23-09-2023, 21:11
Valeriana Officinalis
Gatunek zbiorowy obejmujący kilka do kilkunastu (lub kilkudziesięciu zależnie od autora) gatunków (podgatunków) o podobnym działaniu leczniczym.
Nazwy zwyczajowe: Waleriana, Baldrian, Biedrzan (Pomorze), Biełdrzan (Śląsk), Kocia Trawa, Odolan, Stoniebo.
W naturze (bylina), jako uprawna dwuletnia.
Występuje w całej Eurazji z wyjątkiem stref arktycznych i pustynnych.
Uprawiany i dziczejący w Ameryce Północnej.
W Polsce pospolity.
W pierwszym roku wytwarza przyziemną rozetę ogonkowych, nieparzystopierzastych liści.
W drugim roku wytwarza masywną łodygę.
Pod ziemią posiada krótkie kłącze.
Zwykle nie wytwarza rozłogów.
Łodyga wyrasta od 50 do 200 cm.
Kwiaty drobne, pachnące, obupłciowe z przedprątnością, co zapewnia obcopylność.
Zebrane są w baldachokształtne kwiatostany szczytowe lub kątowe.
Kielich niewyraźny, przekształca się na owocach większości gatunków w puch.
Korona zrosłopłatkowa, lejkowata, lekko asymetryczna z 5 odgiętym łatkami.
Kolor zmienny, od białego przez róż do lila.
Owoc , orzeszek, podłużnie jajowaty, z trzema żeberkami na wypukłej stronie i jednym żeberkiem na stronie płaskiej.
Kolor od beżowego do brunatnego.
Na szczycie najczęściej 10 białawych lub kremowych włosków lotnych. MTN 0,4-0,6 g.
Ma dość nieprzyjemny zapach, zwłaszcza gdy roślina jest uszkodzona, ale to nic w porównaniu z zapachem jej krewniaczki o nazwie Valeriana phu.
Ciekawe, że to właśnie tę drugą opisywali Dioskurus i Pliniusz Starszy, zalecając jako środek moczopędny oraz do stosowania przy astmie i chorobie płuc.
W wiekach średnich kozłek był stosowany dla zmniejszenia wrażliwości układu nerwowego oraz jako środek przeciw chorobom zakaźnym i epilepsji.
Nazywano go zresztą „lekiem na wszystko”.
W XVIII wieku kozłek i jego preparaty włączone zostały do farmakopei wszystkich krajów europejskich.
Bylina, hemikryptofit.
Siedlisko: brzegi wód, mokre łąki, torfowiska niskie.
Zastosowanie
• Roślina lecznicza.
Surowiec zielarski : korzenie Radix Valerianae.
Zawierają liczne biologicznie czynne substancje: estry kwasu izowalerianowego, kwas walerenowy, waleranon, walerenal i inne.
Działanie:
Kłącze i korzeń Kozłka Lekarskiego są stosowane w ziołolecznictwie w leczeniu zaburzeń neurowegetatywnych, jako łagodny środek uspokajający oraz ułatwiający zasypianie.
Gotowe preparaty farmaceutyczne mają postać kropli zawierające alkoholowy wyciąg z kłącza (krople walerianowe), tabletek, kapsułek.
Preparaty te zwyczajowo nazywa się Walerianą.
Wchodzi także w skład mikstur o działaniu uspokajającym.
Zbiór i suszenie :
Surowca nie pozyskuje się z siedlisk naturalnych, lecz wyłącznie z uprawy.
Dzięki temu nie zmniejsza się jego liczebności, ponadto surowiec pozyskany z uprawy ma lepsze własności, więcej substancji czynnych
Ciekawostki
• Roślina wydziela słodki, miodowy zapach, będący dla kotów afrodyzjakiem
https://pl.wikipedia.org/wiki/Koz%C5%82ek_lekarski
Gatunek zbiorowy obejmujący kilka do kilkunastu (lub kilkudziesięciu zależnie od autora) gatunków (podgatunków) o podobnym działaniu leczniczym.
Nazwy zwyczajowe: Waleriana, Baldrian, Biedrzan (Pomorze), Biełdrzan (Śląsk), Kocia Trawa, Odolan, Stoniebo.
W naturze (bylina), jako uprawna dwuletnia.
Występuje w całej Eurazji z wyjątkiem stref arktycznych i pustynnych.
Uprawiany i dziczejący w Ameryce Północnej.
W Polsce pospolity.
W pierwszym roku wytwarza przyziemną rozetę ogonkowych, nieparzystopierzastych liści.
W drugim roku wytwarza masywną łodygę.
Pod ziemią posiada krótkie kłącze.
Zwykle nie wytwarza rozłogów.
Łodyga wyrasta od 50 do 200 cm.
Kwiaty drobne, pachnące, obupłciowe z przedprątnością, co zapewnia obcopylność.
Zebrane są w baldachokształtne kwiatostany szczytowe lub kątowe.
Kielich niewyraźny, przekształca się na owocach większości gatunków w puch.
Korona zrosłopłatkowa, lejkowata, lekko asymetryczna z 5 odgiętym łatkami.
Kolor zmienny, od białego przez róż do lila.
Owoc , orzeszek, podłużnie jajowaty, z trzema żeberkami na wypukłej stronie i jednym żeberkiem na stronie płaskiej.
Kolor od beżowego do brunatnego.
Na szczycie najczęściej 10 białawych lub kremowych włosków lotnych. MTN 0,4-0,6 g.
Ma dość nieprzyjemny zapach, zwłaszcza gdy roślina jest uszkodzona, ale to nic w porównaniu z zapachem jej krewniaczki o nazwie Valeriana phu.
Ciekawe, że to właśnie tę drugą opisywali Dioskurus i Pliniusz Starszy, zalecając jako środek moczopędny oraz do stosowania przy astmie i chorobie płuc.
W wiekach średnich kozłek był stosowany dla zmniejszenia wrażliwości układu nerwowego oraz jako środek przeciw chorobom zakaźnym i epilepsji.
Nazywano go zresztą „lekiem na wszystko”.
W XVIII wieku kozłek i jego preparaty włączone zostały do farmakopei wszystkich krajów europejskich.
Bylina, hemikryptofit.
Siedlisko: brzegi wód, mokre łąki, torfowiska niskie.
Zastosowanie
• Roślina lecznicza.
Surowiec zielarski : korzenie Radix Valerianae.
Zawierają liczne biologicznie czynne substancje: estry kwasu izowalerianowego, kwas walerenowy, waleranon, walerenal i inne.
Działanie:
Kłącze i korzeń Kozłka Lekarskiego są stosowane w ziołolecznictwie w leczeniu zaburzeń neurowegetatywnych, jako łagodny środek uspokajający oraz ułatwiający zasypianie.
Gotowe preparaty farmaceutyczne mają postać kropli zawierające alkoholowy wyciąg z kłącza (krople walerianowe), tabletek, kapsułek.
Preparaty te zwyczajowo nazywa się Walerianą.
Wchodzi także w skład mikstur o działaniu uspokajającym.
Zbiór i suszenie :
Surowca nie pozyskuje się z siedlisk naturalnych, lecz wyłącznie z uprawy.
Dzięki temu nie zmniejsza się jego liczebności, ponadto surowiec pozyskany z uprawy ma lepsze własności, więcej substancji czynnych
Ciekawostki
• Roślina wydziela słodki, miodowy zapach, będący dla kotów afrodyzjakiem
https://pl.wikipedia.org/wiki/Koz%C5%82ek_lekarski