23-05-2013, 22:22
Tatarakowce (Acorales Reveal
Monotypowy rząd roślin zielnych zawierający jedną rodzinę – tatarakowate (Acoraceae Martinov, Tekhno-Bot. Slovar: 6, 1820)
i jeden rodzaj – tatarak (Acorus L., Sp. Pl.: 324, 1753).
W obrębie rodzaju Acorus wyróżnia się w zależności od ujęcia taksonomicznego od 2 do 6 gatunków.
Zasięg geograficzny obejmuje półkulę północną z wyjątkiem obszarów arktycznych i suchych, w tropikalnej Azji tataraki rosną w wyższych położeniach górskich
W Polsce jedynym przedstawicielem jest tatarak zwyczajny (Acorus calamus), będący tu częstym kenofitem
Rośliny kłączowe o charakterystycznym, słodkim zapachu (zwłaszcza potarte lub złamane).
Osiągają wysokość od 20 do 150 cm.
Kłącze podziemne, grube, rozgałęzione sympodialnie.
Liście długie, równowąskie, mieczowate, o równoległym użyłkowaniu (żyłki w liczbie od 1 do 6), jasnozielone, zaostrzone na końcu.
Ustawione dwurzędowo w jednej płaszczyźnie.
Kwiaty drobne, zebrane w wyrastający pojedynczo kwiatostan - walcowatą kolbę, początkowo jasnozieloną, później jasnobrązową.
Kwiatostan wyrasta bocznie na liściopodobnej łodydze.
Kwiaty rozwijają się stopniowo od dołu i nie dojrzewają w naszym klimacie.
Są obupłciowe, zwykle 3-krotne, z dwoma okółkami trójkrotnych, jasnobrązowych listków okwiatu i z dwoma, potrójnymi okółkami żółtych pręcików.
Słupek górny, składa się z dwóch lub trzech owocolistków
Owoc, jagoda lub torebka].
Owoce są jasnobrązowe lub czerwone z ciemniejszymi smugami.
Wypełnione są śluzem z nasionami
Podział
=tatarak zwyczajny (Acorus calamus L.) - Azja, rozwleczony i zadomowiony w Europie na siedliskach wilgotnych, w Polsce częsty kenofit. var. calamus – takson nominatywny,
var. angustatus Besser, Flora 17(Beibl.): 30 (1834) (synonim: Acorus latifolius Z.Y.Zhu, Acorus triqueter Turcz. ex Schott) – rośnie w Azji środkowej, południowej i wschodniej[8],
var. americanus Raf. Med. Fl. 1: 25 1828 (synonim: Acorus americanus (Raf.) Raf.) – rośnie w Ameryce Północnej oraz Azji północno-wschodniej
=tatarak trawiasty (Acorus gramineus Soland.) (synonim: Acorus xiangyeus Z.Y.Zhu) - Azja, gatunek ozdobny, uprawiany także w Europie Środkowej,
Byliny występujące na bagnistych brzegach wód, na mokradłach oraz na glebach mineralnych i skalistych wzdłuż brzegów strumieni
Oba gatunki tataraku używane są w nasadzeniach przy oczkach wodnych jako rośliny ozdobne.
Przede wszystkim jednak kłącza (w mniejszym stopniu liście) tych roślin wykorzystywane były od najdawniejszych czasów w celach leczniczych, ceremonialnych, kosmetycznych oraz do aromatyzowania potraw, win i tytoniu
źródło