09-04-2021, 15:57
Oligoclase
Oligoklaz – minerał z grupy krzemianów, zaliczany do plagioklazów.
Nazwa pochodzi od gr. oligos = mały (niewiele) oraz klao = łamię (klan = łamać; klais = łupliwy), nawiązując do niezbyt wyraźnie uwidaczniającej się łupliwości tego minerału.
Właściwości
Minerał z szeregu plagioklazów, będący mieszaniną dwóch innych minerałów:
70–90% albitu NaAlSi3O8 (Glinokrzemian Sodu)
10–30% anortytu CaAl2Si2O8 (Glinokrzemian Wapnia)
Tworzy kryształy tabliczkowe lub krótkosłupkowe (wrosłe i narosłe), wykazuje na ogół liczne zbliźniaczenia.
Może występować w formie skupień ziarnistych i zbitych.
Najładniej wykształcone okazy pochodzą z druz i szczelin skalnych.
Ich długość dochodzi do kilkunastu centymetrów; wyjątkowo przekracza 1 m.
Niekiedy wykazuje cechy optyczne Kamieni Słonecznych (Skaleń Awenturynowy), a wyjątkowo Kamieni Księżycowych.
Występowanie
Minerał bardzo pospolity i rozpowszechniony.
Występuje w wielu skałach magmowych (granitach, granodiorytach, sjenitach, diorytach, riolitach) i metamorficznych (gnejsach i łupkach).
Bywa spotykany też w osadowych (arkozach).
Miejsca występowania: Norwegia – Arendal, wyspa Hittero, Szwecja – Ytterby, Włochy – Monte Somma, Wezuwiusz, Czechy – Mohelno, Rosja – Ural, USA – Bakersville, Kanada.
W Polsce jest spotykany w pegmatytach Dolnego Śląska i Tatr. Dobrze wykształcone kryształy znane są z Karkonoszy i Gór Sowich.
Zastosowanie
Bywa stosowany jako surowiec ceramiczny.
Ma znaczenie naukowe (do określania warunków i stopnia metamorfizmu) oraz kolekcjonerskie.
Odmiany o charakterze Kamieni słonecznych i Księżycowych znajdują zastosowanie w jubilerstwie.
Są szlifowane w postaci kaboszonów, paciorków i tabliczek.
Sporadycznie nadaje się szlif fasetkowy.
Waga oszlifowanych okazów nie przekracza 5 ct.
Najpiękniejsze kamienie słoneczne pochodzą z Norwegii, a kamienie księżycowe z USA.
źródło