[Krystyna]

   
Orkisz mało znany
Orkisz jest najlepszym ze zbóż.
Kto go spożywa, będzie mieć zdrowe ciało i krew, pogodne usposobienie i radość w sercu – pisała św. Hildegarda, średniowieczna mistyczka i uzdrowicielka.
W swoich do dziś aktualnych poradach zalecała, by stanowił on podstawę każdego posiłku...

Orkisz (Triticum spelta) jest dawną formą pszenicy, która powstała najprawdopodobniej w południowo-wschodniej Europie, skąd przed wiekami przywę-drowała do Europy Środkowej i Wschodniej.
W XIX wieku orkisz został na długie lata wyparty przez inne, bardziej wydajne zboża.
Obecnie przeżywa swój renesans, co jest związane z ponownym docenieniem właściwości zdrowotnych tego gatunku i dynamicznym rozwojem rolnictwa ekologicznego.

Dzięki współczesnym badaniom naukowym wiemy, że – w porównaniu z innymi rodzajami zbóż – orkisz posiada optymalną zawartość jakościową i ilościową wszystkich składników – wysokowartościowego białka, węglowodanów, nienasyconych kwasów tłuszczowych, soli mineralnych, pierwiastków śladowych (żelazo, magnez, fosfor, wapno), elektrolitów i witamin: A, E, D, B1, B2, B6.
Szczególnie przyjazne dla serca i układu krążenia są znajdujące się w ziarnach orkiszu nienasycone kwasy tłuszczowe i fitosterole.
Pomagają one m.in. obniżyć poziom cholesterolu we krwi.

Orkisz pełnoziarnisty poprawia też koncentrację, humor oraz oddala zmęczenie.

Zboże to zawiera także specyficzne substancje lecznicze, które chronią organizm przed wieloma poważnymi schorzeniami (w tym przed nowotworami) oraz skutecznie pomagają w jego odtruwaniu.
Do substancji tych należy odkryty niedawno przez naukowców rodanid – naturalny antybiotyk, który chroni przed infekcjami, pobudza wszystkie aktywne komórki organizmu do zwiększania sił obronnych oraz aktywności funkcji seksualnych.
To m.in. właśnie dzięki temu składnikowi mieszkańcy biednych niegdyś rejonów podgórskich, gdzie od wieków uprawiano orkisz, słynęli z krzepy, odporności i temperamentu.

Według naukowców orkisz spożywany przez pokolenia stabilizuje cechy dziedziczne i zapobiega zaburzeniom rozwojowym w okresie ciąży.
Stwierdzono też, że jest on jedynym środkiem spożywczym, który nie wywołuje alergii.
I chociaż zawiera gluten, tolerują go nawet osoby chore na celiakię.

Warto wiedzieć, że orkisz zachował swoją pierwotną formę, ponieważ nie poddaje się modyfikacjom genetycznym.
Ziarna dojrzewają w wyjątkowo grubych łupinach, które chronią je przed zanieczyszczeniami i insektami.

W niemieckiej klinice, nazywanej Uzdrowiskiem Hildegardy orkisz jest od dawna wykorzystywany w leczeniu wielu dolegliwości, przede wszystkim przewlekłych problemów z układem pokarmowym, chorób na tle nerwowym oraz związanych z układem kostnym, nowotworów, a także skutków ubocznych stosowania antybiotyków.

Ziarna orkiszu stymulują cofanie się oraz łagodzą objawy chorób takich, jak:
• schorzenia żołądka i jelit (zapalenie jelita grubego, chroniczny stan zapalny dolnego odcinka jelita cienkiego, biegunki, zaparcia, hemoroidy, uchyłkowatość jelit, bolesne skurcze jelit, celiakia, czyli chroniczne zaburzenia trawienia u dzieci i dorosłych);
• choroby serca, układu krążenia, zbyt niskie i zbyt wysokie ciśnienie;
• choroby przemiany materii (zaburzenia przemiany tłuszczów, otyłość i cukrzyca);
• chroniczne infekcje zapalne (angina, stwardnienie rozsiane, AIDS);
• schorzenia reumatyczne (chroniczne zapalenie wielu stawów);
• świerzbiączka ogniskowa i inne alergie;
• choroby nowotworowe (stany przedrakowe);
• schorzenia nerwowe;
• powikłania polekowe;
• alergie pokarmowe.

NA TALERZU
Pikantna sałatka z orkiszem
2 szklanki ziaren orkiszu, 2 łyżeczki soli, 2 szklanki kukurydzy, 2/3 szklanki oliwy z oliwek, 3 szklanki wywaru z warzyw, 2 szklanki groszku zielonego, 6 łyżek soku z cytryny, 1/4 łyżeczki pieprzu czarnego, 2 łyżeczki kminku, 3 szklanki posiekanej szalotki, 2 łyżeczki świeżej mięty.
Orkisz przepłukać, zalać wodą, zagotować do wrzenia, zmniejszyć ogień i gotować godzinę i 15 minut.
Odstawić, ochłodzić, dodać groszek i kukurydzę.
Rozpuścić sól w soku z cytryny, dodać pieprz i oliwę, wymieszać.
W dużej misce wymieszać orkisz z pozostałymi składnikami, dodać sos. Delikatnie połączyć wszystkie składniki, przed podaniem posypać świeżą miętą.

Zupa orkiszowa św. Hildegardy
1 l wody, 1 łyżka masła, 4 łyżeczki kaszy orkiszowej, cebula, sól do smaku, gałka muszkatołowa, natka pietruszki.
Drobno posiekaną cebulę udusić na maśle, następnie zalać ją litrem wody i wsypać kaszkę orkiszową lub płatki. Dodać sól, gałkę muszkatołową i posiekaną pietruszkę.
Zupę gotować kilka minut (aż kaszka zmięknie), ciągle mieszając.

Potrawka orkiszowa
1 szklanka mielonej grubo śruty, płatków lub grysiku orkiszowego, 2 szklanki wody, szczypta soli.
Składniki połączyć ze sobą w dużym rondlu i zagotować na małym ogniu, od czasu do czasu mieszając. Podawać według uznania – z  cynamonem, jabłkami i/lub siekanymi migdałami.

Danie z grubej kaszy orkiszowej po hindusku
20 dag grubej kaszy orkiszowej, 2 średniej wielkości cebule, 3-4 jabłka, 1/2 szklankirodzynek, 1/2 szklanki posiekanych migdałów, 1/2 szklanki kwaśnej śmietany, 1/2 szklanki słodkiej śmietany, sól, szczypta cukru, ząbek czosnku.
Kaszę ugotować w osolonej wodzie.
Obrany ząbek czosnku wycisnąć, a obraną cebulę pokroić w plasterki.
Cebulę i czosnek poddusić na oleju. Jabłka obrać, usunąć gniazda nasienne, pokroić w cienkie plastry i udusić z cebulą wraz z czosnkiem.
Dodać rodzynki, posiekane migdały i wymieszać.
Przyprawić do smaku solą i cukrem. Odstawić na jakiś czas, aby potrawa się zmacerowała.
Przed podaniem dodać wymieszaną śmietanę.
źródło