12-09-2020, 19:30
Spodumen – to minerał z gromady krzemianów, zaliczany do grupy Piroksenów
Należy do minerałów rzadkich, rozpowszechnionych tylko w niektórych rejonach Ziemi.
Nazwa pochodzi od gr. spodos = popiół (spodios = szary), nawiązując do szarej, przypominającej popiół barwy tego minerału; gr. spodumentos = spopielony (spodoustha = obrócić się w popiół), nawiązuje z kolei do wyglądu produktu prażenia spodumenu w płomieniu dmuchawki.
Właściwości
Tworzy stosunkowo często kryształy o pokroju słupkowym, tabliczkowym lub kolumnowym, osiągające niekiedy gigantyczne rozmiary ( o długości kilkunastu metrów i wadze kilkudziesięciu ton).
Na kryształach są często charakterystyczne zbrużdżenia.
Występuje też w postaci skupień zbitych, ziarnistych, pręcikowych, promienistych.
Jest kruchy i przezroczysty.
Niektóre kryształy wykazują efekt kociego oka, czasami także silną fluorescencję
Jest minerałem bardzo delikatnym, wskutek upadku ulega rozbiciu, nieodporny na podwyższoną temperaturę oraz wrażliwy na światło – blednie.
Odmiany:
Może mieć różne barwy:
Tryfan-białą, żółtobiałą, żółtą, zielonkawożółtą, złocistobrunatną
Hiddenit-żółtozieloną, zieloną, ciemnozieloną
Kunzyt-niebieskopurpurową, fioletową, fioletowoczerwoną, różową
Nuristanit-szarą, szaroniebieską, niebieską
Bywa też bezbarwny i wielobarwny.
Zabarwienie wywołują domieszki: Żelaza (tryfan), Chromu(hiddenit), Manganu (kunzyt), oraz niekiedy Sodu i Wanadu
Występowanie[
Stanowi częsty składnik pegmatytów litowych.
Współwystępuje z Berylem, Turmalinem, Amblygonitem, Kwarcem, Skaleniami
Miejsca występowania: Brazylia – Minas Gerais, USA – Kalifornia, Dakota Południowa, Karolina Północna, Connecticut, Afganistan – Nuristan,Madagaskar, Mjanma, Rosja,– Ural, Zabajkale, Chiny, Australia, Włochy– Elba,Wielka Brytania, Finlandia, Czechy
W Polsce – w Karkonoszach i okolicach Góry Ślęży.
Zastosowanie
Ważne źródło otrzymywania litu.
Używany w przemyśle chemicznym, szklarskim, ceramicznym, do produkcji baterii alkalicznych, dodatek do smarów (- obniża temperaturę ich krzepnięcia).
Jest bardzo atrakcyjnym kamieniem kolekcjonerskim.
Ogromne okazy znajdowane są w Dakocie Południowej w USA (16 m długości, 90 t wagi).
Należy do poszukiwanych i często wykorzystywanych kamieni jubilerskich.
źródło