11-04-2021, 00:42
Scapolite
Grupa minerałów zaliczana do gromady Krzemianów.
Należą do grupy minerałów rzadkich, rozpowszechnionych tylko w niektórych rejonach Ziemi.
Nazwa pochodzi od gr. skapos = pręt (słup) i lithos = kamień (skała), nawiązuje do wyglądu kryształów tych minerałów.
Tworzą szereg izomorficzny: Marialit - Dipyr - Mizzonit - Mejonit.
Te minerały mają bardzo podobny skład, strukturę krystaliczną i właściwości fizyczne.
Nie można ich łatwo odróżnić od siebie w terenie lub podczas ręcznego badania próbek w laboratorium.
Nazwa „Scapolite” to termin używany do wygodnej komunikacji.
Do grupy Scapolite należą też:
Glaukolit - (niebieski, spotykany w okolicach J. Bajkał Rosja),
Stroganovit - (zielononiebieski, spotykany nad rzeką Sludianką koło Bajkału),
Petschyt - (purpurowy),
Sarkolit - (jasnoczerwony, znaleziony w produktach działalności Wezuwiusza Włochy),
Ussingit - (jasnofioletowy w odcieniach, znaleziony w pegmatytach na Grenlandii),
Scapolite Star
Najczęściej mają pokrój słupkowy – wykształcają słupy o przekroju kwadratu lub ośmiokąta (często z poprzecznym prążkowaniem).
Występują w skupieniach zbitych, włóknistych, w formie szczotek krystalicznych.
Są kruche, przezroczyste, mają różne barwy.
Niektóre po oszlifowaniu wykazują efekt Kociego Oka, czasami asteryzm.
W promieniach ultrafioletowych wykazują silną, pomarańczową fluorescencję.
Występowanie
Składniki skał metamorficznych powstałych w strefie przeobrażeń kontaktowych skarny, hornfelsy, gnejsy.
Bywają spotykane też w pegmatytach. Współwystępują z Diopsydem, Hornblendą, Granatami, Epidotem, Wezuwianem, Kalcytem, Muskowitem.
Miejsca występowania: Madagaskar, Cejlon, Brazylia, USA, Rosja, Chiny, Australia, Finlandia, Szwajcaria, Hiszpania.
W Polsce – na Dolnym Śląsku, w Masywie Śnieżnika, w Górach Sowich, Karkonoszach, Rudawach Janowickich.
Zastosowanie
wysoko cenione i poszukiwane kamienie kolekcjonerskie
interesują naukowców
czasami wykorzystuje się je w jubilerstwie do wyrobu bardzo atrakcyjnej biżuterii
źródło