[Krystyna]

       
       
Werbena lekarska, pospolita (Verbena officinalis)
Gatunek byliny z rodziny werbenowatych.
Łodyga wzniesiona, 30-70 cm wysokości, w górze gałęzista, 4-kątna.
Liście naprzeciwległe, szorstkie; dolne całkowite, na ogonku liściowym, średnie 3-dzielne, wyższe całkowite, siedzące; wszystkie wcinano karbowane
Kwiatostan wydłużony, luźny.
Kielich o 4-5 ostrych ząbkach. 
Korona kwiatu drobna, blado lila, z krótką, nieco zgiętą rurką i 5 zaokrąglonymi łatkami, prawie 2-wargowa.
Roślina jednoroczna lub dwuletnia, hemikryptofit.
Kwitnie od czerwca do września.
Siedlisko: suche zbocza, kamieńce, przydroża
źródło

Werbena pospolita była uważana za zioło o dużej wartości już w starożytności.
Utożsamiano ją z boskością i innymi siłami nadprzyrodzonymi.
W starożytnym Egipcie nazywana była „łzami Isis”.
Celtyccy kapłani (druidzi) prawdopodobnie używali jej w trakcie swoich obrzędów. 
W początkach ery chrześcijańskiej, legenda ludowa głosiła, że werbeny pospolitej użyto żeby zatamować krwawienie z ran Jezusa po zdjęciu z krzyża: stąd wzięła początek nazwa „święte zioło”.
Chińskie legendy nazywają ją „Zębem Smoka” odnosząc się do siły, która w niej drzemie.
Nazwa ‚werbena „pochodzi od celtyckiego słowa ferfaen ktore oznacza wyprzeć kamienie.
Popularne nazwy Verbena officinalis w wielu językach Środkowej i Wschodniej Europy często kojarzone są z żelazem, na przykład: niemiecki eisenkraut, słowacki Železník lekársky.
W basenie Karpackim werbena pospolita nie występuje tak często jak dawniej, chociaż jej siedliska są bardzo zwyczajne: rowy, zbiorowiska chwastów i nieużytki.

W przeszłości uznana za potężną w sprawach miłości.
Myślano, iż aby zdobyć jego lub jej serce, wystarczy jedynie nasmarować ręce sokiem z werbeny i dotknąć przyszłego kochanka.
Rzymianie nazywali ją "szczęściem Wenus" - Yeneris vena - i wierzyli, że posiada ona błogosławieństwo wzniecania minionych pożądań.
Sale jadalne cesarza Nerona miały sufity z misternie wycinanej kości słoniowej, można było w nich odsuwać płytki i spuszczać na gości cezara - by zwiększyć ich radość - deszcz werbeny i innych kwiatów lub ulewę perfum z ukrytych zraszaczy.