schodkowa Ta Keo, ogólnie rzecz biorąc, jest najbardziej proporcjonalną ze świątyń państwowych Khmerów poprzedzających Angkor Wat.

Majestatyczna Ta Keo jest pierwszą świątynią zbudowaną całkowicie z piaskowca, ogromne bloki zostały wycięte w kamieniołomach Phnom Kulen w odległości 30 kilometrów. 
Ich dokładność jest tym bardziej zadziwiająca, że ten rodzaj zielonkawoszarego piaskowca, zwanego feldspathic wacke lub greywacke, jest bardzo trudny do wyrzeźbienia.

Ponadto, Ta Keo jest pierwszą świątynią Angkor z prostą galerią zamiast szeregu prostokątnych struktur. 
Co ciekawe, galeria Ta Keo z ceglanym dachem nie miała drzwi, wydaje się być czysto dekoracyjna. 
Galerie stały się główną cechą późniejszych świątyń Khmerów, np. świątyń państwowych Baphuon, Angkor Wat i Bayon w Angkor Thom. 
Tak więc Ta Keo wprowadza połączenie trzech klasycznych cech imperialnej architektury Khmerów: wznoszących się poziomów, ogrodzeń z galeriami i pięciu wież Prasat ułożonych w kwinkunks.

U stóp wschodnich schodów znajduje się posąg klęczącego byka Nandi, wierzchowca Shivy. 
Górna platforma Ta Keo jest kwadratowa i niemal w całości zajęta przez ten kwinkunks Prasats, podobny do Pre Rup zbudowanego przez ojca Jayavarmana, Rajendravarmana. 
Centralna wieża osiąga całkowitą wysokość 45 metrów nad poziomem gruntu. 
Wszystkie pięć wież ma krzyżowe podstawy i jako innowacja, otwiera się na wszystkie cztery strony świata poprzez wystające przedsionki. 
Tak więc w tym przypadku nie ma żadnych fałszywych lub ślepych drzwi na zewnętrznych ścianach Prasat (znajdują się one tylko w rogach centralnej wieży).

Ta Keo jest prosto zdobione, tylko na wschodniej ścianie znajdują się uszkodzone kamienne rzeźby z motywami kwiatowymi. 
Całkowity brak rzeźb nadproży jest zaskakujący. 
Zwykłym wyjaśnieniem tej osobliwości jest to, że Ta Keo pozostało niedokończone. 
Yogishvara Pandita, arcykapłan, który został ministrem Suryavarmana I i był odpowiedzialny za Ta Keo, ale czuł się niegodny zajmowania wyższych poziomów świątyni, zapisuje w inskrypcjach, że piorun uderzył w niedokończony jeszcze budynek, więc prace przerwano z powodu tego złego omenu. Ale nadal istnieją pytania bez odpowiedzi. 
Dżajawarman V panował przez wiele dziesięcioleci, a ta świątynia państwowa, w przeciwieństwie do niektórych innych jego poprzedników, nie została porzucona po jego śmierci. 
Wręcz przeciwnie, prace w Ta Keo kontynuował Suryawarman I (1002-1050), którego rządy były również stabilne i trwały długo.

Popołudnie jest lepszym czasem na obejrzenie całej piramidy z drogi Small Circuit. 
Rano jest lepiej zobaczyć główne wejście i wspiąć się na szczyt. 
Bilet Angkor jest obowiązkowy, aby uzyskać dostęp do podwyższonego kompleksu Ta Keo.
https://www.angkor-temples-in-cambodia.com/ta-keo.html

[Krystyna]