[Krystyna]

   
Kawowiec (Coffea L.)
Rodzaj wiecznie zielonych krzewów i drzew z rodziny marzanowatych.
W większości pochodzą one z terenu Afryki, niektóre tylko z Azji.
Niektóre z nich są uprawiane.
W grupie roślin z rodzaju Coffea znajduje się duża liczba wieloletnich krzewów i drzew.
Nie wszystkie jednak magazynują w swoich nasionach kofeinę, a niektóre z nich wykazują bardzo małe podobieństwo do znanego kawowca.
Praojczyzną wszystkich roślin z rodzaju Coffea jest Afryka.
Naukowcy wyodrębnili dotychczas ok. 60 gatunków kawy, z czego większość jest roślinnością dziko żyjącą.
Historia kawy jako rośliny uprawnej jest stosunkowo krótka i dlatego tylko kilka pokoleń dzieli ją od jej dziko rosnących krewnych.

Ekonomiczne znaczenie ma uprawa jedynie dwóch gatunków kawy:
Coffea Arabica
oraz Coffea Canephora.
Jeśli chodzi o genetyczną charakterystykę, kawa Arabika różni się od innych gatunków kawy podwójną ilością chromosomów (cztery zamiast dwóch).

Kilka razy do roku obsypuje się rurkowatymi, bladokremowymi kwiatami o intensywnym, przyjemnie cytrusowym zapachu, zebranymi w osadzone u podstaw liści kwiatostany.
Jest swoistym ewenementem w świecie roślin – niewiele jest bowiem gatunków drzew lub krzewów, na których jednocześnie zaobserwujemy wszystkie stadia kwitnienia i owocowania.
Tymczasem na jednym kawowcu możemy znaleźć zarówno zawiązki kwiatów, jak i podobne do wiśni owoce w różnym stadium dojrzałości.
Owoce są strząsane (stripping), bądź zrywane maszynowo lub ręcznie (metoda zwana picking), przy czym tylko ta druga metoda zapewnia wybór najdojrzalszych owoców, z nasion których później przygotowuje się najlepszą kawę.
Niektóre plantacje dodatkowo stosują uprawę w warunkach zbliżonych do naturalnych – drzewa nie są przycinane i rosną w poprzeplatanym innymi roślinami gąszczu, z zachowaniem naturalnego poszycia.
Taka metoda uprawy kawowca daje roślinom dodatkowy cień oraz zwiększoną ilość substancji organicznych pochodzenia naturalnego, co wpływa na smak i aromat finalnego produktu.
Drzewko kawowe, w zależności od odmiany, żyje 50 do 70 lat.
Młode sadzonki zaczynają owocować już po dwóch – trzech latach od wzejścia i owocują nieprzerwanie przez blisko 30 lat, dając od 0,5 do 6 kg owoców rocznie.
Największymi producentami kawy są w kolejności: Brazylia, Kolumbia, Wybrzeże Kości Słoniowej, Angola i Uganda.

Na koniec ciekawostka:
obok Kawowca, do rodziny marzanowatych, liczącej około 13 tys. gatunków, należy doskonale nam wszystkim znany i nierzadko irytujący, uporczywie czepiający się nogawek jednoroczny chwast – nasza polska, pospolita …Przytulia.
Tak! Ta niepozorna bylina jest dalekim krewnym Kawowca.
 I podobnie jak kawa, ta wątła, czepliwa roślinka niejednemu potrafi podnieść ciśnienie.