09-07-2013, 13:24
Selery zwyczajne (Apium graveolens L.)
Gatunek rośliny należący do rodziny selerowatych.
Taka jest prawidłowa nazwa tego gatunku], zwyczajowo nazywany bywa selerem zwyczajnym.
W stanie dzikim rośnie w Europie, Azji Zachodniej i Środkowej, na Kaukazie, w Afryce.
Rozprzestrzenił się także gdzieniegdzie poza obszarem swojego rodzimego występowania
W Polsce w stanie dzikim tylko na wyspie Uznam.
Jest uprawiany w wielu rejonach świata, czasami przejściowo dziczejący (efemerofit).
Odmiany botaniczne
seler typowy (Apium graveolens L. var. graveolens) – odmiana dziko rosnąca
seler korzeniowy (Apium graveolens L. var. rapaceum (Mill.) Gaudin) – tylko w uprawie
seler naciowy (Apium graveolens L. var. dulce (Mill.) Pers.) – w uprawie, czasami dziczejący
seler liściasty (Apium graveolens L. var. secalinum (Alef.) Mansf.) – tylko w uprawie
Formy selera, znacznie różnią się od siebie:
seler korzeniowy (Apium graveolens L. var. rapaceum), najpopularniejszy u nas — jego częścią użytkową jest mięsisty korzeń spichrzowy,
seler naciowy (A. graveolens var. dulce) — jadalne są mięsiste ogonki liściowe;
seler listkowy (A. graveolens var. secalinum) — częścią użytkową są całe liście.
Jako warzywo seler naciowy był uprawiany znacznie wcześniej niż korzeniowy.
Do Polski został przywieziony z Włoch w pierwszej połowie XVI w.
Seler korzeniowy natomiast powstał w wyniku długotrwałej hodowli i do niedawna spełniał u nas wyłącznie rolę warzywa przyprawowego.
Zastosowanie
Sztuka kulinarna – korzeń i liście są wykorzystywane jako warzywo i przyprawa.
Uprawiany jest od ponad 2000 lat
Roślina lecznicza – cała roślina zawiera olejki złożone w 90% z terpenów i seskwiterpenów.
W warzywie jest dwa razy więcej witaminy C niż w owocach cytrusowych.
Oprócz tego zawiera witaminę B kompleks, kwas foliowy i witaminę PP, niewielkie ilości beta-karotenu a także witaminę E.
Wśród warzyw korzeniowych zawiera najwięcej fosforu, zawiera również dużo wapnia, potasu oraz cynku.
W starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie stosowana w celach rytualnych i pogrzebowych.
Przykładowo zwycięzcy Igrzysk nemejskich otrzymywali wieniec pleciony z liści selera.
źródło
źródło