06-07-2011, 13:02
Citrine/Cytryn
kwarc żółty – kamień szlachetny, odmiana kwarcu.
Należy do minerałów rzadkich.
Nazwa pochodzi od: starofrancuskiego słowa citrin – żółty;
gr. kitros = cytryna;
łac. citrus = drzewo cytrusowe.
Inne nazwy (niedopuszczalne w handlu) to: czeski topaz, topaz złoty, topaz fałszywy, topaz Madeira.
Stanowi składnik pegmatytów i utworów hydrotermalnych.
Spotyka się go w geodach wśród melafirów i jako otoczaki w aluwiach rzecznych.
Występuje w bogatych w krzem pegmatytach, gdzie często towarzyszą mu turmalin, beryl i mika.
Miejsca występowania:
Najbardziej czyste i największe kryształy pochodzą z Campo Belo, Sete Lagoas, Minas Gerais w Brazylii.
Oprócz tego na Uralu – Rosja i Madagaskarze.
W innych złożach rzadko spotyka się okazy o wartości jubilerskiej: Kazachstan, Wielka Brytania, Francja, Włochy, Hiszpania.
W Polsce występuje koło Jeleniej Góry i Nowej Rudy w Sudetach.
Zastosowanie
poszukiwany i ceniony przez kolekcjonerów
Ze względu na barwę jest cenionym kamieniem jubilerskim. Największe oszlifowane okazy, o masie powyżej 1150 ct znajdują się w Smithsonian Institution (USA), w tzw. kolekcji brazylijskiej.
Ciekawostki
Barwa żółta spowodowana jest obecnością małych wyrostków wodorotlenku żelaza.
Cytryny można otrzymywać przez wyprażanie ametystów i morionów.
Przez ogrzewanie można też zmieniać barwę cytrynów, np. cytryny i ametysty z kopalni Montezuma w Brazylii stają się po podgrzaniu zielone.
Większość cytrynów znajdujących się na rynku powstała przez wyprażanie ametystu lub kwarcu dymnego.
W temperaturze 470 °C brazylijski ametyst staje się jasnożółty, przy temp. 550–560 °C –ciemnobrunatny do czerwonobrunatnego.
Wszystkie wyprażane cytryny wykazują czerwonawy odcień, podczas gdy naturalny cytryn jest zwykle bladożółty.
Cytryn to też kamień odpowiadający jednemu z 12 znaków zodiaku, wodnikowi.
źródło
źródło
źródło
źródło