19-03-2012, 19:58
Krzemień
Skała Osadowa, Skrytokrystaliczna, Krzemionkowa (biochemiczna lub chemiczna), występująca w formie kulistych, bulwiastych, bochenkowatych lub soczewkowatych konkrecji w obrębie Skał Nie Krzemionkowych, reprezentowanych przez Wapienie, Margle, Dolomity.
Z utworami otaczającymi tworzy ostre granice, co odróżnia je od Czertu.
Zwykle jest pokryty jasną Korą Krzemionkową, bardziej miękką od samego Krzemienia.
Przeważnie Krzemienie są utworzone przez Chalcedon, ewentualnie z domieszką Opalu, rzadziej zaś przez Chalcedon z domieszką Kwarcu.
Niekiedy zawierają Skrzemionkowane skamieniałości różnych organizmów.
Może mieć bardzo różną genezę.
Krzemienie powstałe równowiekowo z osadem, który je otacza (syngenetyczne) mają często Krzemionkę Organiczną, pochodzącą z rozpuszczania szkieletów bezkręgowców, m.in. igieł gąbek krzemionkowych.
Mogą też powstawać wtórnie, w obrębie skał znacznie starszych, w wyniku wytrącania się Krzemionki z roztworów krążących szczelinami i pęknięciami.
Występowanie
Dobrej jakości Krzemienia dostarczają: Egipt (Dżebel Moka), Argentyna (Patagonia), Kanada (Alberta), USA (Alaska, Wyoming), Australia.
Polska - na Przedgórzu Iłżeckim.
Znane odmiany to:
Krzemień Czekoladowy spotyka się w wychodniach od Iłży, przez Wierzbicę i Tomaszów w kierunku na północny zachód od Orońska
Krzemień Pasiasty - na północ i wschód od Ostrowca Świętokrzyskiego,m.in. rejon Krzemionek, Iłży
Krzemień Ożarowski - okolice Ożarowa
Krzemień Świeciechowski - Świeciechów
Krzemień Gościeradowski - Gościeradów (woj lubelskie); odmiany różnią się barwą i deseniem.
Krzemień Rejowiecki - Pagóry Chełmskie - złoża zalegają wokół Rejowca Fabrycznego.
Na całym obszarze Polski, dokąd dotarł plejstoceński lądolód, znajduje się Krzemienie przyniesione przez lodowiec z terenów południowej Skandynawii oraz z dna Bałtyku.
Zastosowanie
Używany był od prehistorii przez człowieka jako materiał do wyrobu narzędzi, broni i do krzesania ognia.
Był jednym z pierwszych surowców wydobywanych na skalę przemysłową, np. w Krzemionkach koło Ostrowca Świętokrzyskiego
Obecnie nadal jest surowcem w przemyśle ceramicznym i materiałów ściernych
Służy do wyrobu farb
Do produkcji kul stosowanych w młynach
zastosowanie w jubilerstwie ograniczone.
Wyrabia się przede wszystkim przedmioty artystyczne i dekoracyjne (blaty do stołów, popielniczki, stojaki do książek, przyciski do listów).
Ostatnio Krzemień Pasiasty jest modny wśród gwiazd mediów.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Krzemie%C5%84
Krzemienie
Powstanie i warunki tworzenia się Krzemieni należą do największych zagadek współczesnej geologii.
Ich geneza budzi liczne kontrowersje, mimo prowadzonych od dziesięcioleci prac badawczych na całym świecie.
Krzemienie spotyka się bardzo często w profilach geologicznych, choć geolodzy rzadko poświęcają im większą uwagę.
Brak dokładnej klasyfikacji petrograficznej Krzemieni stanowi również problem dla archeologów.
Pierwszą próbę takiej klasyfikacji podjął Stefan Krukowski w 1920 roku, obejmując nią wszystkie znane ze źródeł archeologicznych odmiany Krzemieni.
Aby jednak ta klasyfikacja mogła zadowolić specjalistów z różnych dziedzin, musi ona być logiczną kontynuacją zasad podziału całej grupy skał Krzemionkowych.
Nie bez znaczenia jest też fakt, że istnieje znaczna rozbieżność w nazewnictwie poszczególnych odmian Krzemieni.
Jednym z przykładów są dwa terminy: Krzemień i Czert.
Pod pojęciem Krzemień rozumie się Konkrecje Krzemionkowe o ostrych granicach ze skałami otaczającymi (np.Wapieniami), natomiast pod pojęciem Czert – skupienia Krzemionki o nieostrych granicach ze skałami otaczającymi.
W krajach anglosaskich geolodzy używają terminu Czert (Chert) w odniesieniu do wszystkich Skał Krzemionkowych o zatartej strukturze organicznej, w tym również Krzemieni sensu stricto, natomiast termin Krzemień (Flint) jest używany prawie wyłącznie przez archeologów.
Największe złoża Krzemieni w Polsce występują w województwach: świętokrzyskim, mazowieckim, lubelskim, górnośląskim i małopolskim.
Przeważają Krzemienie jasnoszare, czekoladowe i pasiaste wieku jurajskiego oraz krzemienie i czerty kredowe (w tym odmiany krzemieni: świeciechowski, gościeradowski i ożarowski).
Dla archeologów ważne są też Krzemienie, które nie występują in situ, czyli takie, które zostały przeniesione (redeponowane) przez lodowce lub rzeki z miejsc ich pierwotnego występowania.
Były one cennym surowcem do wytwarzania różnego rodzaju narzędzi w paleolicie i neolicie.
Przykładem krzemieni redeponowanych jest Krzemień Narzutowy Bałtycki Wieku Kredowego, znajdowany w osadach polodowcowych prawie na całym obszarze kraju.
W Górach Świętokrzyskich, Sudetach oraz na Wyżynie Śląsko-Krakowskiej znane są również Krzemienie dewońskie i karbońskie (Lech, 1980; Migaszewski in., 1999; Manecki, Muszyński, 2008).
https://krzemienie.pl/tytul
https://krzemienie.pl/terminologia
https://krzemienie.pl/mineralogia
https://krzemienie.pl/genesis