[Krystyna]

   
Bergenia
Rodzaj dziesięciu gatunków roślin kwiatowych z rodziny Saxifragaceae, pochodzących z Azji Środkowej , od Afganistanu po Chiny i region Himalajów
Twórca taksonomicznej nazwy rodzajowej, Conrad Moench , uhonorował niemieckiego botanika i lekarza Karla Augusta von Bergena, tworząc nazwę Bergenia w 1794 roku.

Są to tworzące kępy, kłączowe, wiecznie zielone byliny o spiralnie ułożonych rozetach liści o długości 6–35 cm i szerokości 4–15 cm oraz różowych kwiatach wytwarzanych w cyme
Liście są duże, skórzaste, jajowate lub sercowate i często mają faliste lub piłokształtne krawędzie.
Przez większą część roku liście mają błyszczący zielony kolor, ale jesienią przebarwiają się na czerwono lub brązowo w chłodniejszym klimacie.
Kwiaty rosną na łodydze podobnej kolorem do łodygi rabarbaru , a większość odmian ma kwiaty w kształcie stożka w różnych odcieniach różu.
Mogą one wahać się od prawie białego do rubinowo-czerwonego i fioletowego.

Powszechne nazwy bergenii to świński pisk- Pigsqueak (ze względu na dźwięk wydawany podczas pocierania o siebie dwóch liści), uszy słonia (ze względu na kształt liści) i duży foli skalny.
Bergenia jest blisko spokrewniona z Mukdenia, Oresitrophe, Astilboides i Rodgersia

Bergenia to odporne rośliny, które mogą rosnąć w klimatach o ekstremalnych zakresach temperatur od około -35 ° F (-37 ° C) do 115 ° F (46 ° C).
słońce, ale rosną również w miejscach zacienionych.
Rośliny mogą urosnąć do około 24 cali (61 cm) wysokości i 24 cali (61 cm) szerokości.
Dobrze radzą sobie na większości gleb, ale preferowana jest gleba wilgotna, bogata w próchnicę.
Ekspozycja i suche gleby mają tendencję do zahamowania wzrostu, ale mogą uwydatnić zimowe kolory liści. Na obszarach o zimnych, silnych zimowych wiatrach może być wymagana ochrona przed wiatrem.
Rozmnaża się je przez podział lub ukorzenione sekcje kłącza.

Gatunki
Bergenia Ciliata
Bergenia Crassifolia
Bergenia Emeiensis
Bergenia Ligulata
Bergenia Pacumbis
Bergenia Purpurascens
Bergenia Scopulosa
Bergenia Stracheyi
Bergenia Tianquanensis

[Krystyna]

   
Bergenia Ciliata
Występowanie:
Endemit w wysokich masywach górskich na granicy Kaszmiru i Nepalu
Jest znana ze swojego zastosowania w Ajurwedzie i innych właściwościach leczniczych.
Występuje głównie na skałach i rośnie w lutym i marcu.
Jest to często cytowana roślina lecznicza występująca w himalajskim stanie Sikkim, położonym w północno-wschodnich Indiach
Roślina jest zbierana ze środowiska naturalnego do stosowania jako lek, a czasami także do spożycia.
Ekologia:
Rośnie na rozpadających się skałach, czasami przesychając, w zaroślach subalpejskich na wysokościach od 2000 do 3000 m n.p.m.
Hemikryptofit.
W ojczyźnie Himalajów kwitnie zwykle w kwietniu i maju, w nizinnych ogrodach środkowoeuropejskich w marcu - na terenach pozbawionych pokrywy śnieżnej kwiatostany często uszkadzają nocne przymrozki.
Bylina z mocnymi kłączami, w okresie kwitnienia do około ćwierć metra wysokości, z liśćmi w rozetach zamierających na zimę, krótko ogonkowymi, mniej lub bardziej leżącymi, z szeroko jajowatymi lub okrągłymi blaszkami, z sercowatymi podstawami, zwykle całe, delikatnie owłosione po obu stronach (ale czasami owłosione u góry) i rzęskowe na krawędziach, o długości zaledwie 20 cm.
https://botany.cz/cs/bergenia-ciliata/
https://www.biolib.cz/en/taxon/id318301/
https://en.wikipedia.org/wiki/Bergenia_ciliata

[Krystyna]

   
Bergenia Crassifolia
Bergenia Crassifolia var. Cordifolia.
Występowanie:
Gatunek północno azjatycki – zasięg rozciąga się od Ałtaju, przez Kazachstan, zachodnie Chiny i północną Mongolię, po rosyjski Daleki Wschód i Koreę.
Uprawiana jest jako roślina ozdobna, w niektórych miejscach rośnie także dziko (Europa).
Ekologia:
Rośnie w lasach, na zacienionych zboczach, na wysokościach od 1100 do 1800 m. Kwitnie od kwietnia do czerwca.
Opis:
Bylina z pełzającym kłączem, naga, wysokość 15-30 cm.
Liście wszystkie podstawne, ogonkowe, szeroko jajowate do podłużnych, o średnicy 15–30 cm, brzegi niewyraźnie faliste, karbowane lub zdalnie ząbkowane, kropkowane po obu stronach, błyszczące.
Łodyga kwiatowa jest prosta, bezlistna, z kwiatami w gęstej wiechy, kwiaty są pięciokrotne, płatki są jajowate, długości 10-12 mm, jasnofioletoworóżowe.
Owocem jest kapsułka.
Zastosowanie:
Bergenia Crassifolia uprawiana jest jako odporna bylina ozdobna w ogrodach, parkach i na cmentarzach.
Jednak jeszcze częściej w kulturze pojawiają się odmiany mieszańca Badan Smith-Bergenia × smithii
Badan jest również stosowany w medycynie tradycyjnej, z liści parzy się specjalną herbatę na Syberii.

Uwaga: rodzaj obejmuje 10 gatunków, wszystkie występujące w Azji. Karl August von Bergen (1704–1759), któremu nazwisko rodowe oddaje hołd, był niemieckim botanikiem.
https://botany.cz/cs/bergenia-crassifolia/
https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%...1%8B%D0%B9
https://luirig.altervista.org/schedenam/...taxon=9962
https://luirig.altervista.org/schedenam/...rassifolia

[Krystyna]

   
Bergenia Emeiensis
Jak sama nazwa wskazuje, pochodzi z góry Emei w Syczuanie w Chinach, miejsca występowania gatunków roślin.
Delikatne, wiszące grona różowych kwiatów zwisają z czerwonych kielichów.
Wysokie łodygi, trzymane z dala od liści.
Wcześniej niż większość innych bergenii, często w pełnym rozkwicie w marcu.
https://www.biolib.cz/en/taxon/id850201/
https://www.bethchatto.co.uk/conditions/...k-form.htm

[Krystyna]

   
Bergenia Ligulata
Bergenia ligulata (Paashaanbhed, Prashanbheda i inne pisownie w tradycyjnej medycynie indyjskiej Ajurwedy) to roślina należąca do rodziny Saxifragaceae i rodzaju Bergenia
Jest to roślina czasami traktowana jako odmiana Bergenia Ciliata
Występuje głównie w umiarkowanych regionach Himalajów, od Kaszmiru po Bhutan oraz na wzgórzach Khasia na wysokości 1500 m (4900 stóp).
https://en.wikipedia.org/wiki/Bergenia_ligulata
https://alchetron.com/Bergenia-ligulata

[Krystyna]

Bergenia Pacumbis
https://identify.plantnet.org/pl/the-pla...T.Pan/data

[Krystyna]

   
Bergenia Purpurascens
Występowanie:
Gatunek rośnie niemal we wszystkich górach Himalajów, od Nepalu i Bhutanu, przez południowy Tybet i indyjskie Arunachal Pradesh, po Birmę, południowy chiński Yunnan i Syczuan.
Ekologia:
Rośnie na wilgotnych, skonsolidowanych piargach, w szczelinach skalnych, na kamienistych brzegach strumieni, na obrzeżach zarośli bambusowych, w subalpejskich zaroślach jałowca i piany.
W zespołach tundry alpejskiej i łąk subalpejskich, przypisywanych zespołom Juniperion squamatae i Vaccinio-Pinion pumilae , zasiedla przeważnie stanowiska pomiędzy 2600 a 4800 m n.p.m. Hemikryptofit.
W ojczyźnie Himalajów kwitnie od maja do października, w ogrodach europejskich zwykle w kwietniu.
https://botany.cz/cs/bergenia-purpurascens/
https://en.wikipedia.org/wiki/Bergenia_purpurascens

[Krystyna]

Bergenia Scopulosa
https://www.biolib.cz/en/taxon/id850196/

[Krystyna]

Bergenia Stracheyi

[Krystyna]

Bergenia Tianquanensis
https://www.biolib.cz/en/taxon/id850195/
http://www.efloras.org/florataxon.aspx?f...=241000329

[Krystyna]

   
Bergenia xSchmidtii (Regel) Silva Tar.
Dystrybucja: Hybryda ogrodowa (ogrody umiarkowane).
Ekologia:
W ogrodach Bergenię Hybrydową przypisuje się siedliskom M i MK (suche ściany, siedliska kamieniste) stanowiskom słonecznym i półcienistym.
Gatunek rodzicielski zwykle rośnie w subalpejskich zaroślach turzycowych i tundrze na dużych wysokościach w górach Azji Środkowej.
Hemikryptofit, kwitnie w marcu i kwietniu.
Opis:
Bylina wieloletnia o mocnych kłączach, pokrytych wysuszonymi pozostałościami osłonek liściowych; wyrastają z nich duże rozety zimujących liści z pochwowymi ogonkami i jajowatymi, nagimi, do 20 cm długości, lekko rozmieszczonymi ząbkowanymi i wyraźnie urzęsionymi blaszkami.
Bezlistne, mięsiste, rzadko siedzące, gruczołowe i zabarwione na czerwono łodygi rozgałęziają się w szerokie wiechy, wsparte białawymi błoniastymi przylistkami.
Kwiaty są pięciokątne, szeroko dzwonkowate, z dziesięcioma pręcikami, w czasie kwitnienia zanikają, ale wkrótce stają się wyprostowane.
Mają ciemnoczerwone kielichy, niebłoniaste, podłużne, jajowate, różowe płatki, które ciemnieją ku podstawie, pręciki i słupki są różowe do czerwonych, torebki zwykle nie rozwijają się.
Uwaga:
Są to mieszańce najprawdopodobniej powstałe w wyniku przypadkowego zapylenia, odławiane niezależnie w latach sześćdziesiątych XIX wieku przez F. Boncenne i B. Verlot (obaj w tamtym czasie widzieli jedynie odmiany Saxifraga Ligulata) oraz przez erfurckie szkółki Haage & Schmidt później oferowany jako Saxifraga Thysanodes (obie nazwy są dziś przypisywane gatunkowi z zachodnich Himalajów Bergenia Ciliata ).
Rozpoznano w nim nowy takson, któremu w 1878 roku nadano imię współwłaściciela wspomnianych szkółek przez dyrektora Ogrodu Botanicznego w Sankt Petersburgu Eduarda Regela, jednak o możliwym hybrydowym pochodzeniu taksonu podniósł dopiero AE hrabia Silva -Tarouca prawie pół wieku później.
W monografii rodzaju PF Yeo uznano go za hybrydę Bergenia Ciliata z Bergenia Crassifolia– pierwsza ma liście owłosione i chowane po obu stronach, druga jest zimozielona i nie ma rzęsek na krawędziach.
Nie można jednak wykluczyć, że pierwszym rodzicem będzie Bergenia Stracheyi Hook . f. i Thoms. – wszak sam JD Hooker odszedł w 1872 roku w Curtis’s Bot.
https://botany.cz/cs/bergenia-schmidtii/

[Krystyna]

   
Bergenia xSchmidtii Engl.
Dystrybucja:
Hybryda ogrodowa (ogrody umiarkowane).
Ekologia:
W ogrodach bergenię przypisuje się siedliskom GR, Fr i St (krawędzie drzewostanów, siedliska kamieniste) w warunkach półcienistych.
Taksony rodzicielskie rosną zwykle na kamienistych zboczach alpejskiej tundry i zbiorowisk subalpejskich łąk.
Hemikryptofit, kwitnie zwykle w kwietniu.
https://botany.cz/cs/bergenia-smithii/

[Krystyna]

   
Bergenia xSpathulata Nagels ex Guillaumin
Bergenia Ciliata × Bergenia Stracheyi
Występowanie:
Hybrydy odnotowywane pierwotnie w ogrodach belgijskich, ale rosną także naturalnie w Himalajach w Pendżabie i Kaszmirze , gdzie przecinają się zasięgi taksonów rodzicielskich.
Ekologia:
Podobnie jak gatunki rodzicielskie, rosną na stanowiskach indyjskich w gruzach wysokogórskiej tundry i w kamienistych zaroślach subalpejskich do 4000 m n.p.m.

[Krystyna]

   
   
brązowe liście zbierane zimą
   
Herbata Ziołowa-Bergenia Cordifolia)
Bergenia Cordifolia, określana również jako Bergenia Sercolistna, jest zimozieloną byliną, wytwarzającą grube, płożące się po ziemi kłącza.
Liście są duże, skórzaste, błyszczące, o sercowatym kształcie.

Czigirskij czaj herbatka z liści Bergenii.
Zaskakujące doznania smakowe, są dwa sposoby na zrobienie sobie Berginki
1. Po przymrozkach zbieramy przemarznięte liście Bergeni czyli te czerwone, które zaraz zbrązowieją i tak je zetniemy i wyrzucimy a możemy zrobić pyszną zieloną herbatkę.
Liście ścinamy, rozdrabniamy i suszymy w temp. do 45C, wrzucamy do słoja i parzymy.
Zielona Herbatka z Bergeni jak smakuje?
Jest lekka bez wiodącej nuty smakowej pachnie pięknie kwiatowo.
Jako sama nie jest ciekawa na dłużej ale jako ciekawostka dla gości jak najbardziej.
Jest idealna jako baza do kwiatowej herbaty, z mieszanki kwiatów czy różanej.

2. Fermentacja słoikowa, tzn ścinamy liście rolujemy je i wałkujemy lub tłuczemy aż puści sok, wkładamy do słoika mocno ugniatamy i odstawiamy w ciemne, ciepłe miejsce na 3 dni aż liście zmienią kolor na brązowe.
U mnie to zawinięcie słoika w ścierkę kuchenną i umieszczenie go na kaloryferze.
Po fermentacji rozdrabniamy i suszymy liście w temp. do 45C.
Przy suszeniu ma bardzo mocy miodowo kwiatowy zapach, w małym mieszkaniu polecam piekarnik żeby szybko poszło. 
Zapach Herbaty jest mocno kwiatowy miodowy aż brzydki
Piękny zapach ale dość oryginalny.
Zaparzona od razu po fermentacji ma głębie smaku jest dużo bardziej aromatyczna od naturalnej fermentacji ale przy dobieraniu mieszanki trzeba dobrze dobrać smaki, nie można parzyć jej dłużej niż 15min bo wygrywa goryczka.
Po 15 min. trzeba wyjąć liście.
Ma smak wędzonych kwiatów z miodem ciekawy, przyjemny, jest słodkawa.
Polecam oba sposoby.

Bergenia zawiera pektyny polisacharydowe o właściwościach immunostymulujących, aktywuje gojenie wrzodów żołądka i dwunastnicy, działa uspokajająco, ma działanie przeciwzapalne.
Odkaża przewód pokarmowy i drogi moczowe, hamując rozwój bakterii i grzybów.
Zawiera garbniki o działaniu ściągającym, przeciwzapalnym i przeciwkrwotocznym.
Wzmaga wydzielanie moczu, zawiera flawonoidy i fenolokwasy.

Herbata mongolska to naturalnie, na roślinnych, sfermentowanych liściach Bergenia Crassifolia (syn. Bergenia Cordifolia). 
Stosowany jest w Mongolii i na Syberii, gdzie dziko rośnie Bergenia Crassifolia. 
Liście zbiera się, gdy wiosną topnieje śnieg.
źródło
źródło