[ATTACHMENT NOT FOUND]
Fiolek symbolizuje niewinność, cnotę, pokorę, skromność; prawdę, tajemnicę; stałość w uczuciach, wierność, miłość, szczęście; namiętność; szczerość; zadumę; cierpienie; przebudzenie się wiosny; aromat; piękno; przemijanie, krótkotrwałość, żałobę.
Fiołek w mit. gr. powstać miał z oddechu lo albo z krwi wykastrowanego Attisa (dlatego wieszano girlandy z fiołków na ,,drzewach Attisa”) a. Ajaksa Wielkiego;
fiołek był świętym kwiatem gr. jako zwiastun wiosny.
Fiołek atrybutem Ateny, muz, nimf Plejad (córek Atlasa), nimfy Eurydyki (żony Orfeusza);
poświęcony boginiom miłości, np. Afrodycie łon;
w Indiach — emblemat lingamu (męskich narządów płciowych).
Fiołek — subtelne uczucie; w wielu krajach europ, delikatny wyraz miłości dziecka do matki,
narzeczonego do narzeczonej.
Fiołek zob. Lilia (kuszenie, brama Piekieł); fiołki były znienawidzone przez Persefonę. Fiołek — Ateny.
Arystofanes w komediach Acharniacy (637) i Rycerze (1323 i 1328)
oraz Pindar w jednym z dytyrambów nazywają Ateny iostephanos
’(miastem) wieńczonym fiołkami’;
może to gra słów: gr. ton ’fiołek’ i łon, legendarny eponiczny protoplasta Jonów i król Aten;
wg innej etymologii lud. nazwa ion pochodzić ma od lo, która, przemieniona przez Herę w jałowicę, miała się żywić fiołkami.
Fiołek — uczta, biesiada.
Grecy wkładali na głowy wieńce z fiołków, gdy zasiadali do biesiady i przystrajali nimi tyrsy (laski Dionizosa); sądzono, że fiołki chronią od upicia się, od migreny i kociokwiku.
Fiołek w chrześcijaństwie — w śrdw. symbol wyznawcy, wdowy, ascety, skromnej cnoty i pokory.
Matki Boskiej oraz Chrystusa (z uwagi na fioletową barwę, kolor Męki Pańskiej).
Atrybut św. Finy z San Gimignano, z której łoża, gdy zmarła w 1253 w wieku lat piętnastu, miały wyrosnąć białe fiołki.
Fiołek — nietrwałość, przemijanie.
„Fiołek młodocianej wiosny, wczesny, lecz wątły, luby, lecz nietrwały, woń, tylko kilka chwil upajająca, nic więcej” (Hamlet 1,3 Szekspira, tł. J. Paszkowskiego).
Fiołek — kwiat żałobny, nagrobny. „Spuśćcie ją (tj. Ofelię) do grobu, niechaj z tych pięknych, nieskalanych szczątków fiołki wykwitną!” (Hamlet 5,1 Szekspira, tł. jw.).
„Fiołek na grobie tyrana” (Aylmer’s Fieid Tennysona), tj. Nerona, gdzie nieznana ręka kładła co noc fiołki.
Fiołek — aromat.
W tradycji gr. piękne piersi kobiece to iokolpos ’piersi fiołkami (pachnące)’.
„Napawać wonią pachnący fiołek (…) śmiesznym jest zbytkiem i czczym marnotrawstwem”
(Król Jan 4,2 Szekspira, tł. St. Koźmian).
„Gdyby fiołki i konwalie zamiast pachnąć grać umiały, byłaby to muzyka Szopena”
— (Nonsens 3—5 Leopolda Staffa).
Fiołek — skromność.
Przysłowie: Skromny jak fiołek. „Fiołki skromne, lecz czystsze, lecz słodsze nad wzrok Junony i oddech Cytery” (Zimowa powieść 4,3 Szekspira, tł. L. Uiricha).
Piosenka lud.: „Hejże ino, fiołecku leśny, cemu żeś się nie rozwinął wcześniej!
Inoś cekoł, jaze rosa zyńdzie, jaz dziewcyna za insego wyńdzie”.
Fiołek — zwiastun wiosny, wiosna.
Przysłowie: Miły jak fiołek na wiosnę. „Jakież dziś fiołki zdobią zielone łono nowej wiosny?”
(Ryszard H 5,2 Szekspira, tł. St. Koźmiana).
Fiołek — piękno. „Wy, śliczne dzieci Ziemi i Słońca” (The Shepherd to the Flowers Sir Waltera Raieigha), o fiołkach.
,,Omszałym kamieniem na poły ukryty od oka, fiołek piękny jak gwiazda samotnie świecąca z wysoka”.
(She Dwelt Among the Untrodden Ways Williama Wordswortha).
„Ze wszystkich ziemi najcudniejszy płodów, ty oczko wiosny, ty zorzo ogrodu, modry fiołku”
(Zabawy przyjemne i pożyteczne 31, 1779 r).
„Wolę polskie gówno w polu niż fiołki w Neapolu” („Patriota” Kazimierza Tetmajera) — iron. o szowiniście.
Fiołek — zaduma. „Zadumo fiołków pobożna!” (Hymn do barw 97 L. Staffa).
W języku kwiatów: (fiołek biały) szczerość, skromność, niewinność; (szkarłatny) — myślę o tobie;
(żółty) — prostacze szczęście; cnota; (niebieski) — miłość, wierność.
Kapral Fiołek, fr. caporal Yiolette — Napoleon I w czasie pobytu na wyspie Elbie
(1814—15); obiecywał on tam przyjaciołom, że zjawi się we Francji wraz z fiołkami.
Jego zwolennicy w kraju wznosili toasty ze słowami: „Za kaprala Fiołka!”
Fioł(ek) — mania, hyś, bzik, dziwactwo. Fiołek i kółko (na czole) — ktoś niespełna rozumu.
Mieć fioła (a. fiołki w głowie).
W astrologii: znak i gwiazdozbiór Barana.
Fiołek w godłach stanów USA: Illinois, New Jersey, Wisconsin, Rhode Island.
źródło
