[Krystyna]

   
   
   
   
   
       
Pinus Cembra-Sosna Limba
Gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych.
Występuje w górach centralnej Europy na obszarze Alp i Karpat (Tatry, Karpaty Wschodnie i Południowe).
Rośnie w borach z udziałem modrzewia europejskiego, najczęściej na wysokościach w przedziale 1400–2500 m n.p.m.
Jest to drzewo wolno rosnące i długowieczne, bardzo odporne na niskie temperatury, wiatry i szkodniki.
Drewno Limby było dawniej wszechstronnie użytkowane, nasiona zaś, zwane orzeszkami, były wykorzystywane jako jadalne i lecznicze.
Z pędów i żywicy destylowano olej limbowy.
Ze względu na intensywną wycinkę drzew, zasięg gatunku uległ w przeszłości znacznemu zmniejszeniu.
W niektórych krajach limba podlega prawnej ochronie gatunkowej (m.in. w Polsce), a jej siedliska chronione są w parkach narodowych i obszarach Natura 2000.
Limba należy do gatunków raczej rzadko uprawianych poza naturalnym zasięgiem, głównie z powodu trudności ze zdobyciem nasion oraz wolnego wzrostu.

Sosna Limba jest endemitem europejskim.
Występowanie:
Góry Europy - Alpy (głównie Alpy Zachodnie i południowa część Alp Wschodnich), Karpaty (bardziej ciągłe w Karpatach Południowych, rozproszone w Karpatach Wschodnich, rzadziej w Tatrach).
Podgatunek Pinus Cembra subsp. Sibirica występuje na Syberii.
W naszym kraju bywa sadzona w parkach.
Ekologia:
Rośnie w wyższych partiach gór, częściej na podłożu krzemianowym, w zakresie od gór do poziomu alpejskiego, w Alpach do wysokości około 2850 m.

Drzewo o wysokości 10–25 m.
Kora jest czerwonawo-brązowa do szaro-brązowej z podłużnymi pęknięciami.
W młodości korona jest zwarta, jajowata, później przerzedza się, igły w pęczkach po pięć, zielone, długości 5-10 cm, białawy pasek po wewnętrznej stronie igieł.
Szyszki męskie wyrastają u podstawy tegorocznych pędów, ciemnożółte do czerwonawych, szyszki żeńskie małe, na końcach pędów ciemnoczerwone do purpurowych, szyszka jajowata, długości 5-8 cm, nasiona czerwonobrązowe, bezskrzydłe , jadalny.
Zagrożenia i ochrona:
Na Słowacji sosna Limbo należy do gatunków najmniej dotkniętych (LC) pod względem zagrożeń, jest prawnie chroniona
Jest również chroniony w Szwajcarii, Austrii, Włoszech i Polsce .
Uwaga:
To piękne i twarde drzewo jest otoczone wieloma przesądami ludowymi, na przykład na Słowacji wierzono, że jeśli pierś przyszłej panny młodej zrobi się z drewna Limbo, nowe małżeństwo będzie szczęśliwe, podczas gdy Limbo kołyska miała odstraszać złe duchy od dziecka.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Sosna_limba
https://zielnik-karpacki.pl/atlas-roslin...imba_limba
https://botany.cz/cs/pinus-cembra/
https://www.encyklopedia.lasypolskie.pl/...osna-limba
https://treesandshrubsonline.org/article...us-cembra/
https://landscapeplants.oregonstate.edu/...nus-cembra-
https://www.conifers.org/pi/Pinus_cembra.php