[Krystyna]

Pelargonium-Pelargonia 
Rodzaj bylin lub półkrzewów z rodziny bodziszkowatych.
Liczy co najmniej 283 gatunki
Występują one głównie w Afryce Południowej-co najmniej 125 gatunków
Liczne gatunki rosną poza tym w Afryce Wschodniej sięgając na północy po Bliski Wschód (do południowej Turcji i Iraku).
Nieliczne gatunki rosną w Australii i na Nowej Zelandii, pojedyncze, endemiczne gatunki także na Wyspie Świętej Heleny oraz wyspach Tristan da Cunha
Rośliny z tego rodzaju należą do najbardziej rozpowszechnionych roślin ogrodowych na obszarach wolnych od przymrozków, poza tym uprawiane w pomieszczeniach.
Nazwa pochodzi od greckiego słowa "pelargós" (bocian), od podobieństwa rozłupek pelargonii do bocianiego dzioba.
Byliny, półkrzewy, krzewinki i krzewy (do 3 m wysokości.
Istnieje również niewielka grupa Pelargonii sukulentowych
Zastosowanie
Wiele gatunków jest uprawianych jako rośliny ozdobne, w Polsce głównie jako rośliny doniczkowe w mieszkaniach i na balkonach.
Do Europy po raz pierwszy przywieziono je z Afryki na początku XIX wieku.
Obecnie są one jedną z najważniejszych roślin uprawianych na balkonach i werandach.
Ogrodnicy wyhodowali dużą liczbę odmian.
Wszystkie uprawiane Pelargonie ozdobne to mieszańce.
Ogrodnicy dzielą je na 4 główne grupy:
Pelargonie Pasiaste
Pelargonie Rabatowe, Gerania Muszkatle pochodzące od Pelargonium Zonale i Pelargonium iInquinans
Mają wzniesione pędy, liście nerkowate o falistych brzegach wyrastające na długich ogonkach i zazwyczaj posiadające na górnej stronie charakterystyczne wzory.
Kwiaty pojedyncze lub pełne, zawsze zebrane w baldachy.
Kolor u różnych odmian od białego poprzez róż, czerwień do fioletu.
Są uprawiane przeważnie na balkonach.

Pelargonie Bluszczolistne
Pochodzące od Pelargonium Peltatum 
Mają łodygi płożące się, liście mięsiste i błyszczące o kształcie podobnym do liści bluszczu.
Kwiaty zebrane są w baldach i są pojedyncze lub pełne w kolorach od białego poprzez różowy, liliowy i purpurowy do fioletowego.
Są uprawiane w mieszkaniach i na balkonach.

Pelargonie Wielkokwiatowe
Pelargonie Angielskie pochodzące od Pelargonium Grandiflorum
Mają wzniesione pędy, liście duże, 5-klapowe o piłkowanych brzegach, owłosione.
Kwiaty są duże i zebrane w baldachy.
Mają kolor od białego poprzez różowy, liliowy i czerwony do fioletowego. Zazwyczaj są uprawiane w mieszkaniach.

Pelargonie Pachnące
Należą tutaj odmiany m.in. pochodzące od gatunków:
Pelargonium Tomentosum
Pelargonium Graveolens 
Pelargonium Odoratissimum
Pelargonium Crispum
https://en.wikipedia.org/wiki/Pelargonium
https://pl.wikipedia.org/wiki/Pelargonia

[Krystyna]

   
Pelargonium Abrotanifolium
Występowanie:
Rośnie w Republice Południowej Afryki w prowincjach Northern, Western i Eastern Cape oraz Free State.
Ekologia:
Towarzyszące siedliskom skalistym, często w głębi lądu w warunkach od półpustynnych do suchych.
Wznosi się na wysokość 2200 m.
Kwitnie prawie przez cały rok.
https://pza.sanbi.org/pelargonium-abrotanifolium
https://botany.cz/cs/pelargonium-abrotanifolium/

[Krystyna]

   
Pelargonium Australe
Występuje we wszystkich stanach Australii na wydmach przybrzeżnych i dalej w głębi lądu na obszarach półpustynnych.
Istnieje około 7 australijskich członków rodzaju, a Pelargonium Australe jest najbardziej znanym i najbardziej rozpowszechnionym.
Pelargonia i Geranium są często mylone – jednak różnią się od siebie kształtem kwiatów, przy czym Pelargonium mają dwa większe płatki, a Geranium mają płatki podobnej wielkości.

Pelargonium Australe to mała, zielna roślina o wysokości około 0,5 metra, której rozmieszczenie obejmuje szereg siedlisk.
Występuje na obszarach półsuchych, obszarach alpejskich i wzdłuż wybrzeża.
Łodygi i liście są owłosione.
Liście są owalne, klapowane i mają około 30-40 mm długości.
Kwiaty są białe lub różowe z ciemnoczerwonymi smugami i występują na długich szypułkach w grupach do 12 kwiatów.
Chociaż nie jest powszechnie uprawiany, Pelargonium Australe byłby atrakcyjną rośliną na skalniaki lub do pojemników.
Jest odporny na różne gleby i preferuje pełne słońce lub lekki cień.
https://www.biolib.cz/en/taxon/id461940/
https://en.wikipedia.org/wiki/Pelargonium_australe

[Krystyna]

   
Pelargonium Betulinum
Występowanie:
Gatunek o dość niewielkim zasięgu w prowincji Western Cape w Afryce Południowej, jego zasięg rozciąga się wzdłuż południowego wybrzeża od Kapsztadu do miasta Knysna.
Ekologia:
Siedliskiem są piaszczyste wydmy na obszarze z opadami zimowymi, stanowiska położone są na wysokości do 250 m.
Kwitnie głównie wiosną.
https://pza.sanbi.org/pelargonium-betulinum
https://botany.cz/cs/pelargonium-betulinum/
https://pza.sanbi.org/pelargonium-betulinum

[Krystyna]

   
Pelargonium Candicans
Występowanie:
Pochodzi z Republiki Południowej Afryki, gdzie rośnie w prowincji Western Cape, w pasie od Cape Town do Plettenberg Bay.
Ekologia:
Siedliska to miejsca z niezwiązaną roślinnością, często dotknięte działalnością człowieka, np. pobocza dróg.
Wznosi się na wysokość 700 m.
https://botany.cz/cs/pelargonium-candicans/
http://www.pelargonium.si/myrrhidium/candicans.html

[Krystyna]

   
Pelargonium Capitatum
Pelargonium Capitatum, zwane Pelargonią pachnącą różą, to roślina krzaczasta.
Dorasta do około 30 cm wysokości i około 1,5 m szerokości.
Łodygi są miękkie.
Łodygi i liście są słodko pachnące i pokryte długimi, miękkimi włoskami. różowe kwiaty.
Pelargonium Capitatum uprawia się na olejek różany.
https://botany.cz/cs/pelargonium-capitatum/
https://www.friendsofqueensparkbushland....capitatum/
https://www.exotic-plants.de/Samen/Samen...itatum.php

[Krystyna]

   
Pelargonium Cordifolium
Pelargonium Cordifolium, zwane także Pelargonią Sercowatą to rozłożysty, rozgałęziony aromatyczny krzew, osiągający wysokość ponad 1,5 m, o pięknym ulistnieniu. Kwiaty są różowe lub fioletowe z ciemniejszymi fioletowymi żyłkami.
Występowanie
Obszar rozciąga się w najbardziej wysuniętej na południe Afryce, wzdłuż wybrzeża Oceanu Indyjskiego, w prowincjach Western Cape i Eastern Cape, na wschód od miasta Bredasdorp.
Ekologia:
Siedlisko to bardziej wilgotne, często półcieniste miejsca na skrajach drzewostanów i wzdłuż potoków, mniej obfite zarośla fynbos w miejscach występowania częstych zamgleń.
Stanowiska znajdują się na wysokości 100-1200 m.
https://botany.cz/cs/pelargonium-cordifolium/
https://www.exotic-plants.de/seeds/seeds...folium.php

[Krystyna]

   
Pelargonium Cucullatum
Pelargonium Cucullatum to owłosiony, wyprostowany, rozgałęziony, wieloletni krzew o wysokości 1–2 m (3,3–6,6 stopy), który został przypisany do rodziny żurawiowatych .
Występowanie:
Naturalne występowanie ograniczone do niewielkiego obszaru Republiki Południowej Afryki w prowincji Western Cape, w zasięgu występowania wyróżnia się trzy podgatunki.
Podgatunek nominowany, który uchwyciliśmy na naszych zdjęciach, jest szeroko rozpowszechniony od okolic Kapsztadu po obszar Przylądka Střelkové myso.
Ekologia:
Rośnie wzdłuż wybrzeża na bogatszych osadach piaszczystych, często wapiennych, w miejscach z opadami zimowymi i letnią suszą, ale dotkniętych mgłami.
Wznosi się na wysokość 450 m. Kwiaty mają delikatny zapach i są zapylane przez motyle, muchy i ptaki.
https://botany.cz/cs/pelargonium-cucullatum/
https://en.wikipedia.org/wiki/Pelargonium_cucullatum

[Krystyna]

   
Pelargonium Endlicherianum
Bylina tworząca kępy.
Ma pogrubione kłącza, które biegną tuż pod lub w poprzek powierzchni gleby.
Może dorastać do ponad 40 cm wysokości.
Kwiaty są dość duże i składają się z dwóch dużych górnych karminowo-purpurowych płatków i trzech mniejszych, dolnych (łącznie około 2,5 cm długości).
Układ baldachów może zawierać do 15 pojedynczych kwiatów.
Występowanie:
Turcja, Syria.
Po raz pierwszy został naukowo opisany przez Eduarda Fenzla z gór Taurus w Turcji w 1842 roku
Na tym obszarze występuje inny gatunek pelargonii, Pelargonium Quercetorum .
Ekologia:
Rośnie na suchych skałach wapiennych i kamienistych zboczach, na obszarach górskich.
Kwitnie w lipcu.
https://botany.cz/cs/pelargonium-endlicherianum/
https://www.alpinegardensociety.net/plan...cherianum/
https://botany.cz/cs/pelargonium-endlicherianum/
https://www.gerard-weiner.fr/pelargonium...raniaceae/

[Krystyna]

   
Pelargonium Fruticosum
Występowanie:
Endemit z kwiatowego królestwa Capensis
Rośnie w środkowej i wschodniej części prowincji Western Cape w RPA.
Pelargonium Fruticosum to krzew znany z obfitego kwitnienia wiosną, choć niektóre mogą pojawiać się przez cały rok.
Kwiaty mogą być koloru białego do ciemnoróżowego i mieć około 2 cm szerokości.
Ekologia:
Towarzyszy suchym zaroślom na skalistych zboczach orientacji głównie południowej, na glebach dobrze przepuszczalnych, ubogich w składniki pokarmowe, na piaskowcach, kwarcytach lub łupkach, na obszarach o rocznych opadach 200-600 mm, z których większość przypada na zimę.
Lokalizacje leżą na wzniesieniu od poziomu morza do wysokości 1500 m.
Na wyższych wysokościach na lokalizacje wpływają spadki temperatury poniżej punktu zamarzania, a czasami śnieg w zimie.
Niski, prosty lub rozgałęziony, prawie nagi krzew, dorastający do 0,5(–1) m wysokości; za młodu pędy są zielone, później stają się brązowo-czerwone i zdrewniałe.
https://botany.cz/cs/pelargonium-fruticosum/

[Krystyna]

   
Pelargonium Fulgidum
Występowanie:
Występuje w Republice Południowej Afryki w prowincjach Przylądka Północnego i Zachodniego, na południe od miasta Yzerfontein.
To również nieznacznie rozciąga się na południowy zachód od Namibii.
Większość lokalizacji znajduje się wzdłuż wybrzeża Oceanu Atlantyckiego.
Ekologia:
Siedlisko to głównie karłowate wychodnie granitowe, rzadziej rośnie w zaroślach na piaskach gruntowych, na terenach z opadami zimowymi i gorącymi, suchymi latami.
Kwitnie zimą i wiosną.
Owłosione liście są przystosowane do wychwytywania nocnej rosy; podczas letniej suszy przestaje rosnąć i przeżywa dzięki sukulentom i zdrewniałym łodygom.
Ptaki pełnią rolę zapylaczy.
Liście szarozielone pokryte aksamitnym włoskiem i szkarłatnymi kwiatami z dużymi górnymi płatkami.
https://botany.cz/cs/pelargonium-fulgidum/

[Krystyna]

   
Pelargonium Graveolens
Występowanie:
Pierwotnie gatunek południowoafrykański z zasięgiem występowania na Przylądku, w północno-wschodniej części Republiki Południowej Afryki iw Zimbabwe.
Jako roślina ozdobna uprawiana jest w wielu regionach świata, została introdukowana do Ameryki Środkowej, wschodniej Brazylii oraz południowej i zachodniej Europy.
Uprawia się ją również ze względu na aromatyczne olejki eteryczne.
Ekologia:
Rośnie na kamienistych i skalistych zboczach, wtórnie na siedliskach dotkniętych działalnością człowieka, w pobliżu osiedli ludzkich, ogrodów i dróg, wznosi się do wysokości około 2300 m.
Półkrzew dorastający do około 130 cm wysokości, silnie aromatyczny, gruczołowo owłosiony.
https://botany.cz/cs/pelargonium-graveolens/
https://www.biolib.cz/en/taxon/id132922/
https://en.wikipedia.org/wiki/Pelargonium_graveolens
https://powo.science.kew.org/taxon/urn:l...s:376259-1

[Krystyna]

   
Pelargonium Hermanniifolium
Pelargonium Hermanniifolium to wyprostowany, drzewiasty krzew o wielu łodygach.
Dorasta do 1 m wysokości przy średnicy 0,5 m.
Łodygi w młodości są zielone, z wiekiem stają się zdrewniałe.
Liście są proste, ułożone w dwóch przeciwległych rzędach i szorstkie w dotyku.
Blaszka liściowa jest wąsko do szeroko jajowata.
Pięć płatków jest od białego do różowego, a tylne (górne) dwa mają szeroki kształt łyżki z ciemnoczerwonymi znaczeniami.
Przednie (dolne) trzy mają wąski kształt łyżki.
Krzew kwitnie od września do kwietnia z wyraźnym szczytem na wiosnę.
Pelargonium Hermanniifolium to bardzo atrakcyjna pelargonia o dużych kwiatach.

Rośnie na niewielkim obszarze w prowincji Western Cape w Afryce Południowej, w górach na północny wschód od Kapsztadu. 
Występuje obficie w górach Riviersonderend.
Krzew stanowi część składnika fynbos w tym górskim środowisku, gdzie rośnie na glebach piaszczystych pochodzących z piaskowca
https://pza.sanbi.org/pelargonium-hermanniifolium
https://botany.cz/cs/pelargonium-hermanniifolium/

[Krystyna]

   
Pelargonium Inquinans
Występowanie:
Gatunek pochodzi z Republiki Południowej Afryki, gdzie jego zasięg rozciąga się od prowincji Mpumalanga przez KwaZulu-Natal do Przylądka.
Jako bylina ozdobna uprawiana jest w wielu innych rejonach świata, do Anglii została sprowadzona już w 1714 roku.
Została sprowadzona na Maderę i Wyspy Kanaryjskie, do Hiszpanii, amerykańskiej Kalifornii, na antylejską wyspę Hispaniola i do atlantyckiej wyspie Świętej Heleny.
Ekologia:
Rośnie na obrzeżach soczystej i przybrzeżnej roślinności zaroślowej. Kwitnie przez cały rok.
Jest jednym z przodków linii hybrydowej pelargonii ogrodniczych, określanej jako grupa strefowa.
Można je łatwo rozmnażać przez nasiona i sadzonki
https://en.wikipedia.org/wiki/Pelargonium_inquinans
https://botany.cz/cs/pelargonium-inquinans/
https://www.monticello.org/house-gardens.../geranium/

[Krystyna]

   
Pelargonium Longicaule
Występowanie:
Zasięg rozciąga się w Republice Południowej Afryki w prowincji Western Cape, prawie w całym kwiatowym królestwie Capensis .
Ekologia:
Siedliskiem są gleby piaszczyste na wydmach ziemnych na równinach przybrzeżnych, a także piaszczyste przełamania granitów, łupków lub piaskowców w głębi lądu; szuka raczej bardziej pożywnych skał i roślinności formacji renosterveld
Wznosi się na wysokość około 900 m.
Półkrzew rozłożysty lub podporowy, dorasta do 20–50 cm wysokości; młode pędy są zielne, zielone, grubo owłosione
https://botany.cz/cs/pelargonium-longicaule/

[Krystyna]

   
Pelargonium Longifolium
Występowanie:
Rośnie w południowo-zachodniej części Republiki Południowej Afryki w prowincji Western Cape , na obszarze wyznaczonym przez miasta Citrusdal i Bredasdorp oraz Półwysep Przylądkowy.
Ekologia:
Siedlisko to miejsca piaszczyste.
Stanowiska leżą na wysokości 50–1200 m n.p.m., na obszarach z zimowymi deszczami i letnią suszą.
Wieloletnia bylina bulwiasta bez łodygi o wysokości 10–20 cm; bulwa ma papierową powłokę.
https://botany.cz/cs/pelargonium-longifolium/
http://www.pelargonium.si/hoarea/longifolium.html
https://www.fernkloof.org.za/index.php/a...ongifolium

[Krystyna]

   
Pelargonium Multibracteatum
Występowanie:
Zasięg rozciąga się od Tanzanii przez Ugandę, Kenię, Etiopię i Somalię do Erytrei, a także rośnie w Jemenie i Arabii Saudyjskiej.
Ekologia:
Siedlisko to karłowate i skaliste zbocza, wznosi się do wysokości 2900 m.
Wieloletnia roślina zielna o zdrewniałym lub nawet bulwiastym kłączu i wznoszących się, nieco mięsistych łodygach do 80 cm długości, ze stojącymi włoskami i siedzącymi gruczołami na łodygach.
https://botany.cz/cs/pelargonium-multibracteatum/

[Krystyna]

   
Pelargonium Peltatum
Występowanie:
Pochodzi z Republiki Południowej Afryki z prowincji Western i Eastern Cape, rośnie na obszarze między przełęczą Bainskloof a miastem East London. są zgłaszane z Kalifornii, Puerto Rico i Wysp Kanaryjskich.
Ekologia:
Typowym siedliskiem są nadmorskie wydmy pokryte zaroślami, ale występuje również w głębi lądu w soczystych zaroślach, np. w regionie Klein Karoo.
Lokalizacje wznoszą się na wysokość około 1200 m.
Główny czas kwitnienia przypada na wiosnę.
https://en.wikipedia.org/wiki/Pelargonium_peltatum
https://botany.cz/cs/pelargonium-peltatum/
https://www.biolib.cz/en/taxon/id216113/

[Krystyna]

   
Pelargonium Quercifolium
Występowanie:
Gatunek południowoafrykański, występujący na niewielkim obszarze na granicy Przylądka Zachodniego i Wschodniego, pomiędzy miastami Oudtshoorn i Willowmore, fitogeograficznie na granicy Przylądka i Karoo
Jest również uprawiany w kulturze.
Ekologia:
Rośnie w zaroślach krzewiastych, wznosi się na wysokość około 1100 m.
Bogato rozgałęziony aromatyczny krzew osiągający wysokość 50-175 cm, owłosiony i gruczołowaty.
https://botany.cz/cs/pelargonium-quercifolium
https://www.biolib.cz/en/taxon/id216114/
https://en.wikipedia.org/wiki/Pelargonium_quercifolium

[Krystyna]

   
Pelargonium Reniforme
Występowanie:
Południowoafrykański gatunek Cape, centrum zasięgu leży głównie w prowincji Eastern Cape, ale rozciąga się również na południowe regiony prowincji Western Cape.
Oprócz podgatunków nominalnych, podgatunek Pelargonium reniforme subsp. welutin .
Ekologia: Rośnie w siedliskach trawiastych i zaroślowych, fynbos i formacjach roślinnych karoo .
Kwitnie przez cały rok.
https://botany.cz/cs/pelargonium-reniforme/
https://www.biolib.cz/en/taxon/id905041/
https://pza.sanbi.org/pelargonium-reniforme

[Krystyna]

Pelargonium Triste
Występowanie:
Występuje w Republice Południowej Afryki w prowincjach Western and Northern Cape, głównie na nizinach i wyżynach wzdłuż wybrzeża Atlantyku.
Ekologia:
Towarzyszące drzewostany zielne niektórych typów roślinności renosterveld i karoo na zakopanych wydmach i zboczach pokrytych lekkimi glebami piaszczystymi, na obszarach o wystarczających opadach zimowych i porze suchej latem.
Kwiaty wydzielają w nocy przyjemny zapach goździków i są zapylane przez ćmy, które przyciągają nektar wytwarzany przez ostrogę.
https://botany.cz/cs/pelargonium-triste/
https://identify.plantnet.org/pl/the-pla...%A9r./data

[Krystyna]

Pelargonium Zonale
Występowanie:
Gatunek ma dość duży zasięg w Republice Południowej Afryki, gdzie rośnie w prowincjach Western i Eastern Cape i rozciąga się na prowincję KwaZulu-Natal, dość obficie, zwłaszcza wzdłuż wybrzeża Oceanu Indyjskiego.
Wtórne zjawisko stwierdzono w Kalifornii.
Ekologia:
Siedliskiem są kamieniste zbocza i zarośla na obrzeżach lasu.
Stanowiska znajdują się na wysokościach 60–1800 m.
Pelargonium Zonale to wyprostowany lub płożący się krzew, zwykle dorastający do około 1 m (3 stopy) wysokości.
Kwiaty tego uderzająco pięknego gatunku wahają się od czystej bieli do różowo-różowego i wszystkich odcieni czerwieni.
W połączeniu z ozdobnymi zaokrąglonymi liśćmi, długim okresem kwitnienia i łatwością uprawy jest to jeden z najbardziej satysfakcjonujących krzewów do ogrodu.

Pelargonium Zonale to wyprostowany lub płożący się krzew.
Może osiągnąć wysokość 3 m, ale zwykle rośnie do około 1 m.
Młode łodygi są owłosione i soczyste, ale z wiekiem stają się zdrewniałe.
Duże liście są często gładkie, często z charakterystycznym ciemnym śladem w kształcie podkowy — stąd jego potoczna nazwa.
Wyraźnie nieregularne kwiaty zebrane są w baldach. Kwitnienie występuje przez cały rok, ale szczególnie od września do listopada.

W XVI wieku nasiona Pelargonii zostały przetransportowane z Afryki do Lejdy w Holandii, gdzie roślina ta była uprawiana w tamtejszym ogrodzie botanicznym.
W ciągu kilku lat dotarła na Wyspy Brytyjskie, do Francji, Włoch i Hiszpanii i stała się popularna.
Stopniowo dotarł na wyspy Karaibów, aw XVII wieku był już znany w Ameryce Północnej.
Dziś jest naturalizowany w wielu krajach subtropikalnych i tropikalnych, a w chłodniejszych obszarach muszą być uprawiane w pomieszczeniach.
https://botany.cz/cs/pelargonium-zonale/
https://pza.sanbi.org/pelargonium-zonale
https://www.biolib.cz/en/taxon/id62145/
https://en.wikipedia.org/wiki/Pelargonium_zonale