[Krystyna]

   
   
   
   
   
   
   
   
   
       
Pinus Culminicola
Powszechnie znany jako Potosí Pinyon lub Potosí Piñón , to Sosna z grupy Sosny Pinyon, rodzima i endemiczna dla północno-wschodniego Meksyku
Pasmo jest silnie zlokalizowane, ograniczone do niewielkiego obszaru wysokich szczytów w północnej części Sierra Madre Oriental w Coahuila i Nuevo León i obfite tylko na najwyższym szczycie Cerro Potosí (3713 m).
Występuje na bardzo dużych wysokościach, od 3000 do 3700 m, w chłodnych, wilgotnych warunkach klimatu subalpejskiego
Jest to krzew średniej wielkości , osiągający 1,5–5 m wysokości i średnicę pnia do 25 cm. Kora jest szarobrązowa, cienka i łuszcząca się u podstawy pnia.
Liście („igły”) są zebrane w pęczki po pięć, smukłe, o długości 3–5,5 cm i ciemnozielone do niebieskozielonych, ze szparkami ograniczonymi do jasnego białego paska na wewnętrznych powierzchniach.
Szyszki są kuliste, o długości 3–4 cm i szerokie, gdy są zamknięte, początkowo zielone, dojrzewające żółto-brązowe w wieku 16–18 miesięcy, z niewielką liczbą cienkich, delikatnych łusek, zazwyczaj 6–14 płodnych łusek.
Po osiągnięciu dojrzałości szyszki otwierają się na szerokość 4–6 cm, utrzymując nasiona na łuskach po otwarciu.
Nasiona mają długość 9–12 mm, grubą skorupę, białe bielmo i szczątkowe skrzydło o długości 1–2 mm; są rozsiewane przez  Clark's nutcracker-orzechówkę popielatą i sójkę meksykańską , które wyrywają nasiona z otwartych szyszek.
Sójki, które wykorzystują nasiona jako główne źródło pożywienia, przechowują wiele nasion do późniejszego wykorzystania, a niektóre z tych przechowywanych nasion nie są używane i mogą wyrosnąć na nowe rośliny.

Zagrożenia i ochrona:
Gatunek jest silnie zagrożony pożarami w okresie długiej i suchej zimy.
Największa populacja na Cerro Potosí została poważnie uszkodzona po wschodniej stronie góry przez wielki pożar na początku wieku, który zniszczył duże obszary lesistości.
Zastosowania:
Pinus Culminicola to jedyna niska sosna zaroślowa Nowego Świata i jedna z zaledwie czterech na świecie.
Ze swoim zwartym pokrojem i gęstymi, srebrzystymi liśćmi byłaby bardzo atrakcyjna zimą w ogrodnictwie ozdobnym na obszarach suchych klimatycznie.
Jednak nie został jeszcze wprowadzony do kultury do użytku komercyjnego.
Należy do grupy sosen zwanych „Piñón” o stosunkowo dużych jadalnych nasionach, ale ma najmniejsze nasiona.
https://en.wikipedia.org/wiki/Pinus_culminicola
https://treesandshrubsonline.org/article...lminicola/
https://botany.cz/cs/pinus-culminicola/